Các chức danh trong bộ máy phải là đại biểu Quốc hội? Tiêu chuẩn của đại biểu Quốc hội mới nhất?

Nội dung chính

• Danh sách các chức danh trong bộ máy Nhà nước bắt buộc là đại biểu Quốc hội?
• Đại biểu Quốc hội cần đáp ứng những tiêu chuẩn gì?
• Những chức danh nào trong bộ máy Nhà nước khi nhậm chức phải tuyên thệ?

Danh sách các chức danh trong bộ máy Nhà nước bắt buộc là đại biểu Quốc hội?

Căn cứ tại Điều 8 Luật Tổ chức Quốc hội 2014 được sửa đổi bởi khoản 2 Điều 1 Luật Tổ chức Quốc hội sửa đổi 2025 quy định về bầu các chức danh trong bộ máy nhà nước như sau:

Bầu các chức danh trong bộ máy nhà nước

1. Quốc hội bầu Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội và các Ủy viên Ủy ban thường vụ Quốc hội trong số các đại biểu Quốc hội theo danh sách đề cử chức vụ từng người của Ủy ban thường vụ Quốc hội.

Tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội bầu Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội, Ủy viên Ủy ban thường vụ Quốc hội theo đề nghị của Ủy ban thường vụ Quốc hội khóa trước.

2. Quốc hội bầu Chủ tịch nước trong số các đại biểu Quốc hội theo đề nghị của Ủy ban thường vụ Quốc hội. Quốc hội bầu Phó Chủ tịch nước trong số các đại biểu Quốc hội theo đề nghị của Chủ tịch nước.

3. Quốc hội bầu Chủ tịch Hội đồng dân tộc, Chủ nhiệm Ủy ban của Quốc hội trong số các đại biểu Quốc hội theo đề nghị của Ủy ban thường vụ Quốc hội.

4. Quốc hội bầu Thủ tướng Chính phủ trong số các đại biểu Quốc hội theo đề nghị của Chủ tịch nước.

5. Quốc hội bầu Chánh án Toà án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao theo đề nghị của Chủ tịch nước.

6. Quốc hội bầu Chủ tịch Hội đồng bầu cử quốc gia, Tổng Kiểm toán nhà nước, Tổng thư ký Quốc hội - Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội theo đề nghị của Ủy ban thường vụ Quốc hội.

7. Ngoài những người do cơ quan hoặc người có thẩm quyền quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4, 5 và 6 Điều này đề nghị, Ủy ban thường vụ Quốc hội trình Quốc hội quyết định danh sách những người ứng cử để bầu vào chức danh quy định tại Điều này trong trường hợp đại biểu Quốc hội ứng cử hoặc giới thiệu thêm người ứng cử.

...

Như vậy, các chức danh ở vị trí lãnh đạo cấp cao phải là đại biểu Quốc hội bao gồm: Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch nước; Thủ tướng Chính phủ; Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội, Ủy viên Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc, Chủ nhiệm Ủy ban của Quốc hội.

Danh sách chức danh trong bộ máy Nhà nước phải là đại biểu Quốc hội? Tiêu chuẩn của đại biểu Quốc hội? (Hình từ Internet)

Đại biểu Quốc hội cần đáp ứng những tiêu chuẩn gì?

Căn cứ tại Điều 22 Luật Tổ chức Quốc hội 2014 được bổ sung bởi khoản 1 Điều 1 Luật Tổ chức Quốc hội sửa đổi 2020 quy định về tiêu chuẩn của đại biểu Quốc hội như sau:

- Trung thành với Tổ quốc, Nhân dân và Hiến pháp, phấn đấu thực hiện công cuộc đổi mới, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

- Có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam.

- Có phẩm chất đạo đức tốt, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, gương mẫu chấp hành pháp luật; có bản lĩnh, kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, mọi biểu hiện quan liêu, hách dịch, cửa quyền và các hành vi vi phạm pháp luật khác.

- Có trình độ văn hóa, chuyên môn, có đủ năng lực, sức khỏe, kinh nghiệm công tác và uy tín để thực hiện nhiệm vụ đại biểu Quốc hội.

- Liên hệ chặt chẽ với Nhân dân, lắng nghe ý kiến của Nhân dân, được Nhân dân tín nhiệm.

- Có điều kiện tham gia các hoạt động của Quốc hội.

Những chức danh nào trong bộ máy Nhà nước khi nhậm chức phải tuyên thệ?

Căn cứ tại khoản 8 Điều 8 Luật Tổ chức Quốc hội 2014 quy định:

Bầu các chức danh trong bộ máy nhà nước

...

8. Sau khi được bầu, Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao phải tuyên thệ trung thành với Tổ quốc, Nhân dân và Hiến pháp.

Đồng thời, căn cứ tại Điều 31 Nghị quyết 71/2022/QH15 quy định về lễ tuyên thệ như sau:

Lễ tuyên thệ

1. Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao tuyên thệ trung thành với Tổ quốc, Nhân dân và Hiến pháp.

2. Ngoài nội dung quy định tại khoản 1 Điều này, người tuyên thệ quyết định nội dung tuyên thệ phù hợp với trách nhiệm được giao.

3. Vị trí tuyên thệ là vị trí trang trọng của lễ đài. Đại biểu Quốc hội, người được mời tham dự, dự thính tại phiên họp đứng trang nghiêm chứng kiến Lễ tuyên thệ.

4. Lễ tuyên thệ được tiến hành theo trình tự sau đây:

a) Quân nhạc cử nhạc nghi lễ và đội tiêu binh vào vị trí;

b) Người tuyên thệ chào Quốc kỳ, tiến vào vị trí tuyên thệ và tiến hành tuyên thệ;

c) Sau khi tuyên thệ, người tuyên thệ phát biểu nhậm chức.

Như vậy, các chức danh sau đây khi nhậm chức phải tuyên thệ trung thành với Tổ quốc, Nhân dân và Hiến pháp:

- Chủ tịch Quốc hội,

- Chủ tịch nước

- Thủ tướng Chính phủ

- Chánh án Tòa án nhân dân tối cao

Đồng thời, người tuyên thệ quyết định nội dung tuyên thệ phù hợp với trách nhiệm được giao, tuy nhiên phải tuân theo trình tự sau:

- Quân nhạc cử nhạc nghi lễ và đội tiêu binh vào vị trí;

- Người tuyên thệ chào Quốc kỳ, tiến vào vị trí tuyên thệ và tiến hành tuyên thệ;

- Sau khi tuyên thệ, người tuyên thệ phát biểu nhậm chức.