Công ty phạt tiền thay cho việc xử lý kỷ luật thì có phải trả lại số tiền đã thu không?

Nội dung chính

• Công ty có được phạt tiền người lao động thay cho việc xử lý kỷ luật hay không?
• Công ty phạt tiền thay cho việc xử lý kỷ luật thì có phải trả lại số tiền đã thu không?
• Việc hạn chế quyền tự quyết chi tiêu lương của người lao động có vi phạm trong nguyên tắc trả lương không?

Công ty có được phạt tiền người lao động thay cho việc xử lý kỷ luật hay không?

Tại khoản 2 Điều 127 Bộ luật Lao động 2019 có quy định như sau:

Các hành vi bị nghiêm cấm khi xử lý kỷ luật lao động

1. Xâm phạm sức khỏe, danh dự, tính mạng, uy tín, nhân phẩm của người lao động.

2. Phạt tiền, cắt lương thay việc xử lý kỷ luật lao động.

3. Xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động có hành vi vi phạm không được quy định trong nội quy lao động hoặc không thỏa thuận trong hợp đồng lao động đã giao kết hoặc pháp luật về lao động không có quy định.

Như vậy, khi người lao động có những vi phạm tại công ty thì công ty không được áp dụng hình thức phạt tiền hay cắt lương của người lao động thay cho việc xử lý kỷ luật. Đây là một trong những quy định cấm người sử dụng lao động thực hiện.

Công ty phạt tiền thay cho việc xử lý kỷ luật thì có phải trả lại số tiền đã thu?

Công ty phạt tiền thay cho việc xử lý kỷ luật thì có phải trả lại số tiền đã thu không?

Tại điểm b khoản 3 và điểm d khoản 4 Điều 19 Nghị định 12/2022/NĐ-CP có quy định như sau:

Vi phạm quy định về kỷ luật lao động, trách nhiệm vật chất

...

3. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động khi có một trong các hành vi sau đây:

a) Xâm phạm sức khỏe, danh dự, tính mạng, uy tín hoặc nhân phẩm của người lao động khi xử lý kỷ luật lao động nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự;

b) Dùng hình thức phạt tiền hoặc cắt lương thay việc xử lý kỷ luật lao động;

c) Xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động có hành vi vi phạm không được quy định trong nội quy lao động hoặc không thỏa thuận trong hợp đồng lao động đã giao kết hoặc pháp luật về lao động không quy định;

d) Áp dụng nhiều hình thức kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động;

đ) Xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động đang trong thời gian sau đây: nghỉ ốm đau; nghỉ điều dưỡng; nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động; đang bị tạm giữ; đang bị tạm giam; đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra, xác minh và kết luận đối với hành vi vi phạm được quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 125 của Bộ luật Lao động.

4. Biện pháp khắc phục hậu quả

a) Buộc người sử dụng lao động nhận người lao động trở lại làm việc và trả đủ tiền lương theo hợp đồng lao động cho người lao động tương ứng với những ngày nghỉ việc khi người sử dụng lao động áp dụng hình thức xử lý kỷ luật sa thải thuộc hành vi vi phạm quy định tại điểm đ khoản 2, điểm c khoản 3 Điều này;

b) Buộc người sử dụng lao động trả đủ tiền lương những ngày tạm đình chỉ công việc đối với người lao động khi có hành vi quy định tại điểm e, g khoản 2 Điều này;

c) Buộc người sử dụng lao động xin lỗi công khai đối với người lao động và trả toàn bộ chi phí điều trị, tiền lương cho người lao động trong thời gian điều trị nếu việc xâm phạm gây tổn thương về thân thể người lao động đến mức phải điều trị tại cơ sở y tế khi vi phạm quy định tại điểm a khoản 3 Điều này;

d) Buộc người sử dụng lao động trả lại khoản tiền đã thu hoặc trả đủ tiền lương cho người lao động đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm b khoản 3 Điều này.

Như vậy, công ty phạt tiền thay cho việc xử lý kỷ luật thì phải trả lại số tiền đã thu.

Ngoài ra, khi người sử dụng lao động phạt tiền thay việc xử lý kỷ luật người lao động sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng.

Lưu ý: Theo quy định tại khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, mức phạt tiền nêu trên áp dụng đối với cá nhân. Đối với tổ chức vi phạm sẽ bị phạt tiền với mức phạt gấp đôi.

Việc hạn chế quyền tự quyết chi tiêu lương của người lao động có vi phạm trong nguyên tắc trả lương không?

Tại khoản 2 Điều 94 Bộ luật Lao động 2019 có quy định như sau:

Nguyên tắc trả lương

1. Người sử dụng lao động phải trả lương trực tiếp, đầy đủ, đúng hạn cho người lao động. Trường hợp người lao động không thể nhận lương trực tiếp thì người sử dụng lao động có thể trả lương cho người được người lao động ủy quyền hợp pháp.

2. Người sử dụng lao động không được hạn chế hoặc can thiệp vào quyền tự quyết chi tiêu lương của người lao động; không được ép buộc người lao động chi tiêu lương vào việc mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ của người sử dụng lao động hoặc của đơn vị khác mà người sử dụng lao động chỉ định.

Như vậy, theo nguyên tắc trả lương thì người sử dụng lao động không được hạn chế quyền tự quyết chi tiêu lương của người lao động. Số tiền và việc sử dụng số tiền này hoàn toàn phụ thuộc vào người lao động.

Theo đó, nếu công ty hạn chế quyền tự quyết chi tiêu lương của người lao động có thể xem vi phạm quy định pháp luật.