Công chức lợi dụng, lạm dụng nhiệm vụ, quyền hạn và sử dụng các thông tin liên quan đến công vụ để vụ lợi có phải hành vi bị cấm?

Nội dung chính

• Công chức là ai?
• Chuẩn mực đạo đức, văn hóa và giao tiếp của người công chức được quy định ra sao?
• Công chức lợi dụng, lạm dụng nhiệm vụ, quyền hạn và sử dụng các thông tin liên quan đến công vụ để vụ lợi có phải hành vi bị cấm?

Công chức là ai?

Căn cứ khoản 1 Điều 4 Luật Cán bộ, công chức 2008 (được sửa đổi bởi khoản 1 Điều 1 Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức sửa đổi 2019) quy định về cán bộ như sau:

“2. Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh tương ứng với vị trí việc làm trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân công an, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.”

Chuẩn mực đạo đức, văn hóa và giao tiếp của người công chức được quy định ra sao?

* Đạo đức của công chức

Căn cứ Điều 15 Luật Cán bộ, công chức 2008 quy định về đạo đức của công chức như sau:

-Công chức phải thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư trong hoạt động công vụ.

* Văn hóa giao tiếp ở công sở của công chức

Căn cứ Điều 16 Luật Cán bộ, công chức 2008 quy định về văn hóa giao tiếp ở công sở của công chức như sau:

- Trong giao tiếp ở công sở, công chức phải có thái độ lịch sự, tôn trọng đồng nghiệp; ngôn ngữ giao tiếp phải chuẩn mực, rõ ràng, mạch lạc.

- Công chức phải lắng nghe ý kiến của đồng nghiệp; công bằng, vô tư, khách quan khi nhận xét, đánh giá; thực hiện dân chủ và đoàn kết nội bộ.

- Khi thi hành công vụ, công chức phải mang phù hiệu hoặc thẻ công chức; có tác phong lịch sự; giữ gìn uy tín, danh dự cho cơ quan, tổ chức, đơn vị và đồng nghiệp.

* Văn hóa giao tiếp với nhân dân

Căn cứ Điều 17 Luật Cán bộ, công chức 2008 quy định về văn hóa giao tiếp với nhân dân của công chức như sau:

- Công chức phải gần gũi với nhân dân; có tác phong, thái độ lịch sự, nghiêm túc, khiêm tốn; ngôn ngữ giao tiếp phải chuẩn mực, rõ ràng, mạch lạc.

- Công chức không được hách dịch, cửa quyền, gây khó khăn, phiền hà cho nhân dân khi thi hành công vụ.

Công chức

Công chức lợi dụng, lạm dụng nhiệm vụ, quyền hạn và sử dụng các thông tin liên quan đến công vụ để vụ lợi có phải hành vi bị cấm?

Căn cứ khoản 3 Điều 18 Luật Cán bộ, công chức 2008 quy định về những việc công chức không được làm liên quan đến đạo đức công vụ như sau:

- Trốn tránh trách nhiệm, thoái thác nhiệm vụ được giao; gây bè phái, mất đoàn kết; tự ý bỏ việc hoặc tham gia đình công.

- Sử dụng tài sản của Nhà nước và của nhân dân trái pháp luật.

- Lợi dụng, lạm dụng nhiệm vụ, quyền hạn; sử dụng thông tin liên quan đến công vụ để vụ lợi.

- Phân biệt đối xử dân tộc, nam nữ, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo dưới mọi hình thức.

Trên đây là 4 điều mà công chức không được làm liên quan đến đạo đức công vụ (cũng có thể nói là các hành vi bị cấm), trong đó bao gồm cả hành vi lợi dụng, lạm dụng nhiệm vụ, quyền hạn; sử dụng thông tin liên quan đến công vụ để vụ lợi. Cho nên công chức không được phép làm những việc này.

Ngoài ra liên quan đến bí mật nhà nước cũng có những quy định không cho phép công chức thực hiện bao gồm (Điều 19 Luật này):

"1. Cán bộ, công chức không được tiết lộ thông tin liên quan đến bí mật nhà nước dưới mọi hình thức.

2. Cán bộ, công chức làm việc ở ngành, nghề có liên quan đến bí mật nhà nước thì trong thời hạn ít nhất là 05 năm, kể từ khi có quyết định nghỉ hưu, thôi việc, không được làm công việc có liên quan đến ngành, nghề mà trước đây mình đã đảm nhiệm cho tổ chức, cá nhân trong nước, tổ chức, cá nhân nước ngoài hoặc liên doanh với nước ngoài.

3. Chính phủ quy định cụ thể danh mục ngành, nghề, công việc, thời hạn mà cán bộ, công chức không được làm và chính sách đối với những người phải áp dụng quy định tại Điều này."

Ngoài những việc không được làm theo quy định trên, cán bộ, công chức còn không được làm những việc liên quan đến sản xuất, kinh doanh, công tác nhân sự quy định tại Luật phòng, chống tham nhũng, Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và những việc khác theo quy định của pháp luật và của cơ quan có thẩm quyền.