Tiêu chí bảo đảm an toàn hạt nhân đối với địa điểm nhà máy điện hạt nhân là gì? Tiêu chí bảo đảm an toàn hạt nhân đối với ảnh hưởng của bức xạ đến với cộng đồng dân cư là gì?

Nội dung chính

• Nguyên tắc trong bảo đảm an toàn hạt nhân đối với địa điểm nhà máy điện hạt nhân là gì?
• Tiêu chí bảo đảm an toàn hạt nhân đối với ảnh hưởng của bức xạ đến với cộng đồng dân cư là gì?
• Tiêu chí khác nhằm bảo đảm an toàn hạt nhân đối với địa điểm nhà máy điện hạt nhân là gì?

Nguyên tắc trong bảo đảm an toàn hạt nhân đối với địa điểm nhà máy điện hạt nhân là gì?

Tại Điều 4 Thông tư 28/2011/TT-BKHCN đã quy định về các nguyên tắc trong đánh giá địa điểm để đặt nhà máy điện hạt nhân như sau:

Nguyên tắc trong đánh giá địa điểm để đặt nhà máy điện hạt nhân

1. Địa điểm được đánh giá là phù hợp để xây dựng NMĐHN, nếu thỏa mãn đồng thời các điều kiện sau đây:

a) Có khả năng bảo đảm an toàn cho NMĐHN trong điều kiện vận hành bình thường cũng như khi xuất hiện sự cố trong thiết kế;

b) Có khả năng bảo đảm cho con người và môi trường không bị ảnh hưởng nguy hại của bức xạ trong điều kiện vận hành bình thường cũng như khi xảy ra sự cố trong thiết kế;

c) Hạn chế được tác hại đối với con người và môi trường trong trường hợp xảy ra sự cố vượt quá mức được tính đến trong thiết kế (sau đây gọi là sự cố ngoài thiết kế).

2. Khi đánh giá địa điểm NMĐHN phải khảo sát, nghiên cứu đầy đủ các yếu tố, đặc điểm sau đây:

a) Các yếu tố tự nhiên và nhân tạo có khả năng tác động từ bên ngoài tới an toàn của NMĐHN;

b) Các đặc điểm của địa điểm và môi trường liên quan tới phát tán phóng xạ từ NMĐHN gây hại cho con người và môi trường;

c) Mật độ, phân bố dân cư và các đặc điểm của khu vực liên quan tới khả năng thực hiện các biện pháp ứng phó sự cố.

3. Trường hợp việc đánh giá theo quy định tại khoản 2 Điều này cho thấy địa điểm có một trong các đặc điểm dưới đây thì địa điểm không được chấp nhận:

a) Có đứt gãy hoạt động;

b) Có khả năng rung động nền đất do động đất gây ra, với gia tốc nền cực đại (PGA) đạt giá trị từ 360 cm/s2 trở lên, với chu kỳ lặp lại 10.000 năm;

c) Có karst đang phát triển hoặc có karst tạo ra phễu có đường kính lớn hơn 20 m trên mặt đất.

4. Trường hợp việc đánh giá theo quy định tại khoản 2 Điều này cho thấy rằng, ngoài các đặc điểm quy định tại khoản 3 Điều này, địa điểm còn có những điều kiện bất lợi khác không thể khắc phục bằng các biện pháp thiết kế, các giải pháp bảo vệ hoặc các quy định hành chính thì địa điểm không được chấp nhận.

Năng lượng hạt nhân được đánh giá là loại nằng lượng đặc biệt, tuy có nhiều tiềm năng phát triển trong ngành năng lượng nhưng nếu xảy ra các vẫn đề khiến rõ rỉ phóng xạ sẽ được lại hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy, khi xây dựng cần đảm bảo tất cả nguyên tắc trên để việc vận hành và xây dựng của nhà máy điện hạt đạt chuẩn và đản bảo an toàn.

Tiêu chí bảo đảm an toàn hạt nhân đối với ảnh hưởng của bức xạ đến với cộng đồng dân cư là gì?

Theo quy định tại điểm a khoản 6 Mục II Thông tư 13/2009/TT-BKHCN được sửa đổi bởi khoản 2 Điều 1 Thông tư 20/2025/TT-BKHCN quy định ảnh hưởng của bức xạ đối với cộng đồng dân cư, trong đó muốn xây dựng nhà máy hạt nhân thì cần đáp ứng những điều kiện sau:

Khu vực cấm dân cư và khu vực hạn chế dân cư phải tuân thủ điều kiện sau đây nhằm giảm thiểu ảnh hưởng của bức xạ ion hóa đối với cộng đồng dân cư:

- Khu vực cấm dân cư là khu vực bao quanh địa điểm nhà máy điện hạt nhân và bảo đảm đồng thời các yêu cầu sau đây:

+ Liều hiệu dụng toàn thân của người đứng tại vị trí ranh giới ngoài khu vực cấm dân cư không vượt quá 0,1 mSv/năm trong điều kiện vận hành bình thường theo thiết kế;

+ Liều hiệu dụng toàn thân của người đứng tại vị trí ranh giới ngoài khu vực cấm dân cư không vượt quá 0,25 Sv (25 rem) và liều tương đương đối với tuyến giáp do I-131 không vượt quá 3 Sv (300 rem) trong thời gian 2 giờ sau khi xảy ra sự cố giả định.

- Khu vực hạn chế dân cư là khu vực bao quanh khu vực cấm dân cư mà một người ở ranh giới ngoài của khu vực này chịu tổng liều hiệu dụng toàn thân không vượt quá 0,25 Sv (25 rem) hoặc liều tương đương đối với tuyến giáp I-131 không vượt quá 3 Sv (300 rem) trong thời gian có đám mây phóng xạ giả định bay qua.”

Trường hợp ảnh hưởng đối với dân cư cao hơn mức quy định như trên mà không có giải pháp khắc phục thì địa điểm không được chấp nhận.

Tiêu chí bảo đảm an toàn hạt nhân đối với địa điểm nhà máy điện hạt nhân là gì? Tiêu chí bảo đảm an toàn hạt nhân đối với ảnh hưởng của bức xạ đến với cộng đồng dân cư là gì? (Hình từ Internet)

Tiêu chí khác nhằm bảo đảm an toàn hạt nhân đối với địa điểm nhà máy điện hạt nhân là gì?

Theo quy định tại khoản 1 Mục II Thông tư 13/2009/TT-BKHCN đã xác định đánh giá về tiêu chí Đứt gãy, động đất, núi lửa để đủ điều kiện xây dựng nhà máy điện hạt nhân cần:

- Không có đứt gãy các nhà máy điện hạt nhân nhỏ hơn 8km có biểu hiện hoạt động ít nhất một lần trong khoảng 130.000 năm trở lại đây.

- Không có biểu hiện động đất với cường độ lớn hơn 8 MSK cách nhà máy điện hạt nhân nhỏ hơn 50 km.

- Không có khả năng xảy ra núi lửa phun nham thạch đến vị trí cách nhà máy điện hạt nhân nhỏ hơn 15 km.

- Trường hợp địa điểm không đáp ứng điều kiện quy định tại các điểm a, b và c khoản này mà không có giải pháp khắc phục thì không được chấp nhận.

Theo quy định tại khoản 2 Mục II Thông tư 13/2009/TT-BKHCN đã xác định đánh giá về tiêu chí địa kỹ thuật và nền móng để đủ điều kiện xây dựng nhà máy điện hạt nhân cần:

- Nền móng để xây dựng nhà lò phản ứng, nhà tua bin phải là đá gốc tương đối liền khối bảo đảm cứng chắc, không bị dập vỡ, nút nẻ mạnh hoặc bị phong hóa.

- Nền móng để xây dựng các công trình khác của nhà máy điện hạt nhân không được đặt trên loại đất yếu, đất có khả năng hóa lỏng, khuyếch đại dao động, trương nở mạnh.

- Trường hợp địa điểm không đáp ứng điều kiện quy định tại các điểm a và b khoản này mà không có giải pháp khắc phục thì không được chấp nhận.

Theo quy định tại khoản 3 Mục II Thông tư 13/2009/TT-BKHCN đã xác định đánh giá về tiêu chí khí tượng cực đoanđể đủ điều kiện xây dựng nhà máy điện hạt nhân cần:

- Không xảy ra các hiện tượng khí tượng cực đoan có sức gió lớn hơn 300km/h ở địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân trong khoảng 100 năm trở lại đây.

- Trường hợp địa điểm không đáp ứng điều kiện quy định tại điểm a khoản này mà không có giải pháp khắc phục thì không được chấp nhận.

Theo quy định tại khoản 4 Mục II Thông tư 13/2009/TT-BKHCN đã xác định đánh giá về tiêu chí ngập lụt để đủ điều kiện xây dựng nhà máy điện hạt nhân cần:

- Ngập lụt, lũ quét ở địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân không xảy ra trong khoảng 100 năm trở lại đây và dự báo không có khả năng xảy ra trong suốt vòng đời hoạt động của nhà máy.

- Trường hợp địa điểm không đáp ứng điều kiện quy định tại điểm a khoản này mà không có giải pháp khắc phục thì không được chấp nhận.

Theo quy định tại khoản 7 Mục II Thông tư 13/2009/TT-BKHCN đã xác định đánh giá về tiêu chí nguồn nước làm mát và điện cấp cho hoạt động của nhà máy để đủ điều kiện xây dựng nhà máy điện hạt nhân cần:

- Địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân phải có đủ nguồn nước làm mát và điện cho hoạt động của nhà máy phải bảo đảm được cấp liên tục trong mọi tình huống.

- Trường hợp địa điểm không đáp ứng điều kiện quy định tại điểm a khoản khoản 1 Mục II Thông tư 13/2009/TT-BKHCN mà không có giải pháp khắc phục thì không được chấp thuận.