Tiến hành xác định tổng hàm lượng muối hòa tan của đất xây dựng công trình thủy lợi theo những bước nào?

Nội dung chính

• Xác định tổng hàm lượng muối hòa tan của đất xây dựng công trình thủy lợi theo nguyên tắc nào?
• Để xác định tổng hàm lượng muối hòa tan của đất xây dựng công trình thủy lợi cần những thiết bị, dụng cụ nào?
• Tiến hành xác định tổng hàm lượng muối hòa tan của đất xây dựng công trình thủy lợi theo những bước nào?

Xác định tổng hàm lượng muối hòa tan của đất xây dựng công trình thủy lợi theo nguyên tắc nào?

Theo tiết 5.1.1 tiểu mục 5.1 Mục 5 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8727:2012 về Đất xây dựng công trình thủy lợi - Phương pháp xác định tổng hàm lượng và hàm lượng các ion thành phần muối hòa tan của đất trong phòng thí nghiệm ban hành kèm theo Quyết định 3571/QĐ-BKHCN năm 2012, xác định tổng hàm lượng muối hòa tan của đất xây dựng công trình thủy lợi theo nguyên tắc sau:

Chiết muối hòa tan được trong nước của phần đất hạt nhỏ hơn 2 mm, bằng nước cất không có CO2 cho vào mẫu đất thí nghiệm theo tỷ lệ đất: nước bằng 1 : 5 (khối lượng / thể tích) để hòa tan hết muối có trong đất, rồi lọc dung dịch đất qua giấy lọc mịn để rút ra hết dung dịch nước muối (nước chiết); cô cạn dung dịch nước chiết, sau đó oxy hóa chất hữu cơ bằng H2O2, rồi sấy khô cặn ở nhiệt độ từ 100 oC đến 150 oC cho đến khối lượng không đổi. Cân khối lượng cặn khô; từ khối lượng cặn khô thu được và khối lượng khô của đất thí nghiệm, tính toán tổng hàm lượng muối hòa tan của đất.

Xác định tổng hàm lượng muối hòa tan của đất xây dựng công trình thủy lợi (Hình từ Internet)

Để xác định tổng hàm lượng muối hòa tan của đất xây dựng công trình thủy lợi cần những thiết bị, dụng cụ nào?

Theo tiết 5.1.2 tiểu mục 5.1 Mục 5 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8727:2012 về Đất xây dựng công trình thủy lợi - Phương pháp xác định tổng hàm lượng và hàm lượng các ion thành phần muối hòa tan của đất trong phòng thí nghiệm ban hành kèm theo Quyết định 3571/QĐ-BKHCN năm 2012, để xác định tổng hàm lượng muối hòa tan của đất xây dựng công trình thủy lợi cần những thiết bị, dụng cụ sau đây:

- Cối và chày bằng sứ hoặc thủy tinh, đầu chày bọc cao su;

- Sàng phân tích loại mắt sàng 2,0 mm; 0,50 mm (hoặc 0,425 mm), có nắp đậy và khay hứng, chổi quét;

- Hộp chia mẫu nhiều rãnh hoặc dụng cụ chia mẫu thích hợp;

- Các loại cân kỹ thuật có độ chính xác đến 0,01 g và 0,1 g;

- Cân phân tích có độ chính xác đến 0,0001 g hoặc 0,001 g;

- Tủ sấy có rơle tự động khống chế nhiệt độ theo yêu cầu;

- Bình hút ẩm có chất hút ẩm kèm theo;

- Máy lắc; bếp cách cát hoặc nồi cách thủy;

- Phễu lọc có đường kính khoảng 100 mm;

- Giấy lọc mịn có kích thước phù hợp với phễu lọc;

- Bình định mức các loại dung tích 50; 100; 250; 500 và 1000 ml;

- Buret các loại 10; 25 ml, chia độ chính xác đến 0,1 ml;

- Pipet loại 1; 5; 10; 25; 50 ml, chia độ chính xác đến 0,1 ml;

- Các dụng cụ thí nghiệm thông thường.

Tiến hành xác định tổng hàm lượng muối hòa tan của đất xây dựng công trình thủy lợi theo những bước nào?

Theo tiết 5.1.4 tiểu mục 5.1 Mục 5 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8727:2012 về Đất xây dựng công trình thủy lợi - Phương pháp xác định tổng hàm lượng và hàm lượng các ion thành phần muối hòa tan của đất trong phòng thí nghiệm ban hành kèm theo Quyết định 3571/QĐ-BKHCN năm 2012, xác định tổng hàm lượng muối hòa tan của đất xây dựng công trình thủy lợi theo những bước sau đây:

- Chuẩn bị mẫu đất thí nghiệm

+ Đem đất dùng thí nghiệm phơi khô không khí ở trong phòng (tốt nhất là phòng có máy hút ẩm hoặc có quạt thông gió), không phơi khô đất ở ngoài trời nắng gió.

+ Dùng cối sứ và chày đầu bọc cao su nghiền vụn đất rồi sàng đất qua sàng lỗ 2 mm, phải đảm bảo các hạt sỏi, đá nằm lại trên sàng không còn các hạt bụi, sét bám dính.

+ Thu hết phần hạt sỏi, đá nằm lại trên sàng, đem sấy khô ở nhiệt độ 100 oC đến 105 oC cho đến khối lượng không đổi; sau đó, để nguội trong bình hút ẩm rồi cân khối lượng (Gs) chính xác đến 0,1 g.

+ Thu hết phần đất lọt sàng cho vào khay sạch, khô và đã biết khối lượng. Sau đó, tiếp tục nghiền đất cho lọt hết qua sàng lỗ 0,5 mm, không làm rơi vãi mất đất, rồi cân khối lượng đất (Gđ) chính xác đến 0,1 g. Trộn thật đều đất, lấy mẫu xác định độ ẩm khô không khí của đất (W% khối lượng), theo như quy định trong TCVN 4196 : 2012.

+ Dùng hộp chia mẫu nhiều rãnh hoặc bằng phương pháp chia tư liên tiếp đối với đất đã được nghiền nhỏ để trích ra được 1 phần đất đại diện có khối lượng khoảng 100 g, rồi cân lấy 50 g mẫu thí nghiệm, chính xác đến 0,01 g, cho vào bình tam giác dung tích 500 ml khô và sạch để chiết muối hòa tan trong đất theo 5.1.4.2.

+ Đựng toàn bộ đất còn lại vào túi nilon, buộc kín miệng túi, để dự phòng khi cần lấy mẫu thí nghiệm bổ sung.

- Chiết rút muối hòa tan

+ Lấy chính xác 250 ml nước cất không có CO2 (nước cất đã được đun sôi, để nguội) rót vào bình chứa mẫu đất thí nghiệm, nút kín miệng bình bằng nút cao su hoặc nút thủy tinh nhám. Lắc bình chứa dung dịch đất bằng máy lắc trong 2 h (nếu không có máy lắc thì lắc bằng tay, cứ lắc liên tục trong 3 min rồi để yên 10 min, lặp lại như vậy trong 2 h), rồi để yên 6 h hoặc qua đêm.

+ Lọc mẫu qua giấy lọc mịn và dày được lót trong phễu để lấy ra hết dịch lọc, hứng dịch lọc (nước chiết muối) vào bình thủy tinh cổ thót, sạch và khô; nếu dịch lọc đục thì phải lọc lại. Dịch lọc được dùng để phân tích tổng hàm lượng muối hòa tan và hàm lượng các ion thành phần, nên cần được đựng trong bình nút kính và bảo quản cẩn thận, tránh bốc hơi nước, tránh các khí như NH3, HCl v.v…, xâm nhập vào.

- Phân tích dịch lọc

+ Lắc trộn đều dịch lọc đựng trong bình, dùng pipet lấy chính xác 50 ml dịch lọc cho vào cốc sạch và khô (đã biết khối lượng).

+ Cô cốc chứa mẫu dịch lọc trên nồi cách thủy hoặc trên bếp cách cát cho đến cạn khô.

+ Thêm tiếp 3 ml đến 4 ml H­2O2 10 % đến 15 %, rồi tiếp tục cô mẫu cho đến khi mẫu trắng và khô.

+ Sấy mẫu ở (105 ± 5) oC cho đến khối lượng không đổi.

+ Để nguội mẫu trong bình hút ẩm; sau đó cân khối lượng cốc và cặn khô (G1) chính xác đến 0,001 g.