Người phiên dịch vắng mặt tại phiên tòa xét xử vụ án hình sự thì Hội đồng xét xử có ra quyết định hoãn phiên tòa hay không?

Nội dung chính

• Người phiên dịch là gì?
• Quyền và nghĩa vụ của người phiên dịch là gì?
• Trường hợp nào người phiên dịch phải từ chối tham gia tố tụng hoặc bị thay đổi?
• Người phiên dịch vắng mặt tại phiên tòa xét xử thì Hội đồng xét xử có ra quyết định hoãn phiên tòa hay không?

Người phiên dịch là gì?

Theo khoản 1 Điều 70 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, quy định về người phiên dịch, người dịch thuật cụ thể như sau:

“1. Người phiên dịch, người dịch thuật là người có khả năng phiên dịch, dịch thuật và được cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng yêu cầu trong trường hợp có người tham gia tố tụng không sử dụng được tiếng Việt hoặc có tài liệu tố tụng không thể hiện bằng tiếng Việt.”

Theo đó, người có khả năng phiên dịch và được cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng yêu cầu trong trường hợp có người tham gia tố tụng không sử dụng được tiếng Việt hoặc có tài liệu tố tụng không thể hiện bằng tiếng Việt được xem là người phiên dịch.

Người phiên dịch vắng mặt tại phiên tòa xét xử vụ án hình sự thì Hội đồng xét xử có ra quyết định hoãn phiên tòa hay không?

Quyền và nghĩa vụ của người phiên dịch là gì?

Căn cứ theo khoản 2 và khoản 3 Điều 70 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, quy định về người phiên dịch, người dịch thuật như sau:

“2. Người phiên dịch, người dịch thuật có quyền:

a) Được thông báo, giải thích quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều này;

b) Đề nghị cơ quan yêu cầu bảo vệ tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, tài sản và các quyền, lợi ích hợp pháp khác của mình, người thân thích của mình khi bị đe dọa;

c) Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng liên quan đến việc phiên dịch, dịch thuật;

d) Được cơ quan yêu cầu chi trả thù lao phiên dịch, dịch thuật và các chế độ khác theo quy định của pháp luật.

3. Người phiên dịch, người dịch thuật có nghĩa vụ:

a) Có mặt theo giấy triệu tập của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng;

b) Phiên dịch, dịch thuật trung thực. Nếu phiên dịch, dịch thuật gian dối thì người phiên dịch, người dịch thuật phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật hình sự;

c) Giữ bí mật điều tra mà mình biết được khi phiên dịch, dịch thuật;

d) Phải cam đoan trước cơ quan đã yêu cầu về việc thực hiện nghĩa vụ của mình.”

Như vậy, theo quy định nêu trên, người phiên dịch có các quyền và nghĩa vụ như sau:

- Được thông báo, giải thích quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định;

- Đề nghị cơ quan yêu cầu bảo vệ tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, tài sản và các quyền, lợi ích hợp pháp khác của mình, người thân thích của mình khi bị đe dọa;

- Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng liên quan đến việc phiên dịch, dịch thuật;

- Được cơ quan yêu cầu chi trả thù lao phiên dịch, dịch thuật và các chế độ khác theo quy định của pháp luật.

- Có mặt theo giấy triệu tập của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng;

- Phiên dịch, dịch thuật trung thực. Nếu phiên dịch, dịch thuật gian dối thì người phiên dịch, người dịch thuật phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật hình sự;

- Giữ bí mật điều tra mà mình biết được khi phiên dịch, dịch thuật;

- Phải cam đoan trước cơ quan đã yêu cầu về việc thực hiện nghĩa vụ của mình.

Trường hợp nào người phiên dịch phải từ chối tham gia tố tụng hoặc bị thay đổi?

Theo khoản 4 Điều 70 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, quy định về người phiên dịch, người dịch thuật như sau:

“4. Người phiên dịch, người dịch thuật phải từ chối tham gia tố tụng hoặc bị thay đổi khi thuộc một trong các trường hợp:

a) Đồng thời là bị hại, đương sự; là người đại diện, người thân thích của bị hại, đương sự hoặc của bị can, bị cáo;

b) Đã tham gia với tư cách là người bào chữa, người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản trong vụ án đó;

c) Đã tiến hành tố tụng trong vụ án đó.”

Như vậy, khi thuộc một trong các trường hợp sau đây thì người phiên dịch phải từ chối tham gia tố tụng hoặc bị thay đổi:

- Đồng thời là bị hại, đương sự; là người đại diện, người thân thích của bị hại, đương sự hoặc của bị can, bị cáo;

- Đã tham gia với tư cách là người bào chữa, người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản trong vụ án đó;

- Đã tiến hành tố tụng trong vụ án đó.

Người phiên dịch vắng mặt tại phiên tòa xét xử thì Hội đồng xét xử có ra quyết định hoãn phiên tòa hay không?

Căn cứ theo Điều 295 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, quy định về sự có mặt của người phiên dịch, người dịch thuật như sau:

“Điều 295. Sự có mặt của người phiên dịch, người dịch thuật

1. Người phiên dịch, người dịch thuật tham gia phiên tòa khi được Tòa án triệu tập.

2. Trường hợp người phiên dịch, người dịch thuật vắng mặt mà không có người khác thay thế thì Hội đồng xét xử quyết định hoãn phiên tòa.”

Như vậy, trường hợp người phiên dịch vắng mặt tại phiên tòa xét xử mà không có người khác thay thế thì Hội đồng xét xử mới ra quyết định hoãn phiên tòa. Nếu người phiên dịch vắng mặt nhưng có người khác thay thế và được Hội đồng xét xử chấp thuận thì phiên tòa vẫn có thể được tiến hành bình thường.