Có trường hợp có thể không đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy không? Hành vi không đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy bị xử phạt như thế nào?

Nội dung chính

• Quy định về việc người điều khiển, người ngồi trên xe máy tham gia giao thông phải đội mũ bảo hiểm
• Đội mũ bảo hiểm như thế nào là đúng quy định?
• Có trường hợp có thể không đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy không?
• Hành vi không đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy bị xử phạt như thế nào?

Quy định về việc người điều khiển, người ngồi trên xe máy tham gia giao thông phải đội mũ bảo hiểm

Căn cứ tại Điều 30 Luật Giao thông đường bộ 2008 quy định về người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy cụ thể như sau:

"1. Người điều khiển xe mô tô hai bánh, xe gắn máy chỉ được chở một người, trừ những trường hợp sau thì được chở tối đa hai người:

a) Chở người bệnh đi cấp cứu;

b) Áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật;

c) Trẻ em dưới 14 tuổi.

2. Người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy phải đội mũ bảo hiểm có cài quai đúng quy cách.

3. Người điều khiển xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy không được thực hiện các hành vi sau đây:

a) Đi xe dàn hàng ngang;

b) Đi xe vào phần đường dành cho người đi bộ và phương tiện khác;

c) Sử dụng ô, điện thoại di động, thiết bị âm thanh, trừ thiết bị trợ thính;

d) Sử dụng xe để kéo, đẩy xe khác, vật khác, mang, vác và chở vật cồng kềnh;

đ) Buông cả hai tay hoặc đi xe bằng một bánh đối với xe hai bánh, bằng hai bánh đối với xe ba bánh;

e) Hành vi khác gây mất trật tự, an toàn giao thông.

4. Người ngồi trên xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy khi tham gia giao thông không được thực hiện các hành vi sau đây:

a) Mang, vác vật cồng kềnh;

b) Sử dụng ô;

c) Bám, kéo hoặc đẩy các phương tiện khác;

d) Đứng trên yên, giá đèo hàng hoặc ngồi trên tay lái;

đ) Hành vi khác gây mất trật tự, an toàn giao thông."

Theo quy định nêu trên, người điều khiển, người ngồi trên xe máy khi tham gia giao thông phải đội mũ bảo hiểm có cài quai đúng quy cách.

Trường hợp không cần đội mũ bảo hiểm

Đội mũ bảo hiểm như thế nào là đúng quy định?

Theo Điều 8 Thông tư liên tịch 06/2013/TTLT-BKHCN-BCT-BCA-BGTVT quy định về trách nhiệm của người điều khiển, người ngồi xe mô tô, xe gắn máy, xe đạp điện như sau:

"Người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện), xe đạp máy khi tham gia giao thông có trách nhiệm:

1. Đội mũ bảo hiểm theo đúng quy định của pháp luật.

2. Cài quai mũ theo quy định sau đây:

a) Kéo quai mũ bảo hiểm sang hai bên rồi đội mũ và đóng khóa mũ lại. Không được để quai mũ lỏng lẻo mà phải đóng khít với cằm;

b) Sau khi đội mũ bảo hiểm cần kiểm tra lại bằng cách: dùng tay kéo mũ từ đằng sau ra đằng trước hoặc nâng phần trên trước trán (hoặc phần cằm đối với mũ cả hàm) lên rồi kéo ra đằng sau, mũ không được bật ra khỏi đầu."

Như vậy, đội mũ bảo hiểm phải cài quai mũ theo quy định của pháp luật.

Có trường hợp có thể không đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy không?

Căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 4 Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP quy định:

"4. Sửa đổi, bổ sung một số điểm, khoản của Điều 6 như sau:

...

b) Bổ sung điểm n, điểm o vào sau điểm m khoản 3 Điều 6 như sau:

“n) Không đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” hoặc đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” không cài quai đúng quy cách khi điều khiển xe tham gia giao thông trên đường bộ;

o) Chở người ngồi trên xe không đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” hoặc đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” không cài quai đúng quy cách, trừ trường hợp chở người bệnh đi cấp cứu, trẻ em dưới 06 tuổi, áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật.”

Theo đó, có thể chở người ngồi trên xe không đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” hoặc đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” không cài quai đúng quy cách trong trường hợp chở người bệnh đi cấp cứu, trẻ em dưới 06 tuổi, áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật. Như vậy, trường hợp anh/chị chở con 10 tuổi đi cấp cứu không đội mũ bảo hiểm thuộc trường hợp chở người bệnh đi cấp cứu thì không bị phạt theo quy định nêu trên.

Hành vi không đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy bị xử phạt như thế nào?

Căn cứ theo quy định tại khoản 3 Điều 6 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, điểm b khoản 4 Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP quy định:

"3. Phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:

...

b) Bổ sung điểm n, điểm o vào sau điểm m khoản 3 Điều 6 như sau:

“n) Không đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” hoặc đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” không cài quai đúng quy cách khi điều khiển xe tham gia giao thông trên đường bộ;

o) Chở người ngồi trên xe không đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” hoặc đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” không cài quai đúng quy cách, trừ trường hợp chở người bệnh đi cấp cứu, trẻ em dưới 06 tuổi, áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật.”"

Như vậy, người điều khiển xe có hành vi không đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” hoặc đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” không cài quai đúng quy cách khi điều khiển xe tham gia giao thông trên đường bộ có thể bị phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng.