Những mặt hàng nào sẽ được bình ổn giá trong dịp Tết Bính Ngọ? Những biện pháp được áp dụng để bình ổn giá của hàng hóa là gì?

Nội dung chính

• Bình ổn giá là gì?
• Danh mục các loại hàng hóa, dịch vụ được bình ổn giá?
• Những biện pháp được áp dụng nhằm bình ổn giá của các loại hàng hóa, dịch vụ là gì?
• Những trường hợp được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét bình ổn giá?

Bình ổn giá là gì?

Tại khoản 9 Điều 4 Luật Giá năm 2023 có giải nghĩa như sau về bình ổn giá:

Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

...

Bình ổn giá là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện các giải pháp, biện pháp theo quy định của Luật này nhằm ổn định giá hàng hóa, dịch vụ khi có biến động bất thường về giá trong một khoảng thời gian nhất định.

...

Như vậy, bình ổn giá có nghĩa là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện các giải pháp, biện pháp theo quy định của Luật Giá năm 2023 nhằm ổn định giá hàng hóa, dịch vụ khi có biến động bất thường về giá trong một khoảng thời gian nhất định, điển hình như trong thời điểm Tết.

Những mặt hàng nào sẽ được bình ổn giá trong dịp Tết Bính Ngọ năm nay? Những biện pháp được áp dụng để bình ổn giá của hàng hóa là gì? (Hình từ Internet)

Danh mục các loại hàng hóa, dịch vụ được bình ổn giá?

Căn cứ tại Điều 17 Luật Giá năm 2023 có quy định về các loại hàng hóa, dịch vụ được bình ổn giá như sau:

Hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá

1. Hàng hóa, dịch vụ thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá phải đáp ứng đồng thời các tiêu chí sau đây:

a) Là hàng hóa, dịch vụ thiết yếu;

b) Có ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế - xã hội, sản xuất, kinh doanh và đời sống người dân.

Trong đó hàng hóa, dịch vụ thiết yếu theo giải nghĩa tại khoản 3 Điều 4 Luật Giá năm 2023 là những hàng hóa, dịch vụ cần thiết đáp ứng nhu cầu cơ bản của con người, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, dịch vụ chính phục vụ sản xuất, lưu thông và phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ.

Trong đó tại Phụ lục 1 ban hành kèm theo Luật Giá năm 2023 có quy định về các loại loại hàng hóa, dịch vụ được bình ổn giá gồm:

- Xăng, dầu thành phẩm.

- Khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG).

- Sữa dành cho trẻ em dưới 06 tuổi.

- Thóc tẻ, gạo tẻ.

- Phân đạm; phân DAP; phân NPK.

- Thức ăn chăn nuôi, thức ăn thủy sản.

- Vắc - xin phòng bệnh cho gia súc, gia cầm.

- Thuốc bảo vệ thực vật.

- Thuốc thuộc Danh mục thuốc thiết yếu (khoản này được sửa đổi bởi Điều 2 Luật Dược sửa đổi 2024)

Như vây, nếu hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng trong đợt Tết Bính Ngọ 2026 này thuộc danh mục bình ổn giá trên thì sẽ được nhà nước thi hành và đảm bảo thực hiện các biện pháp để bình ổn giá.

Những biện pháp được áp dụng nhằm bình ổn giá của các loại hàng hóa, dịch vụ là gì?

Tại Điều 19 Luật Giá 2023 đã quy định về các biện pháp bình ổn giá như sau:

- Các biện pháp bình ổn giá bao gồm:

+ Điều hòa cung cầu bao gồm: điều hòa sản xuất hàng hóa trong nước, hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; điều hòa hàng hóa giữa các vùng, các địa phương trong nước thông qua việc tổ chức lưu thông hàng hóa; mua vào hoặc bán ra hàng dự trữ quốc gia, hàng dự trữ lưu thông;

+ Các biện pháp về tài chính, tiền tệ phù hợp với quy định của pháp luật;

+ Định giá cụ thể, giá tối đa, giá tối thiểu hoặc khung giá phù hợp với tính chất của từng loại hàng hóa, dịch vụ; việc định giá hàng hóa, dịch vụ được thực hiện theo các nguyên tắc, căn cứ, phương pháp quy định tại Mục 2 Chương này;

+ Áp dụng biện pháp hỗ trợ về giá phù hợp với quy định của pháp luật và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên;

+ Sử dụng quỹ bình ổn giá trong trường hợp hàng hóa, dịch vụ đã được lập quỹ bình ổn giá.

Quỹ bình ổn giá là quỹ tài chính không nằm trong cân đối ngân sách nhà nước, được trích lập từ giá hàng hóa, dịch vụ và các nguồn tài chính hợp pháp khác và chỉ được sử dụng cho mục đích bình ổn giá. Chính phủ quyết định việc lập quỹ bình ổn giá đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá; quy định về quản lý, trích lập, chi sử dụng quỹ bình ổn giá và chịu trách nhiệm bảo đảm tính công khai, minh bạch trong quản lý, sử dụng quỹ.

- Thời hạn áp dụng các biện pháp bình ổn giá do cơ quan có thẩm quyền quyết định biện pháp bình ổn giá xác định trên cơ sở xác định nguyên nhân của biến động giá; căn cứ tình hình thực hiện, diễn biến giá hàng hóa, dịch vụ trong thực tế có thể kết thúc bình ổn giá trước thời hạn hoặc gia hạn thời hạn áp dụng.

Dựa vào các quy định trên cơ quan có thẩm quyền sẽ áp dụng các biện pháp trên như luật định để thực hiện việc bình ổn giá trong những ngày Tết Bính Ngọ 2026 cũng như những thời điểm mà cơ quan Nhà nước thấy thích hợp

Những trường hợp được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét bình ổn giá?

Theo căn cứ tại khoản 2 Điều 18 Luật Giá năm 2023 thì những trường hợp dưới đây sẽ được Cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét, bình ổn giá:

Nguyên tắc và các trường hợp bình ổn giá

...

2. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét, bình ổn giá trong các trường hợp sau đây:

a) Mặt bằng giá thị trường của hàng hóa, dịch vụ thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá biến động bất thường gây tác động lớn đến kinh tế - xã hội, sản xuất, kinh doanh, đời sống người dân;

b) Khi cơ quan có thẩm quyền ban bố tình trạng khẩn cấp, sự cố, thảm họa, thiên tai, dịch bệnh và mặt bằng giá thị trường hàng hóa, dịch vụ có biến động bất thường.

...

Như vậy, nếu giá cả hàng hóa, dịch vụ có sự bất thường như mặt bằng giá thị trường của hàng hóa, dịch vụ thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá biến động bất thường gây tác động lớn đến kinh tế - xã hội, sản xuất, kinh doanh, đời sống người dân; hoặc khi cơ quan có thẩm quyền ban bố tình trạng khẩn cấp, sự cố, thảm họa, thiên tai, dịch bệnh và mặt bằng giá thị trường hàng hóa, dịch vụ có biến động bất thường thì các cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét và thực hiện bình ổn giá .