Người không có quyền đại diện xác lập, thực hiện giao dịch dân sự dẫn đến hậu quả pháp lý như thế nào?

Nội dung chính

• Căn cứ xác lập quyền đại diện được quy định như thế nào?
• Người không được ủy quyền mà ký kết mua bán với nhà cung cấp thì có bị phạt không?
• Người không có quyền đại diện xác lập, thực hiện giao dịch dân sự dẫn đến hậu quả pháp lý như thế nào?

Căn cứ xác lập quyền đại diện được quy định như thế nào?

Theo Điều 135 Bộ luật Dân sự 2015 quy địnnh về việc căn cứ xác lập quyền đại diện như sau;

Quyền đại diện được xác lập theo ủy quyền giữa người được đại diện và người đại diện (sau đây gọi là đại diện theo ủy quyền); theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, theo điều lệ của pháp nhân hoặc theo quy định của pháp luật (sau đây gọi chung là đại diện theo pháp luật).

Người không được ủy quyền mà ký kết mua bán với nhà cung cấp thì có bị phạt không?

Về vấn đề chị nêu, trong trường hợp này công ty chị không bị xử phạt gì cả. Tuy nhiên, nếu không được ủy quyền trên giấy tờ mà lại tự mình xác lập ký kết các hợp đồng như thế thì không phù hợp về mặt nguyên tắc. Tại khoản 1 Điều 138 và khoản 1 Điều 139 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

"Điều 138. Đại diện theo ủy quyền

1. Cá nhân, pháp nhân có thể ủy quyền cho cá nhân, pháp nhân khác xác lập, thực hiện giao dịch dân sự.

2. Các thành viên hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân có thể thỏa thuận cử cá nhân, pháp nhân khác đại diện theo ủy quyền xác lập, thực hiện giao dịch dân sự liên quan đến tài sản chung của các thành viên hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân.

3. Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi có thể là người đại diện theo ủy quyền, trừ trường hợp pháp luật quy định giao dịch dân sự phải do người từ đủ mười tám tuổi trở lên xác lập, thực hiện.

Điều 139. Hậu quả pháp lý của hành vi đại diện

1. Giao dịch dân sự do người đại diện xác lập, thực hiện với người thứ ba phù hợp với phạm vi đại diện làm phát sinh quyền, nghĩa vụ đối với người được đại diện.

2. Người đại diện có quyền xác lập, thực hiện hành vi cần thiết để đạt được mục đích của việc đại diện.

3. Trường hợp người đại diện biết hoặc phải biết việc xác lập hành vi đại diện là do bị nhầm lẫn, bị lừa dối, bị đe dọa, cưỡng ép mà vẫn xác lập, thực hiện hành vi thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ đối với người được đại diện, trừ trường hợp người được đại diện biết hoặc phải biết về việc này mà không phản đối."

Như vậy, giao dịch mà do người đại diện xác lập phù hợp với phạm vi đại diện của họ thì mới làm phát sinh quyền và nghĩa vụ đối với công ty (người được đại diện).

Người không được ủy quyền mà ký kết mua bán với nhà cung cấp thì có bị phạt không?

Người không có quyền đại diện xác lập, thực hiện giao dịch dân sự dẫn đến hậu quả pháp lý như thế nào?

Theo Ban hỗ trợ thì người đại diện trong trường hợp này thuộc vào trường hợp người không có quyền đại diện xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, nên sẽ dẫn đến hậu quả pháp lý theo Điều 142 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:

"Điều 142. Hậu quả của giao dịch dân sự do người không có quyền đại diện xác lập, thực hiện

1. Giao dịch dân sự do người không có quyền đại diện xác lập, thực hiện không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ đối với người được đại diện, trừ một trong các trường hợp sau đây:

a) Người được đại diện đã công nhận giao dịch;

b) Người được đại diện biết mà không phản đối trong một thời hạn hợp lý;

c) Người được đại diện có lỗi dẫn đến việc người đã giao dịch không biết hoặc không thể biết về việc người đã xác lập, thực hiện giao dịch dân sự với mình không có quyền đại diện.

2. Trường hợp giao dịch dân sự do người không có quyền đại diện xác lập, thực hiện không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ đối với người được đại diện thì người không có quyền đại diện vẫn phải thực hiện nghĩa vụ đối với người đã giao dịch với mình, trừ trường hợp người đã giao dịch biết hoặc phải biết về việc không có quyền đại diện mà vẫn giao dịch.

3. Người đã giao dịch với người không có quyền đại diện có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hoặc hủy bỏ giao dịch dân sự đã xác lập và yêu cầu bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp người đó biết hoặc phải biết về việc không có quyền đại diện mà vẫn giao dịch hoặc trường hợp quy định tại điểm a khoản 1 Điều này.

4. Trường hợp người không có quyền đại diện và người đã giao dịch cố ý xác lập, thực hiện giao dịch dân sự mà gây thiệt hại cho người được đại diện thì phải chịu trách nhiệm liên đới bồi thường thiệt hại."

Như vậy, trong trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 142 thì giao dịch này vẫn có thể phát sinh quyền, nghĩa vụ của công ty nếu công ty đã công nhận giao dịch hoặc biết mà không phản đối trong một thời hạn hợp lý.