Miễn nhiệm Chủ tịch nước trong trường hợp nào? Quyền Chủ tịch nước mới sau khi miễn Chủ tịch nước được Quốc hội thông báo là ai?

Nội dung chính

• Quốc hội thông báo quyền Chủ tịch nước mới sau khi miễn Chủ tịch nước?
• Việc miễn nhiệm Chủ tịch nước được thực hiện trong những trường hợp nào?
• Tiêu chuẩn của Chủ tịch nước là gì?

Quốc hội thông báo quyền Chủ tịch nước mới sau khi miễn Chủ tịch nước?

Vào ngày 17/01/2023, tại cuộc họp bất thường thì Quốc hội đã chính thức thông qua quyết định miễn nhiệm Chủ tịch nước đối với ông Nguyễn Xuân Phúc với 465/482 phiếu biểu quyết tán thành.

Vào chiều ngày 18/01/2023, cũng tại kỳ họp bất thường của Quốc hội thì Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã thông báo về việc bà Võ Thị Ánh Xuân sẽ giữ chức danh quyền Chủ tịch nước sau khi miễn nhiệm Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ 2021-2026 cho đến khi Quốc hội bầu, bổ nhiệm Chủ tịch nước mới.

Bà Võ Thị Ánh Xuân hiện đang là Phó Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Việc Phó Chủ tịch nước sẽ giữ chức danh quyền Chủ tịch nước không còn quá xa lạ với Nhân dân.

Bởi trước đây, sau khi cố Chủ tịch nước Trần Đại Quang từ trần thì khi đó, Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh đã được quyết định sẽ là người giữ chức danh quyền Chủ tịch nước.

Miễn nhiệm Chủ tịch nước trong trường hợp nào? Quyền Chủ tịch nước mới sau khi miễn Chủ tịch nước được Quốc hội thông báo là ai? (Hình từ Internet)

Việc miễn nhiệm Chủ tịch nước được thực hiện trong những trường hợp nào?

Căn cứ vào Điều 30 Luật Cán bộ, công chức 2008 quy định về miễn nhiệm cán bộ như sau:

Xin thôi làm nhiệm vụ, từ chức, miễn nhiệm

1. Cán bộ có thể xin thôi làm nhiệm vụ hoặc từ chức, miễn nhiệm trong các trường hợp sau đây:

a) Không đủ sức khỏe;

b) Không đủ năng lực, uy tín;

c) Theo yêu cầu nhiệm vụ;

d) Vì lý do khác.

2. Thẩm quyền, trình tự, thủ tục xin thôi làm nhiệm vụ, từ chức, miễn nhiệm được thực hiện theo quy định của pháp luật và của cơ quan có thẩm quyền.

Xét định nghĩa về cán bộ được quy định tại khoản 1 Điều 4 Luật Cán bộ, công chức 2008 như sau:

Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh), ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là cấp huyện), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Theo đó, Chủ tịch nước chính là cán bộ được bổ nhiệm theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng và Nhà nước.

Vì thế, việc miễn nhiệm Chủ tịch nước được thực hiện trong 04 trường hợp sau đây:

- Chủ tịch nước không đủ sức khỏe

- Chủ tịch nước không đủ năng lực, uy tính

- Miễn nhiệm Chủ tịch nước theo yêu cầu nhiệm vụ

- Miễn nhiệm Chủ tịch nước vì lý do khác.

Tiêu chuẩn của Chủ tịch nước là gì?

Tại Mục 1 Phần I Quy định 214-QĐ/TW năm 2020 quy định về tiêu chuẩn chung của Chủ tịch nước như sau:

Về chính trị, tư tưởng

- Tuyệt đối trung thành với lợi ích của Đảng, của quốc gia - dân tộc và nhân dân; kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đường lối đổi mới của Đảng.

- Có lập trường, quan điểm, bản lĩnh chính trị vững vàng; kiên quyết bảo vệ nền tảng tư tưởng, Cương lĩnh, đường lối của Đảng, Hiến pháp và pháp luật của Nhà nước; đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.

- Có tinh thần yêu nước nồng nàn, sâu sắc; luôn đặt lợi ích của Đảng, quốc gia - dân tộc, nhân dân lên trên lợi ích của ngành, địa phương, cơ quan và cá nhân; sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp cách mạng của Đảng, vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân.

- Tuyệt đối chấp hành sự phân công của tổ chức, yên tâm công tác. Giữ nghiêm kỷ luật phát ngôn theo đúng nguyên tắc, quy định của Đảng.

Về đạo đức, lối sống

- Mẫu mực về phẩm chất đạo đức; sống trung thực, khiêm tốn, chân thành, trong sáng, giản dị, bao dung; cần, kiệm, liêm chính, chí công, vô tư.

- Không tham vọng quyền lực, có nhiệt huyết và trách nhiệm cao với công việc; là trung tâm đoàn kết, gương mẫu về mọi mặt.

- Không tham nhũng, lãng phí, cơ hội, vụ lợi; kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong nội bộ, tệ quan liêu, tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, cửa quyền và lợi ích nhóm; tuyệt đối không trục lợi và cũng không để người thân, người quen lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để trục lợi.

- Thực hiện nghiêm các nguyên tắc tổ chức, kỷ luật của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình; thực hiện đúng, đầy đủ quyền hạn, trách nhiệm của mình và chỉ đạo thực hiện nghiêm nguyên tắc, quy định, quy chế, quy trình về công tác cán bộ; kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện, việc làm trái với các quy định của Đảng, Nhà nước trong công tác cán bộ.

Về trình độ:

- Tốt nghiệp đại học trở lên; lý luận chính trị cử nhân hoặc cao cấp; quản lý nhà nước ngạch chuyên viên cao cấp hoặc tương đương; trình độ ngoại ngữ, tin học phù hợp.

Về năng lực và uy tín:

- Có quan điểm khách quan, toàn diện, biện chứng, lịch sử cụ thể, có tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược; phương pháp làm việc khoa học; nhạy bén chính trị; có năng lực cụ thể hoá và lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện có hiệu quả các đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; có năng lực tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, phân tích và dự báo tốt.

- Nắm chắc tình hình chung và hiểu biết toàn diện về lĩnh vực, địa bàn, địa phương, cơ quan, đơn vị được phân công quản lý, phụ trách.

- Kịp thời nắm bắt những thời cơ, vận hội; phát hiện những mâu thuẫn, thách thức, vấn đề mới, vấn đề khó, hạn chế, yếu kém trong thực tiễn; chủ động đề xuất những nhiệm vụ, giải pháp có tính khả thi và hiệu quả.

- Năng động, sáng tạo, cần cù, chịu khó, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; có quyết tâm chính trị cao, hành động quyết liệt, dám đương đầu với khó khăn, thách thức; nói đi đôi với làm; có thành tích nổi trội, có kết quả và "sản phẩm" cụ thể góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển của ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị; gắn bó mật thiết với nhân dân và vì nhân dân phục vụ.

- Là hạt nhân quy tụ và phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị; được cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân tin tưởng, tín nhiệm cao.

Sức khoẻ, độ tuổi và kinh nghiệm:

- Đủ sức khoẻ để thực hiện nhiệm vụ; bảo đảm tuổi bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử theo quy định của Đảng.

- Đã kinh qua và hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ của chức danh lãnh đạo, quản lý chủ chốt cấp dưới trực tiếp; có nhiều kinh nghiệm thực tiễn.

Tại Mục 2 Phần I Quy định 214-QĐ/TW năm 2020 quy định về tiêu chuẩn riêng của Chủ tịch nước như sau:

- Có uy tín cao, là trung tâm đoàn kết trong Trung ương, Bộ Chính trị, trong toàn Đảng và nhân dân. Có năng lực nổi trội, toàn diện trên các mặt công tác, nhất là lĩnh vực đối nội, đối ngoại, an ninh, quốc phòng; hiểu biết sâu, rộng về công tác tư pháp.

- Là trung tâm đoàn kết các lực lượng xã hội và các cộng đồng dân tộc trong, ngoài nước. Quyết liệt trong lãnh đạo, điều hành theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được phân công.

- Đã kinh qua và hoàn thành tốt nhiệm vụ ở chức vụ bí thư tỉnh uỷ, thành uỷ hoặc trưởng ban, bộ, ngành Trung ương; tham gia Bộ Chính trị trọn một nhiệm kỳ trở lên; trường hợp đặc biệt do Ban Chấp hành Trung ương quyết định.