Sẽ có chính sách ưu đãi cho người lao động về hưu mà chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu theo chính sách bảo hiểm xã hội mới?

Nội dung chính

• Sẽ có chính sách ưu đãi cho người lao động về hưu mà chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu theo chính sách bảo hiểm xã hội mới?
• Quy định về trợ cấp hưu trí xã hội tại Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi được hiểu như thế nào?
• Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi sẽ trình Quốc hội thông qua vào ngày nào?

Sẽ có chính sách ưu đãi cho người lao động về hưu mà chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu theo chính sách bảo hiểm xã hội mới?

Ngày 10/10/2023, Chính phủ vừa ban hành Tờ trình 527/TTr-CP năm 2023 về vấn đề xây dựng Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi). Theo đó, Chính phủ đã đề xuất bổ sung nội dung về trợ cấp hưu trí xã hội và trong đó có nội dung:

....

2. Một số nội dung sửa đổi, bổ sung lớn của dự thảo luật

....

So với Luật BHXH năm 2014, dự thảo Luật BHXH (sửa đôi) có một số nội dung thay đổi chính như sau:

a) Bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống BHXH đa tầng

....

- Đề xuất sửa đổi: Luật BHXH năm 2014 đã quy định về BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện và Bảo hiểm hưu trí bổ sung. Do vậy, dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) bổ sung chương III về trợ cấp hưu trí xã hội (tử Điều 20 đến Điều 24), trong đó quy định:

...

+ Người lao động khi đến tuổi nghỉ hưu có thời gian đóng BHXH (bao gồm cả bắt buộc và tự nguyện) mà chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu (chưa đủ 15 năm đóng) và cũng chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (chưa đủ 75 tuổi) thì được lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng do quỹ BHXH chi trả cho thời gian trước khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội tùy thuộc vào thời gian đóng, tiền lương, thu nhập tháng đóng BHXH của người lao động; đồng thời trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được hưởng bảo hiểm y tế (BHYT) do NSNN đảm bảo.

Quy định này giúp gia tăng thêm đối tượng hưởng trợ cấp hằng tháng mà NSNN không phát sinh tăng nhiều (NSNN chỉ hỗ trợ BHYT còn trợ cấp hằng tháng do quỹ BHXH đảm bảo), đồng thời quỹ BHXH cơ bản cũng không bị ảnh hưởng do trợ cấp hằng tháng được thực hiện trên nguyên tắc đóng-hưởng, được tính toán từ tiền đóng của người lao động và người sử dụng lao động vào quỹ BHXH. Theo tính toán, người lao động có thời gian đóng BHXH là 5 năm với mức tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc bình quân như hiện nay, nếu người lao động không hưởng BHXH một lần mà lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng thì có thể được hưởng với mức thấp nhất bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội ngay từ khi đủ tuổi nghỉ hưu thay vì phải chờ đến 75 tuổi.

Như vậy, chính sách ưu đãi cho người lao động về hưu mà chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu được hiểu là:

Khi người lao động khi đến tuổi nghỉ hưu mà có thời gian đóng BHXH (bao gồm cả bắt buộc và tự nguyện) tuy nhiên: (1) chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu (chưa đủ 15 năm đóng) và (2) cũng chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (chưa đủ 75 tuổi) thì thay vì lựa chọn rút BHXH 1 lần như hiện nay thì sẽ được lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng do quỹ BHXH chi trả cho thời gian trước khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội tùy thuộc vào thời gian đóng, tiền lương, thu nhập tháng đóng BHXH của người lao động; đồng thời trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được hưởng bảo hiểm y tế (BHYT) do NSNN đảm bảo.

Chính sách ưu đãi cho người lao động về hưu mà chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu? (Hình ảnh từ Internet)

Quy định về trợ cấp hưu trí xã hội tại Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi được hiểu như thế nào?

Trợ cấp hưu trí xã hội được định nghĩa tại khoản 2 Điều 3 Dự thảo Luật bảo hiểm xã hội (sửa đổi) như sau:

Trợ cấp hưu trí xã hội là chính sách mà ngân sách nhà nước cung cấp một khoản trợ cấp cho người cao tuổi không có lương hưu, hoặc bảo hiểm xã hội hằng tháng khác.

Ngoài ra, tại Tờ trình 527/TTr-CP đã thể hiện trợ cấp hưu trí xã hội như sau:

....

2. Một số nội dung sửa đổi, bổ sung lớn của dự thảo luật

....

So với Luật BHXH năm 2014, dự thảo Luật BHXH (sửa đôi) có một số nội dung thay đổi chính như sau:

a) Bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống BHXH đa tầng

....

- Đề xuất sửa đổi: Luật BHXH năm 2014 đã quy định về BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện và Bảo hiểm hưu trí bổ sung. Do vậy, dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) bổ sung chương III về trợ cấp hưu trí xã hội (tử Điều 20 đến Điều 24), trong đó quy định:

+ Công dân Việt Nam từ đủ 75 tuổi trở lên mà không có lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng và trợ cấp xã hội hằng tháng khác thì sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội do NSNN đảm bảo. Mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng do Chính phủ quy định phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của NSNN từng thời kỳ; Nhà nước khuyến khích các địa phương tùy theo điều kiện kinh tế - xã hội, khả năng cân đối ngân sách, kết hợp huy động các nguồn lực xã hội hỗ trợ thêm cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Dự thảo Luật cũng giao Chính phủ báo cáo Quốc hội quyết định điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội phù hợp với khả năng của NSNN từng thời kỳ”. Việc giảm độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ 80 tuổi xuống còn 75 tuổi sẽ giúp mở rộng đối tượng thụ hưởng trợ cấp hưu trí xã hội thêm khoảng 800 nghìn người cao tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội và bảo hiểm y tế.

....

Như vậy, trợ cấp hưu trí xã hội được hiểu là một hình thức hỗ trợ với nguồn hỗ trợ từ NSNN đối với công dân Việt Nam từ đủ 75 tuổi trở lên mà không có lương hưu trong đó công dân sẽ được hưởng một khoản tiền trợ cấp nhất định hằng tháng và được tham gia BHYT với hỗ trợ từ NSNN.

Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi sẽ trình Quốc hội thông qua vào ngày nào?

Căn cứ khoản 1 Điều 3 Nghị quyết 89/2023/QH15 có quy định:

Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024

1. Kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2024):

a) Trình Quốc hội thông qua 09 luật, 01 nghị quyết:

1. Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi);

….

Như vậy, vào kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2024) dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội thông qua.