Người sử dụng lao động tham gia đóng góp vào chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện thông qua những phương thức nào?

Nội dung chính

• Chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện được hiểu như thế nào?
• Nguyên tắc của chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện là gì?
• Người sử dụng lao động tham gia đóng góp vào chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện thông qua những phương thức nào?
• Quá trình đóng góp vào chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện thông qua người sử dụng lao động được quy định như thế nào?

Chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện được hiểu như thế nào?

Căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 3 Nghị định 88/2016/NĐ-CP có quy định như sau:

"2. Chương trình hưu trí là tên viết tắt của chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện, là chính sách bảo hiểm xã hội mang tính chất tự nguyện nhằm Mục tiêu bổ sung thu nhập cho người tham gia quỹ khi đến tuổi về hưu dưới hình thức tài Khoản hưu trí cá nhân, được đầu tư và tích lũy theo quy định của pháp luật."

Theo đó, có thể hiểu chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện là một dạng chính sách bảo hiểm xã hội mang tính chất tự nguyện. Mục tiêu của chương trình này là nhằm bổ sung thu nhập cho người tham gia quỹ khi đến tuổi về hưu dưới hình thức tài khoản hưu trí cá nhân, được đầu tư và tích lũy theo quy định của pháp luật.

Như vậy, chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện là một chính sách bảo hiểm xã hội, nhưng là một chương trình độc lập với chế độ hưu trí thuộc bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện. Đây cũng không phải là sản phẩm bảo hiểm hưu trí của các doanh nghiệp bảo hiểm theo quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm.

Chương trình hưu trí

Nguyên tắc của chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện là gì?

Căn cứ Điều 4 Nghị định 88/2016/NĐ-CP, chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện được xây dựng dựa trên các nguyên tắc sau:

"Điều 4. Nguyên tắc của chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện

1. Việc tham gia chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện của người lao động và cá nhân, người sử dụng lao động (đóng góp cho người lao động) trên cơ sở hoàn toàn tự nguyện.

2. Khoản đóng góp của người tham gia quỹ bao gồm cả Khoản đóng góp của người sử dụng lao động (nếu có) được quản lý theo từng tài Khoản hưu trí cá nhân.

3. Người tham gia quỹ có quyền sở hữu đối với tài Khoản hưu trí cá nhân theo quy định tại Khoản 3 Điều 18 Nghị định này. Doanh nghiệp quản lý quỹ hưu trí nhận ủy thác đầu tư tài sản quỹ hưu trí. Tài sản quỹ hưu trí phải được quản lý tách biệt với tài sản của doanh nghiệp quản lý quỹ hưu trí, tổ chức lưu ký, người sử dụng lao động và các tài sản quỹ hưu trí khác được quản lý bởi cùng một doanh nghiệp quản lý quỹ hưu trí.

4. Hoạt động quản lý quỹ hưu trí thực hiện theo nguyên tắc công khai và minh bạch.

5. Quỹ hưu trí phải đảm bảo đầu tư theo đúng quy định tại Nghị định này và Điều lệ quỹ hưu trí.

6. Mức chi trả hưu trí được xác định trên cơ sở số dư tài Khoản hưu trí cá nhân tại thời Điểm chi trả theo quy định tại Điều 18 Nghị định này."

Người sử dụng lao động tham gia đóng góp vào chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện thông qua những phương thức nào?

Căn cứ khoản 1 Điều 7 Nghị định 88/2016/NĐ-CP có quy định về phương thức tham gia đóng góp chương trình hưu trí thông qua người sử dụng lao động gồm:

"Điều 7. Phương thức tham gia đóng góp

1. Tham gia đóng góp chương trình hưu trí thông qua người sử dụng lao động, bao gồm:

a) Người sử dụng lao động đóng góp vào quỹ hưu trí cho người lao động của doanh nghiệp mình trên cơ sở yêu cầu quản lý lao động và khả năng tài chính, không có sự đóng góp của người lao động;

b) Người sử dụng lao động và người lao động cùng đóng góp vào quỹ hưu trí theo văn bản thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động.

[...]"

Quá trình đóng góp vào chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện thông qua người sử dụng lao động được quy định như thế nào?

Tại khoản 1 và khoản 2 Điều 8 Nghị định 88/2016/NĐ-CP có quy định cụ thể quy trình tham gia đóng góp thông qua người sử dụng lao động như sau:

"Điều 8. Tham gia đóng góp thông qua người sử dụng lao động

1. Căn cứ vào yêu cầu quản lý lao động và khả năng tài chính, người sử dụng lao động có thể xây dựng chương trình hưu trí và thực hiện đóng góp vào quỹ hưu trí cho người lao động của doanh nghiệp mình theo phương thức quy định tại Khoản 1 Điều 7 Nghị định này.

2. Quy trình tham gia đóng góp chương trình hưu trí thông qua người sử dụng lao động như sau:

a) Người sử dụng lao động thông báo cho người lao động về chương trình hưu trí.

b) Người sử dụng lao động ký thỏa thuận bằng văn bản với người lao động về việc tham gia chương trình hưu trí theo hướng dẫn của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội. Văn bản thỏa thuận về việc tham gia chương trình hưu trí bao gồm các nội dung cơ bản sau:

- Tên chương trình hưu trí người lao động lựa chọn tham gia;

- Nội dung cơ bản của chương trình hưu trí;

- Thời gian bắt đầu tham gia chương trình hưu trí;

- Mức đóng góp, tần suất và thời gian đóng góp của người sử dụng lao động;

- Mức đóng góp, tần suất, thời gian và phương thức đóng góp của người lao động (trong trường hợp người lao động cùng tham gia đóng góp với người sử dụng lao động);

- Quyền và nghĩa vụ của người lao động khi tham gia quỹ hưu trí, trong đó bao gồm Điều kiện được hưởng Khoản đóng góp của người sử dụng lao động và kết quả đầu tư từ Khoản đóng góp này;

- Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động khi tham gia đóng góp cho người lao động, trong đó bao gồm Điều kiện người sử dụng lao động được nhận lại Khoản đóng góp của mình cho người lao động và kết quả đầu tư từ Khoản đóng góp này;

- Quy trình thay đổi các nội dung tại văn bản thỏa thuận (nếu có);

- Các trường hợp ngừng và tạm ngừng tham gia chương trình hưu trí.

c) Người sử dụng lao động ký hợp đồng tham gia chương trình hưu trí với doanh nghiệp quản lý quỹ hưu trí. Nội dung hợp đồng tham gia quỹ hưu trí thực hiện theo quy định tại Điều 19 Nghị định này.

d) Căn cứ vào hợp đồng tham gia chương trình hưu trí và văn bản thỏa thuận với người lao động, người sử dụng lao động thực hiện chuyển tiền đóng góp vào quỹ hưu trí đối với phần trách nhiệm đóng góp của mình và phần người lao động ủy thác cho người sử dụng lao động đóng hộ (nếu có) đồng thời thông báo cho doanh nghiệp quản lý quỹ hưu trí, tổ chức lưu ký và ngân hàng giám sát về số tiền đóng góp vào mỗi tài Khoản hưu trí cá nhân."

Như vậy, đối với chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện, pháp luật hiện hành đã có những quy định về nguyên tắc chung khi xây dựng chương trình cũng như những quy định cụ thể đối với phần đóng góp được tham gia bởi người sử dụng lao động cụ thể như trên.