Trường hợp nào thu hồi nhà đất là tài sản công theo Nghị định 03/2025? Xử lý nhà đất thuê của tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương?

Nội dung chính

• Trường hợp nào thu hồi nhà đất là tài sản công theo Nghị định 03/2025?
• Xử lý nhà, đất thuê của tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương ra sao?
• Xử lý nhà, đất sử dụng không đúng quy định như thế nào?

Trường hợp nào thu hồi nhà đất là tài sản công theo Nghị định 03/2025?

Căn cứ tại khoản 1 Điều 11 Nghị định 03/2025/NĐ-CP quy định việc thu hồi nhà đất là tài sản công được áp dụng trong các trường hợp sau đây:

- Nhà, đất không sử dụng liên tục quá 12 tháng, trừ trường hợp đang triển khai thủ tục để thực hiện dự án đầu tư theo quy định của pháp luật mà không thuộc trường hợp thu hồi theo quy định của pháp luật về đất đai;

- Tặng cho, góp vốn, cho mượn, cho thuê, liên doanh, liên kết, sử dụng nhà, đất để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự không đúng quy định, trừ nhà, đất thuộc vụ việc đã được Tòa án nhân dân có thẩm quyền thụ lý;

- Nhà, đất sử dụng không hiệu quả hoặc giảm nhu cầu sử dụng do thay đổi tổ chức bộ máy, thay đổi chức năng, nhiệm vụ.

Như vậy, có 03 trường hợp thu hồi nhà đất là tài sản công theo quy định như đã nêu trên.

Trường hợp nào thu hồi nhà đất là tài công theo Nghị định 03/2025? Xử lý nhà đất thuê của tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương? (Hình từ internet)

Xử lý nhà, đất thuê của tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương ra sao?

Căn cứ tại Điều 16 Nghị định 03/2025/NĐ-CP quy định về xử lý nhà, đất thuê của tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương như sau:

- Cơ quan nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân, đơn vị sự nghiệp công lập, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội được ngân sách nhà nước đảm bảo kinh phí hoạt động (tại Điều 16 Nghị định 03/2025/NĐ-CP gọi là đơn vị) đang thuê nhà, đất của tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương (trừ nhà, đất mà nhà hoặc quyền sử dụng đất hoặc cả nhà và quyền sử dụng đất đã được tỉnh thành vốn nhà nước tại tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương).

Nếu đơn vị có nhu cầu sử dụng làm trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp và thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 10 Nghị định 03/2025/NĐ-CP thì đơn vị chủ trì, phối hợp với tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương lập Báo cáo kê khai và đề xuất phương ản sắp xếp lại, xử lý theo hình thức giữ lại tiếp tục sử dụng. Việc kê khai, để xuất, tổng hợp, kiểm tra hiện trạng, lập, phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thực hiện theo quy định tại các Điều 5, 6, 7 và 10 Nghị định 03/2025/NĐ-CP.

- Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày cơ quan, người có thẩm quyền quy định tại Điều 8 Nghị định 03/2025/NĐ-CP phê duyệt phương án giữ lại tiếp tục sử dụng:

+ Ủy ban nhân dân cấp tỉnh (nơi có nhà, đất) ban hành Quyết định chuyển giao quyền quản lý, sử dụng nhà, đất quy định tại khoản 1 Điều 16 Nghị định 03/2025/NĐ-CP từ tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương về đơn vị thuộc trung ương quản lý, sử dụng theo đề nghị của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan trung ương; về đơn vị thuộc địa phương quản lý, sử dụng.

Nội dung chủ yếu của Quyết định chuyển giao quyền quản lý, sử dụng nhà, đất gồm:

+ Tên của tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương;

+ Danh mục nhà, đất chuyển giao (Địa chỉ nhà, đất; diện tích đất, diện tích nhà; nguyên giá, giá trị còn lại theo số kế toán; lý do chuyển giao). Tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương có trách nhiệm cập nhật thông tin về nguyên giả, giá trị còn lại của tài sản chuyên giao tỉnh dên thời điểm ban hành quyết định chuyển giao;

+ Đơn vị tiếp nhận nhà, đất chuyển giao;

+ Trách nhiệm tổ chức thực hiện.

Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày có Quyết định chuyển giao quyền quản lý, sử dụng nhà, đất của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh (nơi có nhà, đất), đơn vị có trách nhiệm phối hợp với tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương, cơ quan chức năng của địa phương (nếu có) thực hiện bàn giao, tiếp nhận tài sản; thực hiện hạch toán tăng, giảm tài sản, giá trị tài sản chuyển giao theo quy định.

Việc bàn giao, tiếp nhận tài sản được lập thành Biên bản theo Mẫu số 01/TSC-BBGN ban hành kèm theo Nghị định 151/2017/NĐ-CP. Đơn vị tiếp nhận nhà, đất chuyển giao thực hiện quản lý, sử dụng theo quy định tại khoản 2 Điều 10 Nghị định 03/2025/NĐ-CP.

Xử lý nhà, đất sử dụng không đúng quy định như thế nào?

Căn cứ tại Điều 15 Nghị định 03/2025/NĐ-CP quy định về xử lý nhà, đất sử dụng không đúng quy định như sau:

- Đối với nhà, đất đã được giao, bố trí làm nhà ở không đúng thẩm quyền và không đủ điều kiện chuyển giao về địa phương quản lý, xử lý theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 13 Nghị định 03/2025/NĐ-CP thì người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị quản lý, sử dụng nhà, đất phải thực hiện di dời các hộ gia đình, cá nhân ra khỏi khuôn viên cơ sở nhà, đất để sử dụng đúng mục đích.

Việc hỗ trợ đổi với các hộ gia đình, cá nhân phải di dời (nếu có) được thực hiện như quy định về việc hỗ trợ để tháo dỡ, phá dỡ, di dời tài sản gắn liền với đất quy định tại khoản 2 Điều 21 Nghị định 88/2024/NĐ-CP.

Cơ quan, tổ chức, đơn vị quản lý, sử dụng nhà, đất đề nghị đơn vị, tô chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại địa phương (nơi có nhà, đất) lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt phương án theo quy định của pháp luật về đất đai.

Đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư có trách nhiệm phối hợp với cơ quan, tổ chức, đơn vị quản lý, sử dụng nhà, đất trong quá trình lập, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định của pháp luật.

- Nguồn kinh phí hỗ trợ di dời các hộ gia đình, cá nhân quy định tại khoản 1 Điều 15 Nghị định 03/2025/NĐ-CP được thực hiện như sau:

+ Đối với nhà, đất đã được giao, bố trí làm nhà ở không đúng thẩm quyền trước ngày 19/1/2007:

Trường hợp có dự án đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp tại cơ sở nhà, đất có bố trí nhà, đất làm nhà ở thì được bố trí trong vốn đầu tư của dự án;

Trường hợp không có dự án đầu tư theo quy định nêu trên thì được bố trí dự toán chỉ ngân sách nhà nước theo khả năng cân đối ngân sách hằng năm của bộ, cơ quan trung ương, địa phương theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước hoặc được sử dụng từ nguồn kinh phí được phép sử dụng của cơ quan, tổ chức, đơn vị.

+ Đối với nhà, đất đã được giao, bố trí làm nhà ở không đúng thẩm quyền từ ngày 19/1/2007 thì không được sử dụng nguồn kinh phí tại điểm a khoản 2 Điều 15 Nghị định 03/2025/NĐ-CP để hỗ trợ di dời (nếu có); tập thể, cá nhân bố trí nhà, đất làm nhà ở không đúng quy định chịu trách nhiệm chỉ trả chi phí hỗ trợ di dời (nếu phải hỗ trợ di dời).

- Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan trung ương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chỉ đạo cơ quan, tổ chức, đơn vị xác định và xử lý trách nhiệm của tập thể, cá nhân trong việc giao, bố trí nhà, đất làm nhà ở không đúng quy định.

- Trường hợp sử dụng toàn bộ cơ sở nhà, đất hoặc một phần cơ sở nhà, đất để cho mượn, cho thuê, hợp tác, kinh doanh, liên doanh, liên kết không đúng quy định hoặc các hình thức sử dụng khác không đúng quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công, pháp luật khác có liên quan thì xử lý như sau:

+ Trường hợp sử dụng toàn bộ cơ sở nhà, đất không đúng quy định thì xử lý thu hồi;

+ Trường hợp sử dụng một phần cơ sở nhà, đất không đúng quy định mà có thể tách phần diện tích sử dụng không đúng quy định thành khuôn viên độc lập, có lối đi riêng thì xử lý thu hồi;

+ Trường hợp sử dụng một phần cơ sở nhà, đất không đúng quy định mà không thể tách phần diện tích sử dụng không đúng quy định thành khuôn viên độc lập, có lối đi riêng thì cơ quan, tổ chức, đơn vị có trách nhiệm chấm dứt việc sử dụng nhà, đất không đúng quy định;

+ Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan trung ương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm:

Chỉ đạo cơ quan, tổ chức, đơn vị nộp toàn bộ số tiền thu được từ việc sử dụng nhà, đất không đúng quy định (sau khi đã trừ các khoản thuế đã nộp cho số thu đó) vào ngân sách trung ương (đối với nhà, đất thuộc trung ương quản lý), vào ngân sách địa phương (đối với nhà, đất thuộc địa phương quản lý).

Tổ chức, cá nhân liên quan đến việc sử dụng nhà, đất hoặc sử dụng số tiền không đúng quy định có trách nhiệm hoàn trả số tiền sử dụng không đúng quy định vào ngân sách nhà nước;

Chỉ đạo cơ quan có chức năng thuộc phạm vi quản lý thực hiện thanh tra, kiểm tra và xử lý hành vi vi phạm trong quản lý, sử dụng tài sản công theo quy định của pháp luật; trường hợp vượt thẩm quyền thì báo cáo cơ quan, người có thẩm quyền hoặc chuyển hồ sơ cho cơ quan có thẩm quyền để xử lý theo quy định của pháp luật.