Có thể dùng chứng khoán làm tài sản thế chấp để vay chứng khoán trên hệ thống SBL hay không? Giá trị tài sản thế chấp phải đạt bao nhiêu so với khoản vay?

Nội dung chính

• Có thể dùng chứng khoán làm tài sản thế chấp để vay chứng khoán trên hệ thống SBL hay không?
• Dùng chứng khoán làm tài sản thế chấp thì giá trị của chứng khoán phải đạt bao nhiêu theo đối với chứng khoán vay?
• Chứng khoán được dùng làm tài sản thế chấp sẽ được Trung tâm Lưu ký chứng khoán xử lý ra sao?

Có thể dùng chứng khoán làm tài sản thế chấp để vay chứng khoán trên hệ thống SBL hay không?

Căn cứ Điều 9 Quy chế tổ chức hoạt động vay và cho vay chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định 113/QĐ-VSD năm 2021 quy định về tài sản thế chấp như sau:

Tài sản thế chấp

1.Tài sản thế chấp đủ điều kiện cho giao dịch vay và cho vay chứng khoán tại VSD là tiền (VNĐ) hoặc các chứng khoán niêm yết tùy theo mục đích vay.

2. Tài sản thế chấp để vay chứng khoán hỗ trợ thanh toán cho TVLK là tiền. Tài sản thế chấp để vay chứng khoán hỗ trợ cho việc góp vốn hoặc hoán đổi danh mục quỹ ETF, vay TPCP để thanh toán chuyển giao tài sản cơ sở, vay công cụ nợ của nhà tạo lập thị trường là tiền và/hoặc chứng khoán đủ điều kiện theo quy định tại khoản 3 Điều này bao gồm:

a. Trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh ngoại trừ trái phiếu chuyển đổi, tín phiếu kho bạc;

b. Chứng khoán niêm yết tại Sở Giao dịch chứng khoán (cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư ngoại trừ chứng chỉ quỹ ETF).

3. Chứng khoán được sử dụng làm tài sản thế chấp để vay chứng khoán tại VSD là các chứng khoán:

a. Thuộc danh mục tài sản thế chấp do VSD quy định trong từng thời kỳ dựa trên tính thanh khoản của chứng khoán được xác định theo quy định tại Phụ lục số 01 ban hành kèm theo Quy chế này;

b. Không thuộc loại bị cảnh báo, bị kiểm soát, tạm ngừng giao dịch trên Sở Giao dịch chứng khoán;

c. Không bị cầm cố, phong tỏa, tạm giữ tại VSD;

d. Thuộc loại tự do chuyển nhượng và đã được lưu ký trên tài khoản chứng khoán giao dịch tại VSD;

e. Thuộc sở hữu của bên vay và được bên cho vay chấp nhận theo Hợp đồng vay/cho vay chứng khoán giữa hai bên.

Theo đó, có thể sử dụng chứng khoán làm tài sản thế chấp để vay chứng khoán trên hệ thống SBL tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán.

Tuy nhiên, để dùng chứng khoán làm tài sản thế chấp thì chứng khoán cần đáp ứng được một số điều kiện như:

- Thuộc danh mục tài sản thế chấp do VSD quy định trong từng thời kỳ dựa trên tính thanh khoản của chứng khoán được xác định theo quy định tại Phụ lục số 01 ban hành kèm theo Quy chế tổ chức hoạt động vay và cho vay chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định 113/QĐ-VSD năm 2021;

- Không thuộc loại bị cảnh báo, bị kiểm soát, tạm ngừng giao dịch trên Sở Giao dịch chứng khoán;

- Không bị cầm cố, phong tỏa, tạm giữ tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán;

- Thuộc loại tự do chuyển nhượng và đã được lưu ký trên tài khoản chứng khoán giao dịch tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán;

- Thuộc sở hữu của bên vay và được bên cho vay chấp nhận theo Hợp đồng vay/cho vay chứng khoán giữa hai bên.

Có thể dùng chứng khoán làm tài sản thế chấp để vay chứng khoán trên hệ thống SBL hay không? (Hình từ Internet)

Dùng chứng khoán làm tài sản thế chấp thì giá trị của chứng khoán phải đạt bao nhiêu theo đối với chứng khoán vay?

Căn cứ Điều 10 Quy chế tổ chức hoạt động vay và cho vay chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định 113/QĐ-VSD năm 2021 quy định về định giá tài sản thế chấp như sau:

Định giá giá trị tài sản thế chấp

1. Giá trị tài sản thế chấp được xác định theo công thức sau đây:

VTC= C + QTCx P x(100% - H)

Trong đó

VTC là giá trị tài sản thế chấp

C là tiền thế chấp (nếu có)

QTC là số lượng chứng khoán thế chấp

P là giá chứng khoán áp dụng để định giá:

a. Đối với công cụ nợ: là giá tính toán theo mô hình Đường cong Lợi suất chuẩn của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội tại ngày giao dịch liền kề trước ngày vay hoặc ngày được yêu cầu bổ sung tài sản thế chấp.

b. Đối với cổ phiếu/chứng chỉ quỹ niêm yết tại các Sở Giao dịch chứng khoán: giá đóng cửa tại ngày giao dịch liền kề trước ngày vay hoặc ngày được yêu cầu bổ sung tài sản thế chấp.

H là tỷ lệ chiết khấu tài sản theo quy định tại Điều 13 Quy chế này.

2. Giá trị tài sản thế chấp được định giá lại vào 16h00 hàng ngày theo công thức quy định tại khoản 1 Điều này làm căn cứ xác định việc duy trì giá trị tài sản thế chấp của bên vay theo quy định tại khoản 3 Điều này.

3. Bên vay phải đảm bảo giá trị tài sản thế chấp ban đầu bằng 115% giá trị chứng khoán vay. Bên vay phải nộp bổ sung tài sản thế chấp trong trường hợp giá trị tài sản thế chấp thấp hơn mức nêu trên theo quy định tại Điều 12 Quy chế này và được quyền rút tài sản thế chấp khi giá trị tài sản thế chấp lớn hơn mức quy định.

Như vậy, đối với chứng khoán dùng làm tài sản thế chấp thì cần đảm bảo tài sản thế chấp ban đầu bằng 115% giá trị chứng khoán vay.

Bên vay phải nộp bổ sung tài sản thế chấp trong trường hợp giá trị tài sản thế chấp thấp hơn mức nêu trên và được quyền rút tài sản thế chấp khi giá trị tài sản thế chấp lớn hơn mức quy định.

Chứng khoán được dùng làm tài sản thế chấp sẽ được Trung tâm Lưu ký chứng khoán xử lý ra sao?

Căn cứ Điều 21 Luật Quy chế tổ chức hoạt động vay và cho vay chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định 113/QĐ-VSD năm 2021 quy định về phong tỏa tài khoản thế chấp như sau:

Phong tỏa tài sản thế chấp

1. Chứng khoán dùng làm tài sản thế chấp được VSD chuyển từ tài khoản chứng khoán giao dịch sang tài khoản chứng khoán ký quỹ đảm bảo khoản vay của bên vay tại VSD ngay sau khi thỏa thuận vay/cho vay được xác lập trên hệ thống SBL.

2. Tiền dùng làm tài sản thế chấp được phong tỏa trên tài khoản tiền gửi của bên vay mở tại Ngân hàng thanh toán trước khi thỏa thuận vay/cho vay được xác lập trên hệ thống SBL căn cứ vào thông báo của VSD gửi Ngân hàng thanh toán (Mẫu 15A/SBL của Quy chế này).

3. Sau khi thực hiện phong tỏa tài sản thế chấp theo quy định tại khoản 1,2 Điều này, VSD gửi bên vay thông qua cổng giao tiếp điện tử “Giấy xác nhận chuyển khoản phong tỏa chứng khoán thế chấp” (Mẫu 16/SBL của Quy chế này) đối với trường hợp tài sản thế chấp là chứng khoán và “Xác nhận phong tỏa tiền” của Ngân hàng thanh toán (Mẫu 17/SBL của Quy chế này) đối với trường hợp tài sản thế chấp là tiền. Chứng từ gốc được gửi tới TVLK/TCMTKTT liên quan trong thời hạn 01 ngày làm việc kể từ ngày hiệu lực hạch toán.

Theo đó, chứng khoán dùng làm tài sản thế chấp được Trung tâm Lưu ký chứng khoán chuyển từ tài khoản chứng khoán giao dịch sang tài khoản chứng khoán ký quỹ đảm bảo khoản vay của bên vay tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán ngay sau khi thỏa thuận vay/cho vay được xác lập trên hệ thống SBL.