Đặc xá là gì? Bị kết án tử hình có được đặc xá không? Những ngày lễ lớn nào phạm nhân có thể được đặc xá?

Nội dung chính

• Đặc xá là gì? Người bị kết án tử hình có được đặc xá không?
• Người bị kết án tử hình có thể xin ân giảm xuống hình phạt tù không?
• Những ngày lễ lớn của đất nước có thể được đặc xá là những ngày nào?

Đặc xá là gì? Người bị kết án tử hình có được đặc xá không?

Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. (Theo khoản 1 Điều 3 Luật Đặc xá 2018).

Đồng thời, theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Nghị định 52/2019/NĐ-CP về đối tượng áp dụng như sau:

Đối tượng áp dụng

1. Người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù (sau đây gọi chung là người bị kết án phạt tù).

...

Theo đó, các đối tượng được xem xét đặc xá bao gồm:

- Người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn;

- Người bị kết án phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn;

- Người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.

Như vậy, người bị kết án tử hình không thuộc đối tượng được đặc xá theo quy định.

Đặc xá là gì? Bị kết án tử hình có được đặc xá không? Những ngày lễ lớn nào phạm nhân có thể được đặc xá? (Hình từ Internet)

Người bị kết án tử hình có thể xin ân giảm xuống hình phạt tù không?

Căn cứ theo quy định tại Điều 367 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 về thủ tục xem xét bản án tử hình trước khi thi hành. Cụ thể:

Trước khi thi hành án tử hình đối với người phạm tội thì thủ tục xem xét bản án tử hình được thực hiện như sau:

- Sau khi bản án tử hình có hiệu lực pháp luật, hồ sơ vụ án phải được gửi ngay cho Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và bản án phải được gửi ngay cho Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao;

Sau khi đã xem xét hồ sơ vụ án để quyết định kháng nghị hoặc quyết định không kháng nghị giám đốc thẩm hoặc tái thẩm, Tòa án nhân dân tối cao phải chuyển hồ sơ vụ án cho Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày nhận được hồ sơ vụ án, Viện kiểm sát nhân dân tối cao phải trả lại hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân tối cao;

- Trong thời hạn 02 tháng kể từ ngày nhận được hồ sơ vụ án, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao phải quyết định kháng nghị hoặc quyết định không kháng nghị giám đốc thẩm hoặc tái thẩm;

- Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật, người bị kết án được gửi đơn xin ân giảm lên Chủ tịch nước;

- Bản án tử hình được thi hành nếu Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao không kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm và người bị kết án không có đơn xin ân giảm lên Chủ tịch nước.

- Trường hợp bản án tử hình bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm mà Hội đồng giám đốc thẩm, Hội đồng tái thẩm Tòa án nhân dân tối cao quyết định không chấp nhận kháng nghị và giữ nguyên bản án tử hình thì Tòa án nhân dân tối cao phải thông báo ngay cho người bị kết án biết để họ làm đơn xin ân giảm hình phạt tử hình;

- Trường hợp người bị kết án có đơn xin ân giảm hình phạt tử hình thì bản án tử hình được thi hành sau khi Chủ tịch nước bác đơn xin ân giảm.

Lưu ý: Chánh án Tòa án đã xét xử sơ thẩm không ra quyết định thi hành án tử hình và báo cáo Chánh án Tòa án nhân dân tối cao để xem xét chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân cho người bị kết án khi có căn cứ thuộc các trường hợp sau:

- Phụ nữ có thai hoặc phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi;

- Người đủ 75 tuổi trở lên;

- Người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn.

Những ngày lễ lớn của đất nước có thể được đặc xá là những ngày nào?

Căn cứ khoản 1 Điều 5 Luật Đặc xá 2018 thì Chủ tịch nước xem xét, quyết định về đặc xá nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước.

Căn cứ Điều 4 Nghị định 145/2013/NĐ-CP quy định 08 ngày lễ lớn của Việt Nam có thể đặc xá tha tù trước thời hạn gồm:

(1) Ngày Tết Nguyên đán (01 tháng Giêng Âm lịch).

(2) Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (03-02-1930).

(3) Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương (10-3 Âm lịch).

(4) Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975).

(5) Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ (07-5-1954).

(6) Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890).

(7) Ngày Cách mạng Tháng Tám (19-8-1945)

(8) Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02-9-1945).