Cúng sao là gì? Làm lễ cúng sao giải hạn đầu năm có được xem là hành vi vi phạm pháp luật không?

Nội dung chính

• Cúng sao là gì? Làm lễ cúng sao giải hạn đầu năm có được xem là hành vi vi phạm pháp luật không?
• Tổ chức lễ cúng sao giải hạn đầu năm với mục đích kiếm tiền thì bị phạt bao nhiêu tiền?
• Hành vi tổ chức lễ cúng sao giải hạn đầu năm với mục đích kiếm tiền ngoài bị phạt tiền thì có áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả không?

Cúng sao là gì? Làm lễ cúng sao giải hạn đầu năm có được xem là hành vi vi phạm pháp luật không?

Việc cúng sao là theo quan niệm dân gian, thì mỗi người vào mỗi năm sẽ có một ngôi sao chiếu mệnh, có sao tốt, sao xấu. Nếu gặp sao xấu thì cúng sao giải hạn để phần nào hạn chế được những điềm xấu mà sao chiếu mạng sẽ gây nên.

Đây là tín ngưỡng dân gian đã tồn tại lâu đời bắt nguồn từ nhiều nguyên lý giải thích khác nhau.

Tại khoản 1 Điều 2 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo 2016 thì tín ngưỡng là niềm tin của con người được thể hiện thông qua những lễ nghi gắn liền với phong tục, tập quán truyền thống để mang lại sự bình an về tinh thần cho cá nhân và cộng đồng.

Làm lễ cúng sao giải hạn đầu năm có vi phạm pháp luật không, thì theo quy định tại khoản 4 Điều 3 Thông tư 04/2009/TT-BVHTTDL như sau:

Quy định cấm trong hoạt động văn hoá và kinh doanh dịch vụ văn hoá công cộng

…

4. Hoạt động văn hoá và dịch vụ văn hoá có nội dung mê tín dị đoan quy định tại điểm b khoản 1 Điều 3 Quy chế là những hoạt động có nội dung làm mê hoặc người khác, trái với tự nhiên, gây tác động xấu về nhận thức, bao gồm: Cúng khấn trừ tà ma, chữa bệnh bằng phù phép, lên đồng phán truyền, xem bói, xin xăm, xóc thẻ, truyền bá sấm trạng, phù chú, cầu lợi cho mình gây hại cho người khác bằng cách yểm bùa, đốt đồ mã ở nơi công cộng và các hình thức mê tín dị đoan khác.

...

Theo đó tại điểm b khoản 1 Điều 3 Quy chế hoạt động văn hóa và kinh doanh dịch vụ văn hóa công cộng ban hành kèm theo Nghị định 103/2009/NĐ-CP như sau:

Quy định cấm trong hoạt động văn hóa và kinh doanh dịch vụ văn hóa công cộng

Nghiêm cấm các hoạt động sau đây:

1. Các hoạt động văn hóa và kinh doanh dịch vụ văn hóa có nội dung:

...

b) Kích động bạo lực, tuyên truyền chiến tranh xâm lược, gây hận thù giữa các dân tộc và nhân dân các nước; truyền bá tư tưởng, văn hóa phản động, lối sống dâm ô đồi trụy, các hành vi tội ác, tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan, trái với thuần phong mỹ tục, gây hại cho sức khỏe và hủy hoại môi trường sinh thái;

…

Theo như phân tích trên thì hành vi cúng sao giải hạn là một tín ngưỡng dân gian. Có nhiều hoạt động mê tín dị đoan được biến tướng từ tín ngưỡng này.

Tín ngưỡng dân gian khác với mê tín, dị đoan ở chỗ, tín ngưỡng có mục đích thể hiện nhu cầu của đời sống tinh thần, đời sống tâm linh thì người hoạt động mê tín dị đoan lấy mục đích kiếm tiền là chính.

Cho nên, hành vi cúng sao giải hạn tùy thuộc vào mục đích và cách thức cúng mà có được xem là mê tín dị đoan hay không, nếu được xác định là mê tín dị đoan thì là vi phạm pháp luật.

Cúng sao là gì? Làm lễ cúng sao giải hạn đầu năm có được xem là hành vi vi phạm pháp luật không? (Hình từ Internet)

Tổ chức lễ cúng sao giải hạn đầu năm với mục đích kiếm tiền thì bị phạt bao nhiêu tiền?

Lợi dụng việc cúng sao giải hạn để trục lợi như để lấy tiền từ những người cần giải hạn được xem là hành vi mê tín dị đoan. Người cúng sao giải hạn trước mắt bị mất một khoản tiền để nhận lại một đều "mơ hồ".

Tổ chức lễ cúng sao giải hạn đầu năm với mục đích kiếm tiền (tổ chức hoạt động mê tín dị đoan) thì bị phạt bao nhiêu tiền, thì theo quy định tại điểm đ khoản 7 Điều 14 Nghị định 38/2021/NĐ-CP như sau:

Vi phạm quy định về tổ chức lễ hội

…

6. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Tổ chức lễ hội theo quy định phải thông báo với cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà không thông báo;

b) Tổ chức lễ hội không đúng với nội dung đã đăng ký hoặc nội dung đã thông báo với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

7. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Tổ chức lễ hội theo quy định phải đăng ký mà không có văn bản chấp thuận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

b) Tổ chức lễ hội truyền thống không đúng với bản chất, ý nghĩa lịch sử, văn hóa;

c) Thực hiện nghi lễ có tính bạo lực, phản cảm, trái với truyền thống yêu hòa bình, nhân đạo của dân tộc Việt Nam;

d) Không tạm dừng tổ chức lễ hội theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

đ) Tổ chức hoạt động mê tín dị đoan.

…

Theo đó tại khoản 2 Điều 5 Nghị định 38/2021/NĐ-CP, được sửa đổi bởi khoản 2 Điều 1 Nghị định 128/2022/NĐ-CP như sau:

Quy định về mức phạt tiền và thẩm quyền phạt tiền đối với cá nhân, tổ chức

…

2. Mức phạt tiền quy định tại Chương II và Chương III Nghị định này là mức phạt tiền áp dụng đối với cá nhân, trừ trường hợp quy định tại các khoản 2, 5, 6 và 7 Điều 10; các khoản 4, 5, 6 và 7 Điều 10a; điểm a khoản 2, các khoản 3, 5 và 6, các điểm a, b, c và d khoản 7 Điều 14; các khoản 1, 2, 3, 4 và điểm b khoản 5 Điều 21; các khoản 1, 2, 3, 4 và điểm b khoản 5 Điều 23; khoản 1 Điều 24; các Điều 30, 38, 39 và 40 Nghị định này là mức phạt tiền áp dụng đối với tổ chức.

…

Như vậy, theo quy định trên thì hành vi tổ chức lễ cúng sao giải hạn đầu năm với mục đích kiếm tiền thì có thể bị phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng (đối với cá nhân) và 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng (đối với tổ chức).

Hành vi tổ chức lễ cúng sao giải hạn đầu năm với mục đích kiếm tiền ngoài bị phạt tiền thì có áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả không?

Hành vi tổ chức lễ cúng sao giải hạn đầu năm với mục đích kiếm tiền ngoài bị phạt tiền thì có áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả không, thì theo quy định tại điểm a khoản 8 Điều 14 Nghị định 38/2021/NĐ-CP như sau:

Vi phạm quy định về tổ chức lễ hội

…

8. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi quy định tại điểm b khoản 3, điểm a khoản 4 và điểm đ khoản 7 Điều này;

b) Buộc hoàn lại số tiền có được do thực hiện hành vi quy định tại điểm b khoản 5 Điều này.

Như vậy, theo quy định trên thì hành vi tổ chức lễ cúng sao giải hạn đầu năm với mục đích kiếm tiền ngoài bị phạt tiền thì còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là phải nộp lại số lợi bất hợp pháp do thực hiện hành vi trên.