Việc thay thế tài sản thế chấp để vay chứng khoán trên hệ thống SBL được thực hiện trong trường hợp nào?

Nội dung chính

• Việc thay thế tài sản thế chấp để vay chứng khoán trên hệ thống SBL được thực hiện trong trường hợp nào?
• Khi bị buộc phải thay thế tài sản thế chấp thì bên vay cần thực hiện thủ tục thay thế như thế nào?
• Khi thay thế tài sản thế chấp thì bên vay cần đảm bảo những điều gì?

Việc thay thế tài sản thế chấp để vay chứng khoán trên hệ thống SBL được thực hiện trong trường hợp nào?

Căn cứ khoản 1, khoản 2 và khoản 3 Điều 14 Quy chế tổ chức hoạt động vay và cho vay chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định 113/QĐ-VSD năm 2021 quy định về trường hợp thay thế tài sản thế chấp như sau:

Rút, thay thế tài sản thế chấp

1. Bên vay được quyền thay thế tài sản thế chấp với điều kiện chứng khoán thế chấp thay thế phải nằm trong danh mục chứng khoán được dùng làm tài sản thế chấp và giá trị tài sản thế chấp thay thế đáp ứng tỷ lệ với giá trị khoản vay theo quy định của VSD và được bên cho vay chấp thuận theo Hợp đồng vay/cho vay chứng khoán giữa hai bên.

2. Trường hợp thay thế tài sản thế chấp, bên vay gửi VSD giấy đề nghị thay thế tài sản thế chấp (Mẫu 07/SBL của Quy chế này) đồng thời đăng nhập thông tin về tài sản thế chấp thay thế vào hệ thống SBL.

3. Bên vay buộc phải thay thế tài sản thế chấp trong các trường hợp sau:

a. Chứng khoán được sử dụng làm tài sản thế chấp không đáp ứng các điều kiện quy định tại khoản 3 Điều 9 Quy chế này.

b. Trái phiếu Chính phủ đến thời hạn đáo hạn hoặc trong danh mục hoán đổi.

...

Theo quy định thì người vay chứng khoán trên hệ thống SBL được phép thay thế tài sản thế chấp của mình với điều kiện chứng khoán thế chấp thay thế phải nằm trong danh mục chứng khoán được dùng làm tài sản thế chấp và giá trị tài sản thế chấp thay thế đáp ứng tỷ lệ với giá trị khoản vay theo quy định của Trung tâm Lưu ký chứng khoán và được bên cho vay chấp thuận theo Hợp đồng vay/cho vay chứng khoán giữa hai bên.

Ngoài trường hợp trên vay chứng khoán tự thay thế tài sản chứng khoán theo ý muốn của mình thì việc thay thế chứng khoán sẽ bắt buộc thực hiện nếu thuộc một trong các trường hợp như:

- Chứng khoán được sử dụng làm tài sản thế chấp không đáp ứng các điều kiện quy định.

- Trái phiếu Chính phủ đến thời hạn đáo hạn hoặc trong danh mục hoán đổi.

Việc thay thế tài sản thế chấp để vay chứng khoán trên hệ thống SBL được thực hiện trong trường hợp nào? (Hình từ Internet)

Khi bị buộc phải thay thế tài sản thế chấp thì bên vay cần thực hiện thủ tục thay thế như thế nào?

Căn cứ khoản 4 và khoản 5 Điều 14 Quy chế tổ chức hoạt động vay và cho vay chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định 113/QĐ-VSD năm 2021 quy định về thủ tục thay thế tài sản chứng khoản trong trường hợp bắt buộc như sau:

Rút, thay thế tài sản thế chấp

...

4. Trong các trường hợp bị buộc phải thay thế tài sản thế chấp theo quy định tại khoản 3 Điều này, VSD gửi văn bản yêu cầu thay thế tài sản thế chấp (Mẫu 08A/SBL, 08B/SBL của Quy chế này) bằng fax cho bên vay ngay tại ngày VSD công bố danh sách chứng khoán đủ điều kiện làm tài sản thế chấp hoặc ngày làm việc liền trước ngày trái phiếu Chính phủ ngừng giao dịch trên Sở Giao dịch.

5. Trong thời hạn 01 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản của VSD, bên vay phải gửi giấy đề nghị thay thế tài sản thế chấp (Mẫu 07/SBL của Quy chế này) cho VSD đồng thời đăng nhập thông tin về tài sản thế chấp thay thế vào hệ thống SBL. Nếu quá thời hạn trên mà bên vay không nộp thêm đủ tài sản theo thông báo của VSD, thỏa thuận vay được xử lý như trường hợp mất khả năng hoàn trả khoản vay.

...

Như vậy, trường hợp bị buộc phải thay thế tài sản thế chấp,Trung tâm Lưu ký chứng khoán sẽ gửi văn bản yêu cầu thay thế tài sản thế chấp bằng fax cho bên vay ngay tại ngày Trung tâm Lưu ký chứng khoán công bố danh sách chứng khoán đủ điều kiện làm tài sản thế chấp hoặc ngày làm việc liền trước ngày trái phiếu Chính phủ ngừng giao dịch trên Sở Giao dịch.

Bên vay chứng khoán, trong thời hạn 01 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản của Trung tâm Lưu ký chứng khoán phải gửi giấy đề nghị thay thế tài sản thế chấp (Mẫu 07/SBL TẢI VỀ) cho trung tâm đồng thời đăng nhập thông tin về tài sản thế chấp thay thế vào hệ thống SBL.

Nếu quá thời hạn trên mà bên vay không nộp thêm đủ tài sản theo thông báo của VSD, thỏa thuận vay được xử lý như trường hợp mất khả năng hoàn trả khoản vay.

Khi thay thế tài sản thế chấp thì bên vay cần đảm bảo những điều gì?

Căn cứ Điều 9 Quy chế tổ chức hoạt động vay và cho vay chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định 113/QĐ-VSD năm 2021 quy định về tài sản thế chấp như sau:

Tài sản thế chấp

1.Tài sản thế chấp đủ điều kiện cho giao dịch vay và cho vay chứng khoán tại VSD là tiền (VNĐ) hoặc các chứng khoán niêm yết tùy theo mục đích vay.

2. Tài sản thế chấp để vay chứng khoán hỗ trợ thanh toán cho TVLK là tiền. Tài sản thế chấp để vay chứng khoán hỗ trợ cho việc góp vốn hoặc hoán đổi danh mục quỹ ETF, vay TPCP để thanh toán chuyển giao tài sản cơ sở, vay công cụ nợ của nhà tạo lập thị trường là tiền và/hoặc chứng khoán đủ điều kiện theo quy định tại khoản 3 Điều này bao gồm:

a. Trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh ngoại trừ trái phiếu chuyển đổi, tín phiếu kho bạc;

b. Chứng khoán niêm yết tại Sở Giao dịch chứng khoán (cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư ngoại trừ chứng chỉ quỹ ETF).

3. Chứng khoán được sử dụng làm tài sản thế chấp để vay chứng khoán tại VSD là các chứng khoán:

a. Thuộc danh mục tài sản thế chấp do VSD quy định trong từng thời kỳ dựa trên tính thanh khoản của chứng khoán được xác định theo quy định tại Phụ lục số 01 ban hành kèm theo Quy chế này;

b. Không thuộc loại bị cảnh báo, bị kiểm soát, tạm ngừng giao dịch trên Sở Giao dịch chứng khoán;

c. Không bị cầm cố, phong tỏa, tạm giữ tại VSD;

d. Thuộc loại tự do chuyển nhượng và đã được lưu ký trên tài khoản chứng khoán giao dịch tại VSD;

e. Thuộc sở hữu của bên vay và được bên cho vay chấp nhận theo Hợp đồng vay/cho vay chứng khoán giữa hai bên.

Theo đó, nêu thay thế tài sản thế chấp thành tiền thì cần bảo tiền dùng làm tài sản thế chấp là tiền đồng Việt Nam (VNĐ).

Trường hợp thay thế tài sản thế chấp bằng chứng khoán thì cần đảm bảo chứng khoán đáp ứng được các điều kiện như không thuộc loại bị cảnh báo, bị kiểm soát, tạm ngừng giao dịch trên Sở Giao dịch chứng khoán; không bị cầm cố, phong tỏa, tạm giữ tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán;...và các điều kiện khác theo quy chế nêu trên.