Hợp đồng thuê nhà là gì? Hợp đồng thuê nhà bắt buộc phải công chứng, chứng thực trong trường hợp nào?

Nội dung chính

• Hợp đồng thuê nhà là gì? Hợp đồng thuê nhà là hợp đồng đơn vụ hay song vụ?
• Khi giao kết hợp đồng thuê nhà có bắt buộc phải lập thành văn bản không?
• Hợp đồng thuê nhà bắt buộc phải công chứng, chứng thực trong trường hợp nào?

Hợp đồng thuê nhà là gì? Hợp đồng thuê nhà là hợp đồng đơn vụ hay song vụ?

Hợp đồng được hiểu là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. (Theo Điều 385 Bộ luật Dân sự 2015)

Và tại Điều 472 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hợp đồng thuê tài sản như sau:

Hợp đồng thuê tài sản

Hợp đồng thuê tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho thuê giao tài sản cho bên thuê để sử dụng trong một thời hạn, bên thuê phải trả tiền thuê.

Hợp đồng thuê nhà ở, hợp đồng thuê nhà để sử dụng vào mục đích khác được thực hiện theo quy định của Bộ luật này, Luật nhà ở và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Theo đó, hợp đồng thuê nhà được hiểu là một loại hợp đồng dân sự thông dụng, trong đó bên cho thuê có nghĩa vụ giao nhà cho bên thuê nhà sử dụng trong thời hạn thỏa thuận và bên thuê nhà có trách nhiệm trả tiền thuê nhà theo thỏa thuận hợp đồng và theo quy định của pháp luật.

Và căn cứ Điều 402 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

Các loại hợp đồng chủ yếu

Hợp đồng gồm các loại chủ yếu sau đây:

1. Hợp đồng song vụ là hợp đồng mà mỗi bên đều có nghĩa vụ đối với nhau.

2. Hợp đồng đơn vụ là hợp đồng mà chỉ một bên có nghĩa vụ.

...

Như vậy, trong hợp đồng thuê nhà sẽ có ràng buộc nghĩa vụ của các bên được quy định chung tại tiểu mục 1 Mục 5 Bộ luật Dân sự 2015 và các nghĩa vụ cụ thể do các bên thỏa thuận trong hợp đồng thuê nhà. Do đó, hợp đồng thuê nhà được xác định là hợp đồng song vụ.

Hợp đồng thuê nhà là gì? Hợp đồng thuê nhà bắt buộc phải công chứng, chứng thực trong trường hợp nào? (Hình từ Internet)

Khi giao kết hợp đồng thuê nhà có bắt buộc phải lập thành văn bản không?

Căn cứ khoản 1 Điều 162 Luật Nhà ở 2023 quy định về trình tự thủ tục thực hiện giao dịch về nhà ở như sau:

Trình tự, thủ tục thực hiện giao dịch về nhà ở

1. Các bên tham gia giao dịch nhà ở thỏa thuận lập hợp đồng mua bán, thuê mua, thuê, tặng cho, đổi, thế chấp, góp vốn, cho mượn, cho ở nhờ, ủy quyền quản lý nhà ở (sau đây gọi chung là hợp đồng về nhà ở) có các nội dung quy định tại Điều 163 của Luật này; trường hợp tổ chức tặng cho nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết thì chỉ cần lập hợp đồng tặng cho.

...

Và theo quy định tại Điều 163 Luật Nhà ở 2023 như sau:

Hợp đồng về nhà ở

Hợp đồng về nhà ở do các bên thỏa thuận và phải được lập thành văn bản bao gồm các nội dung sau đây:

1. Họ và tên của cá nhân, tên của tổ chức và địa chỉ của các bên;

2. Mô tả đặc điểm của nhà ở giao dịch và đặc điểm của thửa đất ở gắn với nhà ở đó.

Đối với hợp đồng mua bán, hợp đồng thuê mua căn hộ chung cư thì các bên phải ghi rõ phần sở hữu chung, sử dụng chung; thời hạn sử dụng nhà chung cư theo hồ sơ thiết kế; diện tích sử dụng thuộc quyền sở hữu riêng; diện tích sàn căn hộ; mục đích sử dụng của phần sở hữu chung, sử dụng chung trong nhà chung cư theo đúng mục đích thiết kế đã được phê duyệt; giá dịch vụ quản lý vận hành nhà chung cư trong trường hợp chưa tổ chức Hội nghị nhà chung cư lần đầu; trách nhiệm đóng, mức đóng kinh phí bảo trì và thông tin tài khoản nộp kinh phí bảo trì;

...

Như vậy, hợp đồng thuê nhà là một dạng hợp đồng về nhà ở theo quy định và khi các bên tham gia giao kết hợp đồng thuê nhà phải lập thành văn bản.

Hợp đồng thuê nhà bắt buộc phải công chứng, chứng thực trong trường hợp nào?

Căn cứ Điều 164 Luật Nhà ở 2023 quy định về việc công chứng, chứng thực hợp đồng và thời điểm có hiệu lực của hợp đồng về nhà ở như sau:

Công chứng, chứng thực hợp đồng và thời điểm có hiệu lực của hợp đồng về nhà ở

1. Trường hợp mua bán, thuê mua, tặng cho, đổi, góp vốn, thế chấp nhà ở thì phải thực hiện công chứng hoặc chứng thực hợp đồng, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.

Đối với giao dịch quy định tại khoản này thì thời điểm có hiệu lực của hợp đồng là thời điểm hoàn thành việc công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật về công chứng, chứng thực.

2. Trường hợp tổ chức tặng cho nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết; mua bán, thuê mua nhà ở thuộc tài sản công; mua bán, thuê mua nhà ở mà một bên là tổ chức, bao gồm: nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân, nhà ở phục vụ tái định cư; góp vốn bằng nhà ở mà có một bên là tổ chức; thuê, mượn, ở nhờ, ủy quyền quản lý nhà ở thì không phải thực hiện công chứng, chứng thực hợp đồng, trừ trường hợp các bên có nhu cầu.

Đối với giao dịch quy định tại khoản này thì thời điểm có hiệu lực của hợp đồng là do các bên thỏa thuận; trường hợp các bên không có thỏa thuận thì thời điểm có hiệu lực của hợp đồng là thời điểm ký kết hợp đồng.

3. Văn bản thừa kế nhà ở được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật về dân sự.

4. Việc công chứng hợp đồng về nhà ở được thực hiện tại tổ chức hành nghề công chứng; việc chứng thực hợp đồng về nhà ở được thực hiện tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có nhà ở.

Như vậy, đối chiếu theo quy định pháp luật thì không bắt buộc phải công chứng, chứng thực đối với hợp đồng thuê nhà. Tuy nhiên, nếu các bên tham gia giao kết hợp đồng thuê nhà có nhu cầu công chứng, chứng thực thì có thể thực hiện theo quy định pháp luật về công chứng, chứng thực.