Tiến hành thanh tra được thực hiện theo hình thức nào? Những trường hợp nào tiến hành thanh tra đột xuất?

Nội dung chính

• Thanh tra được định nghĩa như thế nào? Hoạt động thanh tra được tiến hành theo những hình thức nào?
• Trường hợp nào được tiến hành thanh tra đột xuất?
• Những hành vi nào bị cấm trong khi tiến hành thanh tra?

Thanh tra được định nghĩa như thế nào? Hoạt động thanh tra được tiến hành theo những hình thức nào?

Theo quy định của pháp luật, "Thanh tra" được định nghĩa tại khoản 1 Điều 2 Luật Thanh tra 2025 như sau:

Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

1. Thanh tra là hoạt động xem xét, đánh giá, kết luận, kiến nghị xử lý của cơ quan thanh tra đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.

...

Như vậy theo quy định của pháp luật thanh tra chính là hoạt động xem xét, đánh giá, kết luận, kiến nghị xử lý của cơ quan thanh tra đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.

Về hình thức thanh tra được pháp luật quy định tại khoản 1 Điều 19 Luật Thanh tra 2025 thì thanh tra được tiến hành theo hai hình thức thanh tra gồm thanh tra theo kế hoạch hoặc đột xuất.

Ngoài ra hình thức thanh tra đuợc thực hiện trực tiếp, trực tuyến, từ xa dựa trên dữ liệu điện tử theo quy định tại khoản 2 Điều 19 Luật Thanh Tra 2025

Tiến hành thanh tra được thực hiện theo hình thức nào? Những trường hợp nào tiến hành thanh tra đột xuất? (Hình ảnh lấy từ internet)

Trường hợp nào được tiến hành thanh tra đột xuất?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 19 Luật Thanh tra 2025 thì thanh tra đột xuất được quy định như sau:

Hình thức thanh tra

1. Hoạt động thanh tra được thực hiện theo kế hoạch hoặc đột xuất.

Thanh tra theo kế hoạch được tiến hành theo kế hoạch thanh tra đã được ban hành theo quy định.

Thanh tra đột xuất được tiến hành khi phát hiện cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc thẩm quyền thanh tra có dấu hiệu vi phạm pháp luật hoặc theo yêu cầu của việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực hoặc do Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước, cấp có thẩm quyền giao hoặc đề nghị.

...

Từ quy định nêu trên, những trường hợp có thể được tiến hành thanh tra đột xuất bao gồm:

+ Khi có dấu hiệu vi phạm pháp luật và cần tiến hành xác mình kết luận.

+ Khi có yêu cầu trong việc tiến hành giải quyết khiếu nại, tố cáo.

+ Thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

+ Do Thủ trưởng cơ quan nhà nước, cấp có thẩm quyền gia hoặc đề nghị tiến hành thanh tra.

Những hành vi nào bị cấm trong khi tiến hành thanh tra?

Hoạt động thanh tra phải được thực hiện một cách công bằng, khách quan và minh bạch. Để bảo đảm nguyên tắc này, pháp luật nghiêm cấm mọi hành vi làm suy giảm tính công bằng, khách quan, minh bạch trong quá trình thanh tra.

Căn cứ tại Điều 6 Luật Thanh tra năm 2025 đã quy định rõ những hành vi bị nghiêm cấm nhằm giữ vững kỷ cương, bảo vệ tính liêm chính và hiệu lực của hoạt động thanh tra gồm:

- Cố ý không ra quyết định thanh tra khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật mà theo quy định của pháp luật phải tiến hành thanh tra; thanh tra không đúng thẩm quyền, không đúng với nội dung quyết định thanh tra, kế hoạch tiến hành thanh tra đã được phê duyệt.

- Nhận hối lộ, môi giới hối lộ, đưa hối lộ trong hoạt động thanh tra; lợi dụng chức vụ, quyền hạn thanh tra để thực hiện hành vi trái pháp luật, sách nhiễu, gây khó khăn, phiền hà cho đối tượng thanh tra và cơ quan, tổ chức, cá nhân khác; lạm quyền trong quá trình tiến hành thanh tra.

- Bao che, cố ý bỏ lọt hành vi vi phạm pháp luật, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; cố ý kết luận sai sự thật, không có căn cứ pháp luật; cố ý quyết định, xử lý trái pháp luật; không kiến nghị khởi tố và chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm được phát hiện qua thanh tra đến cơ quan điều tra theo quy định; không xử lý hoặc kiến nghị xử lý đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; không xử lý hoặc kiến nghị xử lý, thu hồi tiền, tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát, lãng phí được phát hiện qua thanh tra theo quy định.

- Tiết lộ thông tin, tài liệu liên quan đến cuộc thanh tra khi kết luận thanh tra chưa được công khai.

- Can thiệp trái pháp luật vào hoạt động thanh tra; tác động làm sai lệch kết quả thanh tra, kết luận, kiến nghị thanh tra.

- Không cung cấp thông tin, tài liệu hoặc cung cấp không kịp thời, không đầy đủ, không trung thực, thiếu chính xác; chiếm đoạt, tiêu hủy, làm sai lệch tài liệu, vật chứng liên quan đến nội dung thanh tra.

- Chống đối, cản trở, mua chuộc, đe dọa, trả thù, trù dập người tiến hành thanh tra, người giám sát, người thẩm định, người cung cấp thông tin, tài liệu cho cơ quan thanh tra; gây khó khăn cho hoạt động thanh tra.

- Hành vi khác bị nghiêm cấm theo quy định của luật.

Với quy định nêu trên cá nhân, tổ chức thực hiện thanh tra phải chấp hành một cách nghiêm minh theo quy định của pháp luật để hoạt đông thanh tra được thực hiện một cách công bằng, vô tư.