06 lưu ý khi sử dụng lao động chưa thành niên mà doanh nghiệp cần biết?

Nội dung chính

• Lao động chưa thành niên là gì?
• 06 lưu ý khi sử dụng lao động chưa thành niên mà doanh nghiệp cần biết?
• Mẫu sổ theo dõi tình hình sử dụng lao động chưa thành niên là mẫu nào?

Lao động chưa thành niên là gì?

Căn cứ Điều 143 Bộ luật Lao động 2019 quy định về lao động chưa thành niên, cụ thể như sau:

Lao động chưa thành niên

1. Lao động chưa thành niên là người lao động chưa đủ 18 tuổi.

...

Theo đó, lao động chưa thành niên là người lao động chưa đủ 18 tuổi.

Các lưu ý khi sử dụng lao động chưa thành niên mà doanh nghiệp cần biết? (Hình từ Internet)

06 lưu ý khi sử dụng lao động chưa thành niên mà doanh nghiệp cần biết?

Người lao động chưa thành niên là người chưa phát triển đầy đủ về thể lực, trí lực, dễ bị ảnh hưởng tác động của môi trường lao động xung quanh nên pháp luật có những quy định nhằm bảo vệ chủ thể đặt biệt này.

Do đó, khi sử dụng lao động chưa thành niên, doanh nghiệp sử dụng lao động phải đặc biệt lưu ý những quy định sau đây:

(1) Nguyên tắc sử dụng lao động chưa thành niên:

Theo quy định tại Điều 144 Bộ luật Lao động 2019 thì việc sử dụng lao động chưa thành niên phải đảm bảo tuân theo những nguyên tắc sau đây:

- Lao động chưa thành niên chỉ được làm công việc phù hợp với sức khỏe để bảo đảm sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách.

- Người sử dụng lao động khi sử dụng lao động chưa thành niên có trách nhiệm quan tâm chăm sóc người lao động về các mặt lao động, sức khỏe, học tập trong quá trình lao động.

- Khi sử dụng lao động chưa thành niên, người sử dụng lao động phải có sự đồng ý của cha, mẹ hoặc người giám hộ; lập sổ theo dõi riêng, ghi đầy đủ họ tên, ngày tháng năm sinh, công việc đang làm, kết quả những lần kiểm tra sức khỏe định kỳ và xuất trình khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu.

- Người sử dụng lao động phải tạo cơ hội để lao động chưa thành niên được học văn hóa, giáo dục nghề nghiệp, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề.

(2) Sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc

Khi sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc, người sử dụng lao động phải tuân theo quy định tại Điều 145 Bộ luật Lao động 2019 như sau:

- Phải giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người chưa đủ 15 tuổi và người đại diện theo pháp luật của người đó;

- Bố trí giờ làm việc không ảnh hưởng đến thời gian học tập của người chưa đủ 15 tuổi;

- Phải có giấy khám sức khỏe của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền xác nhận sức khỏe của người chưa đủ 15 tuổi phù hợp với công việc và tổ chức kiểm tra sức khỏe định kỳ ít nhất một lần trong 06 tháng;

- Bảo đảm điều kiện làm việc, an toàn, vệ sinh lao động phù hợp với lứa tuổi.

Người sử dụng lao động chỉ được tuyển dụng và sử dụng người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi vào làm các công việc nhẹ theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành.

Xem chi tiết danh mục công việc nhẹ: Tại đây

Không được tuyển dụng và sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc, trừ các công việc nghệ thuật, thể dục, thể thao nhưng không làm tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa đủ 13 tuổi và phải có sự đồng ý của cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

(3) Giới hạn thời giờ làm việc

Tại Điều 146 Bộ luật Lao động 2019 thì lao động chưa thành niên được quy định thời giờ làm việc riêng như sau:

- Đối với người chưa đủ 15 tuổi: thời giờ làm việc không được quá 04 giờ trong 01 ngày và 20 giờ trong 01 tuần; đặc biệt không được làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm.

- Đối với người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi: thời giờ làm việc không được quá 08 giờ trong 01 ngày và 40 giờ trong 01 tuần.

Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi có thể được làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm trong một số nghề, công việc theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành.

Xem chi tiết Danh mục nghề, công việc người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi có thể được làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm: Tại đây

(4) Công việc, nơi làm việc cấm sử dụng lao động chưa thành niên

Theo Điều 147 Bộ luật Lao động 2019 quy định những công việc và nơi làm việc cấm sử dụng lao động chưa thành niên, cụ thể như sau:

- Cấm sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi làm các công việc sau:

+ Mang, vác, nâng các vật nặng vượt quá thể trạng của người chưa thành niên;

+ Sản xuất, kinh doanh cồn, rượu, bia, thuốc lá, chất tác động đến tinh thần hoặc chất gây nghiện khác;

+ Sản xuất, sử dụng hoặc vận chuyển hóa chất, khí gas, chất nổ;

+ Bảo trì, bảo dưỡng thiết bị, máy móc;

+ Phá dỡ các công trình xây dựng;

+ Nấu, thổi, đúc, cán, dập, hàn kim loại;

+ Lặn biển, đánh bắt thủy, hải sản xa bờ;

+ Công việc khác gây tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa thành niên.

Xem chi tiết Danh mục công việc gây tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa thành niên: Tại đây

- Cấm sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi làm việc ở các nơi sau đây:

+ Dưới nước, dưới lòng đất, trong hang động, trong đường hầm;

+ Công trường xây dựng;

+ Cơ sở giết mổ gia súc;

+ Sòng bạc, quán bar, vũ trường, phòng hát karaoke, khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở tắm hơi, cơ sở xoa bóp; điểm kinh doanh xổ số, dịch vụ trò chơi điện tử;

+ Nơi làm việc khác gây tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa thành niên.

Xem chi tiết Danh mục nơi làm việc gây tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa thành niên: Tại đây

(5) Nghỉ phép năm 14 ngày

Căn cứ khoản 1 Điều 113 Bộ luật Lao động 2019 thì lao động chưa thành niên làm việc đủ 12 tháng cho một người sử dụng lao động được nghỉ phép năm, hưởng nguyên lương 14 ngày làm việc.

Trường hợp làm việc chưa đủ 12 tháng cho một người sử dụng lao động thì số ngày nghỉ hằng năm theo tỷ lệ tương ứng với số tháng làm việc.

(6) Khám sức khỏe 06 tháng 1 lần

Căn cứ khoản 1 Điều 21 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 thì người sử dụng lao động phải tổ chức khám sức khỏe cho lao động chưa thành niên ít nhất 06 tháng một lần.

Mẫu sổ theo dõi tình hình sử dụng lao động chưa thành niên là mẫu nào?

Sổ theo dõi tình hình sử dụng lao động chưa thành niên hiện nay được dùng theo Mẫu số 06 tại Phụ lục I ban hành kèm theo Thông tư 09/2020/TT-BLĐTBXH như sau:

Tải mẫu sổ theo dõi tình hình sử dụng lao động chưa thành niên: Tại đây