Sắp tới sẽ hạn chế số người lao động rút bảo hiểm xã hội 1 lần?

Nội dung chính

• Điều kiện để người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần là gì?
• Mức hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần cho người lao động được tính như thế nào?
• Sắp tới sẽ hạn chế số người lao động rút BHXH một lần?

Điều kiện để người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần là gì?

Dựa vào quy định về bảo hiểm xã hội một lần tại khoản 1 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP như sau:

Bảo hiểm xã hội một lần

1. Người lao động quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 Điều 2 của Nghị định này mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các Khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật Bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc theo quy định tại Khoản 3 Điều 54 của Luật Bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện;

b) Sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội;

c) Ra nước ngoài để định cư;

d) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;

Như vậy nếu không thuộc các trường hợp mắc bệnh, ra nước ngoài định cư, không đủ điều kiện hưởng lương hưu thì người lao động không tiếp tục tham gia BHXH nữa sẽ được rút bảo hiểm xã hội 1 lần. Thời điểm được rút BHXH 1 lần đối với trường hợp này là sau 01 năm nghỉ việc.

Sắp tới sẽ hạn chế số người lao động rút bảo hiểm xã hội 1 lần?

Mức hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần cho người lao động được tính như thế nào?

Căn cứ khoản 2 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về mức hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần, cụ thể như sau:

Bảo hiểm xã hội một lần

...

2. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính như sau:

a) 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014;

b) 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;

c) Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm thì mức hưởng bảo hiểm xã hội bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.

3. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều này không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, trừ trường hợp quy định tại điểm c khoản 1 Điều này.

4. Thời điểm tính hưởng bảo hiểm xã hội một lần là thời điểm ghi trong quyết định của cơ quan bảo hiểm xã hội.

Theo đó mức hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội:

- 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm người lao động đóng trước năm 2014.

- 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm người lao động đóng từ năm 2014 trở đi;

- Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm thì mức hưởng bảo hiểm xã hội bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.

Sắp tới sẽ hạn chế số người lao động rút BHXH một lần?

Tại Tiểu mục 28 Mục I Nghị quyết 88/NQ-CP năm 2023, để đạt được các mục tiêu năm 2023, Chính phủ yêu cầu Bảo hiểm Xã hội Việt Nam thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm cụ thể như sau:

I. Về tình hình kinh tế - xã hội tháng 5 và 5 tháng đầu năm 2023

...

28. Bảo hiểm Xã hội Việt Nam chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương:

a) Triển khai đồng bộ các giải pháp phát triển người tham gia bảo hiểm xã hội, đôn đốc thu, giảm số tiền chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội; hạn chế số người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần; quản lý quỹ chặt chẽ, an toàn, hiệu quả, tăng trưởng bền vững; giải quyết, chi trả kịp thời, đầy đủ các quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đột xuất, kịp thời xử lý nghiêm theo pháp luật các vi phạm, nhất là việc chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội.

b) Khẩn trương xây dựng báo cáo, cập nhật số liệu và đề xuất phương án giải quyết dứt điểm đối với tình trạng thu bảo hiểm xã hội không đúng quy định của pháp luật đối với chủ hộ kinh doanh; tổng hợp ý kiến của Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và các Bộ, ngành có liên quan để trình Chính phủ trước ngày 30 tháng 6 năm 2023.

Như vậy, hạn chế số người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần được xem là một trong những nhiệm vụ trọng tâm mà Bảo hiểm Xã hội Việt Nam nói riêng và chính phủ nói chung cần thực hiện.

Đồng thời, trong Điều 77 Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) có đề xuất sửa đổi đối với quy định về BHXH một lần, dự thảo xin ý kiến về 02 phương án:

Phương án 1: Sau 12 tháng không thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, không tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm;

Phướng án 2 (Quy định thay đổi theo hướng vẫn cho phép người lao động hưởng BHXH một lần để trước mắt đáp ứng nhu cầu của bản thân, gia đình song vẫn bảo lưu phần còn lại để có thể tiếp tục tham gia và hưởng chế độ khi đủ tuổi nghỉ hưu) :

- Sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm mà người lao động có yêu cầu thì được giải quyết một phần nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất.

Thời gian đóng BHXH còn lại được bảo lưu, ghi nhận trên sổ BHXH để người lao động tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ BHXH.

Dù phương án nào thì mục tiêu cuối cùng cũng là khuyến khích người lao động ở lại hệ thống để được thụ hưởng tối đa các quyền lợi dài hạn khi họ đến tuổi nghỉ hưu, tránh những thiệt hại bất lợi khi họ hưởng BHXH một lần.