Phân tích bài thơ Rằm tháng Giêng hay và chi tiết? Mẫu bài phân tích bài thơ Rằm tháng Giêng hay?

Bác Hồ không chỉ là một vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc mà còn là một nhà thơ tài hoa. Với nhiều tác phẩm để lại, Người đã có những đóng góp quan trọng cho nền thi ca nước nhà. Trong đó, “Rằm tháng Giêng” là một bài thơ đặc biệt, không chỉ mang giá trị nghệ thuật mà còn ghi dấu một thời khắc quan trọng trong lịch sử dân tộc.

Bài thơ ra đời sau những chiến thắng vang dội của quân và dân ta trong chiến dịch Việt Bắc thu đông 1947 và tiếp tục giành nhiều thắng lợi vào năm 1948. Giữa bối cảnh ấy, bài thơ xuất hiện trên báo Cứu Quốc, như một nguồn động viên tinh thần mạnh mẽ, truyền thêm tình yêu quê hương, đất nước và thể hiện tấm lòng canh cánh vì dân, vì nước của Bác Hồ.

Mở đầu bài thơ là một không gian rộng lớn, tràn đầy sức sống mùa xuân:

"Rằm xuân lồng lộng trăng soi,

Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân."

Hình ảnh ánh trăng rằm tháng Giêng hiện lên thật trong trẻo, thanh bình, lồng lộng khắp không gian. Từ “lồng lộng” được đảo lên đầu câu càng nhấn mạnh sự bao la, khoáng đạt của cảnh sắc thiên nhiên. Trăng trong thơ Bác không chỉ là vẻ đẹp thiên nhiên, mà còn là người bạn tri kỷ, luôn đồng hành trong những đêm thao thức vì dân, vì nước.

Cảnh xuân càng thêm tươi đẹp với sắc nước, sắc trời hòa quyện vào nhau. Điệp từ “xuân” lặp lại trong câu thơ tạo nên một bức tranh thiên nhiên tràn đầy nhựa sống. Giữa khung cảnh thơ mộng ấy, vẫn hiện lên hình ảnh người lãnh tụ vĩ đại, đang tận tâm lo việc nước:

"Giữa dòng bàn bạc việc quân."

Bác Hồ – người chiến sĩ cách mạng, dù trong hoàn cảnh nào cũng không quên trọng trách của mình. Tuy nhiên, ngay trong những giờ phút bàn bạc việc quân đầy căng thẳng, Bác vẫn dành một góc nhỏ cho thiên nhiên, để cảm nhận sự yên bình của đất trời. Điều đó thể hiện tinh thần ung dung, lạc quan của Người trong cuộc kháng chiến đầy gian lao.

Câu thơ cuối cùng khép lại bài thơ bằng một hình ảnh giàu ý nghĩa:

"Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền."

Ánh trăng tràn ngập trên con thuyền, như báo hiệu một tương lai tươi sáng. Hình ảnh con thuyền không chỉ là một hình ảnh thơ mộng mà còn mang ý nghĩa biểu tượng – con thuyền cách mạng vững vàng, đang tiến về phía trước, báo hiệu ngày thắng lợi không còn xa.

“Rằm tháng Giêng” là một bài thơ đầy chất trữ tình và sâu sắc của Bác Hồ. Bài thơ không chỉ thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết mà còn phản ánh tinh thần lạc quan, niềm tin vững chắc vào sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

Nhà phê bình văn học Hoài Thanh từng nhận xét: “Thơ Bác đầy trăng”, quả thực đúng như vậy. Trăng trong rừng, trăng nơi chốn lao tù, trăng ngoài song cửa, trăng báo tin thắng trận… vầng trăng như một người bạn tri âm, tri kỷ, luôn đồng hành cùng Bác trên mọi chặng đường, sẻ chia niềm vui, nỗi buồn. Năm 1947, tại chiến khu Việt Bắc, quân và dân ta giành thắng lợi vang dội trong chiến dịch Việt Bắc, đập tan âm mưu xâm lược của thực dân Pháp. Trong niềm hân hoan, hạnh phúc tràn ngập, vầng trăng cũng hiện diện như một chứng nhân lịch sử, góp phần cổ vũ tinh thần và sẻ chia niềm vui chiến thắng. Bài thơ Rằm tháng Giêng được xem là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất viết về trăng của Bác, không chỉ bởi hoàn cảnh đặc biệt khi ra đời mà còn bởi vẻ đẹp lung linh của dòng sông trăng khiến lòng người thổn thức.

Hai câu thơ đầu, dưới ngòi bút tinh tế và tài hoa của Người, bức tranh đêm trăng rằm trên sông nước hiện lên rực rỡ:

"Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,

Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên."

Bầu trời cao rộng, vầng trăng rằm tròn vành vạnh tỏa sáng khắp không gian. Ánh trăng dát vàng trải dài xuống mặt đất, xuyên qua từng tán cây, ngọn cỏ, làm cho cảnh vật thêm phần huyền ảo. Trăng trong thơ ca vốn đã mang vẻ đẹp lãng mạn, nhưng khi được ngắm nhìn qua ánh mắt thi nhân vào đúng độ tròn đầy nhất lại càng trở nên thi vị hơn. Không gian đêm trăng còn đượm sắc xuân, sông xuân, nước xuân, trời xuân hòa quyện vào nhau, tạo nên một bức tranh thiên nhiên bát ngát, khoáng đạt. Điệp từ “xuân” lặp lại ba lần càng tô đậm không khí tươi vui, tràn đầy sức sống của mùa xuân đất trời.

Hai câu thơ sau, hình ảnh con người xuất hiện, điểm tô cho bức tranh trăng rằm xuân đêm thêm phần sinh động. Đó là những phút giây giao hòa tuyệt đẹp giữa thiên nhiên và con người:

"Giữa dòng bàn bạc việc quân,

Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền."

Giữa dòng sông tĩnh lặng, trên một chiếc thuyền nhỏ, Bác cùng các chiến sĩ bàn bạc việc nước. Không gian "yên ba thâm xứ" gợi lên cảnh sông nước mịt mù khói sóng. Nếu trong thơ ca xưa, hình ảnh này thường gợi nỗi buồn tha hương, nhớ quê nhà, thì trong thơ Bác, “yên ba thâm xứ” lại hòa cùng “đàm quân sự”, hoàn toàn xóa bỏ sắc thái hoài cổ ấy. Cuộc họp bàn quân sự là việc hệ trọng, cần sự kín đáo, nên dòng sông vắng lặng trở thành nơi lý tưởng để trao đổi chiến lược. Khi công việc hoàn tất, con thuyền rời bến, ánh trăng phủ đầy, tạo nên một không gian lung linh huyền diệu. Phải chăng khi lòng người vui vẻ, thư thái thì cảnh vật cũng trở nên rực rỡ hơn? Dù bận rộn lo việc nước, Bác vẫn dành cho thiên nhiên một sự trân quý, thể hiện tâm thế ung dung, lạc quan và niềm tin vững chắc vào thắng lợi của dân tộc.

Rằm tháng Giêng là một bài thơ tứ tuyệt súc tích nhưng chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc. Qua bức tranh thiên nhiên trăng nước mùa xuân thơ mộng, ta thấy được tâm hồn thi sĩ – chiến sĩ Hồ Chí Minh với tình yêu thiên nhiên đằm thắm hòa trong tình yêu nước sâu nặng. Đây chỉ là một trong vô số những bài thơ Bác viết về ánh trăng, mỗi tác phẩm đều mang một nét độc đáo riêng, nhưng vầng trăng trong Rằm tháng Giêng vẫn luôn in dấu ấn đặc biệt trong lòng độc giả qua nhiều thế hệ.

Hồ Chí Minh – vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc Việt Nam, không chỉ là một nhà cách mạng kiệt xuất mà còn là một nhà thơ tài hoa. Một trong những tác phẩm để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả chính là bài thơ Rằm tháng Giêng:

"Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên

Xuân giang, xuân thủy tiếp xuân thiên;

Yên ba thâm xứ đàm quân sự,

Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền."

Bức tranh thiên nhiên nơi núi rừng Việt Bắc được Bác khắc họa đầy sống động. Trăng vốn là hình ảnh quen thuộc trong thơ của Người, nhưng ánh trăng trong Rằm tháng Giêng lại mang một nét độc đáo riêng.

Đó là ánh trăng đêm rằm tháng Giêng – trăng viên mãn, tròn đầy và sáng nhất. Không gian rộng lớn tràn ngập ánh trăng, hòa quyện cùng sắc xuân rực rỡ. “Sông xuân”, “nước xuân”, “trời xuân” đều ánh lên sắc trăng, tạo nên một bức tranh thiên nhiên thơ mộng. Điệp từ “xuân” được lặp lại ba lần, kết hợp với từ “tiếp” gợi lên sự giao hòa giữa đất trời, mở ra một không gian rộng lớn ngập tràn sức sống.

Trong bức tranh thiên nhiên tràn đầy thi vị ấy, con người cũng xuất hiện với một nhiệm vụ trọng đại. Giữa không gian sương khói bảng lảng, Bác cùng các chiến sĩ bàn bạc việc quân, lo toan việc nước.

Đây là công việc quan trọng, đòi hỏi sự bí mật, kín đáo, nên chỉ có thể diễn ra vào ban đêm tại nơi vắng vẻ. Điều đó càng cho thấy sự gian nan, vất vả của cách mạng. Dù vậy, tâm hồn Bác vẫn luôn lạc quan, yêu đời. Hình ảnh cuối bài thơ vô cùng đặc sắc: “Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.” Ánh trăng rằm tỏa sáng rực rỡ đến mức dường như tràn ngập con thuyền nhỏ, khiến con thuyền bàn việc quân giờ đây bỗng trở thành một con thuyền thơ đầy chất mộng mơ.

Chỉ sau khi những công việc hệ trọng được bàn bạc xong, Người mới có thời gian hòa mình vào thiên nhiên với một tâm hồn thi sĩ say mê. Qua đó, ta thấy được vẻ đẹp tâm hồn của Bác – một con người vừa là chiến sĩ kiên trung, vừa là thi nhân yêu thiên nhiên tha thiết.

Bài thơ Rằm tháng Giêng đậm chất thơ Đường, vừa cô đọng hàm súc, vừa thể hiện rõ phong cách sáng tác độc đáo của Bác. Qua bài thơ, người đọc không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp thiên nhiên đêm rằm tháng Giêng, mà còn hiểu hơn về vị lãnh tụ vĩ đại với trái tim yêu nước nồng nàn và tâm hồn thi nhân tinh tế.