Vì sao cần thực hiện cải cách tiền lương từ 1/7/2024 theo Nghị quyết 27/NQ-TW?

Nội dung chính

• Lý do thực hiện cải cách tiền lương từ 1/7/2024 theo Nghị quyết 27?
• Nguyên nhân của những bất cập của chính sách tiền lương là do đâu?
• Tiền lương CBCCVC sẽ thay đổi ra sao khi cải cách tiền lương từ 1/7/2024 theo Nghị quyết 27?

Lý do thực hiện cải cách tiền lương từ 1/7/2024 theo Nghị quyết 27?

Chính sách tiền lương là một bộ phận đặc biệt quan trọng của hệ thống chính sách kinh tế - xã hội, liên quan trực tiếp đến các cân đối lớn của nền kinh tế, thị trường lao động và đời sống người hưởng lương, góp phần xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, trong sạch, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phòng, chống tham nhũng, lãng phí.

Nước ta đã trải qua 4 lần cải cách chính sách tiền lương vào các năm 1960, năm 1985, năm 1993 và năm 2003. Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả song chính sách tiền lương vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, bất cập.

Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018 đã nêu rất rõ những bất cập này:

- Chính sách tiền lương trong khu vực công còn phức tạp, thiết kế hệ thống bảng lương chưa phù hợp với vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo; còn mang nặng tính bình quân, không bảo đảm được cuộc sống, chưa phát huy được nhân tài, chưa tạo được động lực để nâng cao chất lượng và hiệu quả làm việc của người lao động.

- Quy định mức lương cơ sở nhân với hệ số không thể hiện rõ giá trị thực của tiền lương.

- Có quá nhiều loại phụ cấp, nhiều khoản thu nhập ngoài lương do nhiều cơ quan, nhiều cấp quyết định bằng các văn bản quy định khác nhau làm phát sinh những bất hợp lý, không thể hiện rõ thứ bậc hành chính trong hoạt động công vụ.

- Chưa phát huy được quyền, trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong việc đánh giá và trả lương, thưởng, gắn với năng suất lao động, chất lượng, hiệu quả công tác của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động.

Lý do thực hiện cải cách tiền lương từ 1/7/2024 theo Nghị quyết 27? (Hình từ Internet)

Nguyên nhân của những bất cập của chính sách tiền lương là do đâu?

Căn cứ tiểu mục 3 Mục 1 Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018 thì những hạn chế, bất cập nêu trên có nguyên nhân khách quan từ nội lực nền kinh tế còn yếu, chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, hiệu quả và sức cạnh tranh còn thấp; tích luỹ còn ít, nguồn lực nhà nước còn hạn chế... nhưng nguyên nhân chủ quan là chủ yếu.

Việc thể chế hoá các chủ trương của Đảng về chính sách tiền lương còn chậm, chưa có nghiên cứu căn bản và toàn diện về chính sách tiền lương trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị còn cồng kềnh; chức năng, nhiệm vụ còn chồng chéo, hiệu lực, hiệu quả hoạt động chưa cao. Số đơn vị sự nghiệp công lập tăng nhanh, số người hưởng lương, phụ cấp từ ngân sách nhà nước còn quá lớn.

Việc xác định vị trí việc làm còn chậm, chưa thực sự là cơ sở để xác định biên chế, tuyển dụng, đánh giá cán bộ, công chức, viên chức và trả lương.

Việc thanh tra, kiểm tra, giám sát, hệ thống thông tin thị trường lao động, tiền lương, năng lực thương lượng về tiền lương của người lao động trong ký kết hợp đồng lao động và vai trò của tổ chức công đoàn trong các thoả ước lao động tập thể còn hạn chế.

Công tác hướng dẫn, tuyên truyền về chính sách tiền lương chưa tốt, dẫn đến việc xây dựng và thực hiện một số chính sách còn chưa tạo được đồng thuận cao.

Tiền lương CBCCVC sẽ thay đổi ra sao khi cải cách tiền lương từ 1/7/2024 theo Nghị quyết 27?

Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018 đặt mục tiêu cải cách tiền lương ở khu vực công là hướng tới áp dụng chế độ tiền lương mới thống nhất đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang trong toàn bộ hệ thống chính trị.

Lộ trình cải cách tiền lương được thực hiện từng bước. Ban đầu, tiền lương thấp nhất của cán bộ, công chức, viên chức bằng mức lương thấp nhất bình quân các vùng của khu vực doanh nghiệp. Hiện nay, lương tối thiểu thấp nhất của khu vực tư thuộc về vùng IV là 3.250.000 đồng.

Định kỳ thực hiện nâng mức tiền lương phù hợp với chỉ số giá tiêu dùng, mức tăng trưởng kinh tế và khả năng của ngân sách nhà nước.

Đến năm 2025, tiền lương thấp nhất của cán bộ, công chức, viên chức cao hơn mức lương thấp nhất bình quân các vùng của khu vực doanh nghiệp.

Mục tiêu cuối cùng là đến năm 2030, tiền lương thấp nhất của cán bộ, công chức, viên chức phải bằng hoặc cao hơn mức lương thấp nhất của vùng cao nhất của khu vực doanh nghiệp.

Theo Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018, thiết kế cơ cấu tiền lương mới gồm: Lương cơ bản (chiếm khoảng 70% tổng quỹ lương) và các khoản phụ cấp (chiếm khoảng 30% tổng quỹ lương). Bổ sung tiền thưởng (quỹ tiền thưởng bằng khoảng 10% tổng quỹ tiền lương của năm, không bao gồm phụ cấp).

Xây dựng, ban hành hệ thống bảng lương mới theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo thay thế hệ thống bảng lương hiện hành; chuyển xếp lương cũ sang lương mới, bảo đảm không thấp hơn tiền lương hiện hưởng.

Đồng thời, mức lương cơ sở và hệ số lương đang áp dụng cũng bị bãi bỏ mà thay bằng số tiền cụ thể. Riêng người làm công việc thừa hành, phục vụ thì áp dụng lương theo chế độ hợp đồng lao động.

Bên cạnh đó, các loại phụ cấp của cán bộ, công chức, viên chức cũng được sắp xếp lại như sau:

- Tiếp tục áp dụng phụ cấp kiêm nhiệm; phụ cấp thâm niên vượt khung; phụ cấp khu vực; phụ cấp trách nhiệm công việc; phụ cấp lưu động; phụ cấp phục vụ an ninh, quốc phòng và phụ cấp đặc thù đối với lực lượng vũ trang (quân đội, công an, cơ yếu).

- Gộp phụ cấp ưu đãi theo nghề, phụ cấp trách nhiệm theo nghề và phụ cấp độc hại, nguy hiểm (gọi chung là phụ cấp theo nghề) áp dụng đối với công chức, viên chức của những nghề, công việc có yếu tố điều kiện lao động cao hơn bình thường và có chính sách ưu đãi phù hợp của Nhà nước (giáo dục và đào tạo, y tế, toà án, kiểm sát, thi hành án dân sự, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, hải quan, kiểm lâm, quản lý thị trường,...). Gộp phụ cấp đặc biệt, phụ cấp thu hút và trợ cấp công tác lâu năm ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn thành phụ cấp công tác ở vùng đặc biệt khó khăn.

- Bãi bỏ các loại phụ cấp: Thâm niên nghề trừ đối tượng thuộc lực lượng vũ trang, chức vụ lãnh đạo, công tác Đảng, độc hại, nguy hiểm…

Cùng với khắc phục những tồn tại, hạn chế, cải cách chính sách tiền lương đồng thời còn là để thực hiện quan điểm tiền lương thực sự là động lực cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động làm việc; giúp tăng năng suất, chất lượng, hiệu quả trong công việc hơn.