Triển khai phổ biến thông tin về bệnh đậu mùa khỉ đến cộng đồng người nghiện ma túy, người nhiễm HIV và bệnh nhân Methadone như thế nào?

Nội dung chính

• Triển khai phổ biến thông tin về bệnh đậu mùa khỉ đến cộng đồng người nghiện ma túy, người nhiễm HIV và bệnh nhân Methadone như thế nào?
• Biện pháp dự phòng bệnh đậu mùa khỉ cho các nhóm có hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS như thế nào?
• Hướng dẫn điều trị bệnh đậu mùa khỉ ở người thế nào?

Triển khai phổ biến thông tin về bệnh đậu mùa khỉ đến cộng đồng người nghiện ma túy, người nhiễm HIV và bệnh nhân Methadone như thế nào?

Căn cứ tại điểm 3.2.3 khoản 3.2 tiểu mục 3 Mục VI Hướng dẫn ban hành kèm theo Công văn 1289/AIDS-DP năm 2023 hướng dẫn triển khai phổ biến thông tin về bệnh đậu mùa khỉ đến cộng đồng người nghiện ma túy, người nhiễm HIV và bệnh nhân Methadone bằng các hoạt động như sau:

- Phổ biến các tài liệu truyền thông về bệnh đậu mùa khỉ (thông tin về tình hình dịch bệnh đậu mùa khỉ; các biện pháp dự phòng; điều trị bệnh đậu mùa khỉ) cộng đồng người có H, người sử dụng ma túy, bệnh nhân điều trị Methadone:

+ Phát trực tiếp tại các cơ sở điều trị Methadone;

+ Phát tại các tụ điểm về ma túy;

+ Phát tại các câu lạc bộ sinh hoạt cộng đồng;

+ Đăng thông tin trên các trang tin điện tử, trang mạng xã hội, các group mạng xã hội của các nhóm nguy cơ cao, các CBO ...

- Lồng ghép hoạt động phổ biến về bệnh Đậu mùa khỉ (thông tin về tình hình dịch bệnh đậu mùa khỉ; các biện pháp dự phòng; điều trị bệnh đậu mùa khỉ) vào các hội nghị, hội thảo, lớp tập huấn về công tác phòng, chống HIV/AIDS bao gồm các nội dung sau:

+ Thông tin cơ bản về bệnh đậu mùa khỉ;

+ Phương thức lây truyền, đường lây;

+ Một số triệu chứng điển hình thường gặp: giai đoạn nhẹ, giai đoạn phát bệnh;

+ Chẩn đoán xác định và chẩn đoán phân biệt;

+ Các biện pháp dự phòng lây nhiễm bệnh đậu mùa khỉ;

+ Điều trị bệnh đậu mùa khỉ.

- Tăng cường phối hợp trao đổi thông tin, sàng lọc phát hiện sớm giữa cán bộ y tế các cơ sở cung cấp dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS với các nhóm tuyên truyền viên đồng đẳng, Thủ lĩnh cộng đồng, các nhóm CBO và DNXH do cộng đồng thành lập.

Triển khai phổ biến thông tin về bệnh đậu mùa khỉ đến cộng đồng người nghiện ma túy, người nhiễm HIV và bệnh nhân Methadone như thế nào? (Hình từ internet)

Biện pháp dự phòng bệnh đậu mùa khỉ cho các nhóm có hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS như thế nào?

Căn cứ tại khoản 2.2 tiểu mục 2 Mục VI Hướng dẫn ban hành kèm theo Công văn 1289/AIDS-DP năm 2023 hướng dẫn các biện pháp dự phòng bệnh đậu mùa khỉ cho các nhóm có hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS gồm có như sau:

- Nguyên tắc dự phòng:

+ Tăng cường tuân thủ thực hành phòng ngừa và kiểm soát nhiễm khuẩn trong cơ sở KBCB.

+ Áp dụng phòng ngừa lây nhiễm qua “tiếp xúc” và “giọt bắn” khi chăm sóc các trường hợp bệnh xác định và bệnh nghi ngờ.

+ Trong trường hợp có các thủ thuật tạo khí dung, bắt buộc áp dụng thêm các biện pháp dự phòng qua “không khí”.

+ Điều tra, truy vết, xác định người tiếp xúc gần nhằm theo dõi, quản lý và tư vấn cách tự theo dõi sức khỏe theo hướng dẫn của Bộ Y tế.

+ Quản lý người nhà NB và khách thăm có liên quan đến ĐMK.

- Biện pháp phòng bệnh không đặc hiệu:

+ Tránh tiếp xúc gần gũi với người mắc hoặc nghi mắc bệnh Đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương hở, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh.

+ Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho, hắt hơi. Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.

+ Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay.

+ Người có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng nghi ngờ cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời. Đồng thời, cần chủ động tự cách ly, tránh tiếp xúc gần với người khác, bao gồm cả quan hệ tình dục.

+ Người đến các quốc gia/vùng lãnh thổ có lưu hành dịch bệnh Đậu mùa khỉ (khu vực Trung và Tây Phi), cần tránh tiếp xúc với động vật có vú (chết hoặc sống) như: động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng có thể chứa vi rút đậu mùa khỉ. Khi quay trở về Việt Nam cần chủ động khai báo với cơ quan y tế địa phương để được tư vấn.

+ Đảm bảo an toàn thực phẩm; thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.

+ Nhân viên y tế chăm sóc, điều trị cho người bệnh nghi ngờ hoặc xác định mắc bệnh Đậu mùa khỉ cần sử dụng trang phục phòng hộ (PPE) thích hợp.

- Biện pháp phòng bệnh đặc hiệu:

Đến nay, kết quả một số nghiên cứu cho thấy vắc xin Đậu mùa trước đây có hiệu quả nhất định trong việc phòng chống bệnh đậu mùa khỉ. Hiện một số ít quốc gia đã phê duyệt sử dụng vắc xin phòng bệnh Đậu mùa/Đậu mùa khỉ thế hệ mới (thế hệ 2, 3) để sử dụng phòng, chống bệnh Đậu mùa khỉ 5,6,7.

Tới thời điểm hiện tại, WHO không khuyến cáo tiêm vắc xin phòng, chống bệnh Đậu mùa khỉ một cách rộng rãi, chỉ tiêm cho những người có nguy cơ cao như nhân viên y tế, người tiếp xúc trực tiếp với trường hợp bệnh và việc tiêm vắc xin được xem xét, quyết định đối với từng trường hợp cụ thể khi có tiếp xúc và sau khi tiếp xúc với trường hợp bệnh.

- Kiểm dịch y tế biên giới:

Khuyến cáo cho hành khách tự theo dõi sức khỏe trong vòng 21 ngày sau nhập cảnh, hạn chế tiếp xúc, tập trung nơi đông người. Khi có triệu chứng phát ban, nhức đầu, sốt, ớn lạnh, đau họng, khó chịu, mệt mỏi và nổi hạch cần hạn chế tiếp xúc người khác và tới cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, chẩn đoán, điều trị.

Hướng dẫn điều trị bệnh đậu mùa khỉ ở người thế nào?

Căn cứ theo quy định tại Mục 3 Hướng dẫn ban hành kèm theo Quyết định 2099/QĐ-BYT năm 2022 hướng dẫn điều trị bệnh đậu mùa khỉ ở người như sau:

Nguyên tắc điều trị bệnh đậu mùa khỉ:

- Thực hiện giám sát và cách ly ca bệnh nghi ngờ/ xác định;

- Điều trị triệu chứng là chủ yếu;

- Đảm bảo dinh dưỡng, cân bằng nước điện giải và hỗ trợ tâm lý;

- Sử dụng thuốc điều trị đặc hiệu ở những trường hợp nặng và cơ địa đặc biệt (trẻ sơ sinh, người cao tuổi, người bị suy giảm miễn dịch,…) theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới và các quy định của Việt Nam.

- Theo dõi, phát hiện và xử trí kịp thời các tình trạng nặng, biến chứng của bệnh.

Điều trị cụ thể bệnh đậu mùa khỉ:

- Các biện pháp điều trị chung

+ Cách ly tại cơ sở y tế các trường hợp nghi ngờ/xác định theo hướng dẫn tạm thời giám sát và phòng, chống bệnh đậu mùa khỉ của Bộ Y tế.

+ Cá thể hóa việc điều trị cho từng người bệnh.

- Thể nhẹ:

Điều trị triệu chứng như:

+ Hạ sốt, giảm đau.

+ Chăm sóc tổn thương da, mắt, miệng.

+ Bảo đảm dinh dưỡng, cân bằng điện giải.

+ Cần theo dõi và phát hiện sớm các biến chứng nếu có: viêm phổi, nhiễm khuẩn da, nhiễm khuẩn huyết, viêm não... để điều trị ở buồng cách ly tại khoa hồi sức.

+ Phòng và kiểm soát nhiễm khuẩn theo quy định

- Thể nặng:

Cần điều trị ở buồng cách ly tại khoa hồi sức, điều trị biến chứng (nếu có) theo các phác đồ đã ban hành

- Thuốc điều trị đặc hiệu:

+ Chỉ định

++ Người có biến chứng nặng (nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi, viêm não…).

++ Người bị suy giảm miễn dịch (HIV, ung thư, đang điều trị thuốc ức chế miễn dịch hoặc corticosteroid liều cao…).

++ Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 8 tuổi.

++ Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú.

++ Những người đang có bệnh cấp tính tiến triển.

+ Các thuốc điều trị sử dụng theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (tham khảo phụ lục 2)

++ Tecovirimat

++ Cidofovir

++ Brincidofovir

++ Globulin miễn dịch tĩnh mạch