Người đã có 02 tiền án và trong thời gian chấp hành án phạt tù đã thực hiện tốt nội quy trại giam và tích cực lao động cải tạo thì có được đề nghị đặc xá hay không?

Nội dung chính

• Đặc xá là gì?
• Việc đặc xá được thực hiện dựa trên nguyên tắc nào?
• Người tích cực lao động cải tạo nhưng đã có 02 tiền án có được đề nghị đặc xá không?

Đặc xá là gì?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật Đặc xá 2018:

“1. Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt.”

Việc đặc xá được thực hiện dựa trên nguyên tắc nào?

Nguyên tắc thực hiện đặc xá được quy định tại Điều 4 Luật Đặc xá 2018 bao gồm:

(1) Tuân thủ Hiến pháp, pháp luật; bảo đảm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

(2) Bảo đảm dân chủ, công bằng, khách quan, công khai, minh bạch.

(3) Bảo đảm yêu cầu về đối nội, đối ngoại, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội.

Theo đó, việc đặc xá được thực hiện phải đảm bảo tuân theo những nguyên tắc nêu trên mới được xem là hợp lệ.

Người tích cực lao động cải tạo nhưng đã có 02 tiền án có được đề nghị đặc xá không?

Người tích cực lao động cải tạo nhưng đã có 2 tiền án thì có được đề nghị đặc xá hay không?

Người đang chấp hành hình phạt tù có thời hạn nếu muốn được đề nghị đặc xá phải thỏa mãn các điều kiện tại khoản 1 Điều 11 Luật Đặc xá 2018, gồm:

(1) Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự;

(2) Đã chấp hành án phạt tù được một thời gian do Chủ tịch nước quyết định nhưng ít nhất là một phần ba thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù; đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 14 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, nếu sau khi đã được giảm xuống tù có thời hạn mà tiếp tục được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm sau đó không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù.

Người bị kết án về tội phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế - xã hội; tội phá hoại chính sách đoàn kết; tội tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân; tội trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân; người bị kết án từ 10 năm tù trở lên về một trong các tội quy định tại Chương các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người của Bộ luật Hình sự do cố ý hoặc người bị kết án từ 07 năm tù trở lên về tội cướp tài sản; tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản; tội sản xuất trái phép chất ma túy; tội mua bán trái phép chất ma túy; tội chiếm đoạt chất ma túy của Bộ luật Hình sự đã chấp hành án phạt tù được một thời gian do Chủ tịch nước quyết định nhưng ít nhất là một phần hai thời gian đối với trường hợp bị kết án phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù; đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 17 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn, nếu sau khi đã được giảm xuống tù có thời hạn mà tiếp tục được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm sau đó không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù;

(3) Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, đã nộp án phí;

(4) Đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác đối với người bị kết án phạt tù về các tội phạm tham nhũng hoặc tội phạm khác do Chủ tịch nước quyết định trong mỗi lần đặc xá;

(5) Đã thi hành xong hoặc thi hành được một phần nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác nhưng do lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn thuộc trường hợp chưa có điều kiện thi hành tiếp phần còn lại theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự đối với người bị kết án phạt tù không thuộc trường hợp quy định tại điểm d khoản này.

Trường hợp phải thi hành nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác đối với tài sản không thuộc sở hữu của Nhà nước thì phải được người được thi hành án đồng ý hoãn thi hành án hoặc không yêu cầu thi hành án đối với tài sản này;

(6) Khi được đặc xá không làm ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự;

(7) Không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 12 của Luật này.

* Căn cứ khoản 1 Điều 4 Nghị định 52/2019/NĐ-CP, người bị kết án phạt tù có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự quy định tại điểm a khoản 1 Điều 11 Luật Đặc xá là người đã chấp hành nghiêm Nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ, tích cực học tập, lao động, cải tạo và các quý đã đủ thời gian xếp loại trong quá trình chấp hành án phạt tù được xếp loại khá hoặc tốt.

* Tuy nhiên, một trong những trường hợp không được đặc xá theo quy định tại khoản 5 Điều 12 Luật Đặc xá 2018 chính là:

“Điều 12. Các trường hợp không được đề nghị đặc xá

Người có đủ điều kiện quy định tại Điều 11 của Luật này không được đề nghị đặc xá khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

…

5. Có từ 02 tiền án trở lên;

…”

Do đó, tuy anh bạn đã thực hiện tốt việc cải tạo trong tù, thực hiện tốt nôi quy trại giam, có nhiều tiến bộ nhưng vì anh bạn trước đó đã có 02 tiền án, nên anh bạn không thể được đề nghị đặc xá theo quy định của pháp luật hiện hành.

Như vậy, đặc xá là việc Nhà nước có sự khoan hồng đặc biệt,theo đó, Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt và được thực hiện theo những nguyên tắc cụ thể đã định. Tùy từng trường hợp mà điều kiện được đề nghị đặc xá của những đối tượng được quy định khác nhau. Tuy nhiên, việc người phạm tội đã có từ 02 tiền án trở lên sẽ không được đề nghị đặc xá theo quy định của pháp luật hiện hành.