Năm 2025, có tiếp tục giải thể đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã không? Kết quả sắp xếp đơn vị hành chính tính đến 31/12/2024 thế nào?

Nội dung chính

• Năm 2025, có tiếp tục giải thể đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã không?
• Kết quả sắp xếp đơn vị hành chính tính đến 31/12/2024 thế nào?
• Các trường hợp nào không bắt buộc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã?

Năm 2025, có tiếp tục giải thể đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã không?

Ngày 31/12/2024, Bộ Nội vụ có Báo cáo 8677/BC-BNV năm 2024 về tình hình và kết quả thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025, tính đến ngày 31/12/2024.

Theo đó, đến ngày 30/11/2024, Quốc hội đã ban hành 01 Nghị quyết và Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành 51 Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2025 của 51 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

Trong năm 2024 cả nước đã hoàn thành mục tiêu sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2025 để các địa phương tập trung tổ chức Đại hội Đảng các cấp vào năm 2025.

Đồng thời, bên cạnh đó, tại phần đề xuất và kiến nghị của Báo cáo 8677/BC-BNV năm 2024, Bộ Nội vụ đã đề xuất, kiến nghị đối với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ như sau:

- Chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương thực hiện sơ kết công tác sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2025, làm cơ sở xây dựng Báo cáo sơ kết của Chính phủ, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong tháng 3/2025.

- Chỉ đạo, quán triệt đối với các Bộ, ngành và địa phương tiếp tục sắp xếp trong thời gian tới đối với các ĐVHC cấp huyện, cấp xã phải thực hiện sắp xếp trong giai đoạn 2023 - 2025 và trong công tác sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2026 - 2030.

Ngoài ra, Bộ Nội vụ cũng có đề xuất và kiến nghị các địa phương rà soát, chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho việc xây dựng Phương án tổng thể về sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2026 - 2030 (về số liệu quy mô dân số, diện tích tự nhiên, nghiên cứu xây dựng phương án bảo đảm ĐVHC dự kiến hình thành sau sắp xếp đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định và đáp ứng mục tiêu, yêu cầu của việc sắp xếp ĐVHC).

Trong đó, lưu ý số lượng ĐVHC cấp huyện, cấp xã thuộc diện sắp xếp giai đoạn 2023 - 2025 nhưng địa phương đề nghị chưa sắp xếp thì cần được rà soát để bảo đảm thực hiện sắp xếp tối đa trong giai đoạn 2026 - 2030.

Như vậy, Bộ Nội vụ đã kiến nghị Chính phủ, các địa phương tiếp tục sắp xếp trong thời gian tới đối với các ĐVHC cấp huyện, cấp xã phải thực hiện sắp xếp trong giai đoạn 2023 – 2025, cũng như công tác sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2026 – 2030.

Trong đó, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã bao gồm các trường hợp thành lập, nhập, giải thể, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi là cấp huyện), xã, phường, thị trấn (sau đây gọi là cấp xã).

Đối với ĐVHC cấp huyện, cấp xã địa phương đề nghị chưa sắp xếp thì cần được rà soát để bảo đảm thực hiện sắp xếp tối đa trong giai đoạn 2026 – 2030.

Năm 2025, có tiếp tục giải thể đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã không? Kết quả sắp xếp đơn vị hành chính tính đến 31/12/2024 thế nào? (Hình từ internet)

Kết quả sắp xếp đơn vị hành chính tính đến 31/12/2024 thế nào?

Tại Mục II Báo cáo 8677/BC-BNV năm 2024 đã nêu rõ đến ngày 30/11/2024, Quốc hội đã ban hành 01 Nghị quyết và Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành 51 Nghị quyết về sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2025 của 51 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, kết quả cụ thể như sau:

(I) Về kết quả thực hiện sắp xếp, thành lập đơn vị hành chính các cấp giai đoạn 2023 - 2025 của 51 địa phương thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã như sau:

- Cấp tỉnh: có 01 thành phố trực thuộc trung ương được thành lập mới (Thành phố Huế)

- Cấp huyện: Có 37 đơn vị thực hiện sắp xếp, gồm: 07 đơn vị thuộc diện sắp xếp, 14 đơn vị khuyến khích sắp xếp, 10 đơn vị liền kề, 06 đơn vị thành lập nguyên trạng). Sau sắp xếp giảm 09 ĐVHC cấp huyện.

- Cấp xã: Có 1.178 đơn vị thực hiện sắp xếp (664 đơn vị thuộc diện sắp xếp, 134 đơn vị khuyến khích sắp xếp, 298 đơn vị liền kề, 82 đơn vị thành lập nguyên trạng). Sau sắp xếp giảm 563 ĐVHC cấp xã.

Quá trình thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã có việc thành lập 325 ĐVHC đô thị cấp huyện, cấp xã, cụ thể:

(1) 17 ĐVHC đô thị cấp huyện gồm: 06 thành phố, thị xã, quận mới hình thành do nhập, điều chỉnh nông thôn (huyện) vào đô thị; 04 thành phố, thị xã, quận mới hình thành do nhập, điều chỉnh đô thị với đô thị; 06 thành phố, thị xã, quận mới được thành lập trên cơ sở nguyên trạng;

(2) 308 ĐVHC đô thị cấp xã, gồm: 71 phường, thị trấn mới hình thành do nhập, điều chỉnh nông thôn (xã) vào đô thị; 155 phường, thị trấn mới hình thành do nhập, điều chỉnh địa giới ĐVHC đô thị với ĐVHC đô thị; 82 phường, thị trấn mới được thành lập trên cơ sở nguyên trạng ĐVHC cùng cấp.

Đồng thời, trong năm 2024, ngoài các ĐVHC đô thị hình thành trong quá trình sắp xếp nêu trên, đã thành lập mới, nâng cấp 27 ĐVHC đô thị (03 ĐVHC đô thị cấp huyện và 24 ĐVHC đô thị cấp xã) để thúc đẩy tốc độ đô thị hóa, góp phần tạo ra một diện mạo mới về hệ thống tổ chức ĐVHC đô thị.

Như vậy, ngay trong năm 2024 cả nước đã hoàn thành mục tiêu sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2025 để các địa phương tập trung tổ chức Đại hội Đảng các cấp vào năm 2025.

(II) Số lượng các cơ quan, tổ chức, đơn vị giảm sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã:

- Cấp huyện: Với 09 ĐVHC cấp huyện giảm thì tổng số cơ quan trong hệ thống chính trị, các cơ quan thuộc ngành dọc đóng trên địa bàn và các đơn vị sự nghiệp tại các ĐVHC cấp huyện giảm là 392 cơ quan, tổ chức, đơn vị. Trong đó:

+ Cơ quan trong hệ thống chính trị cấp huyện: giảm 248.

+ Các đơn vị sự nghiệp cấp huyện: giảm 73.

+ Các cơ quan thuộc trung ương và thuộc Sở đóng trên địa bàn cấp huyện: giảm 71.

- Cấp xã: Cùng với số lượng 563 ĐVHC cấp xã giảm thì số lượng các cơ quan đảng ủy, HĐND, UBND, Công an, Quân sự, Y tế, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội ở cấp xã giảm tương ứng là 3.378 cơ quan, tổ chức, đơn vị cấp xã.

(III) Số lượng cán bộ, công chức, viên chức tại các ĐVHC cấp huyện, cấp xã thực hiện sắp xếp

- Cấp huyện: (1) Tổng số cán bộ, công chức, viên chức hiện có tại các ĐVHC cấp huyện thực hiện sắp xếp: 13.498 người; (2) Bố trí đúng quy định tại các ĐVHC cấp huyện mới hình thành sau sắp xếp 12.539 người; (3) Số dôi dư: 959 người (cán bộ: 189 người, công chức: 429 người, viên chức: 341 người).

- Cấp xã: (1) Tổng số cán bộ, công chức, viên chức, người hoạt động không chuyên trách hiện có tại các ĐVHC cấp xã thực hiện sắp xếp: 33.292 người; (2) Bố trí đúng quy định tại các ĐVHC cấp xã mới hình thành sau sắp xếp: 20.662 người; (3) Số dôi dư: 12.630 người (cán bộ: 4.702 người, công chức: 3.948 người, viên chức y tế: 952 người, người hoạt động không chuyên trách: 3.028 người).

(IV) Về số lượng trụ sở công tại các ĐVHC cấp huyện, cấp xã thực hiện sắp xếp:

- Cấp huyện:

+ Tổng số trụ sở công hiện có tại các ĐVHC cấp huyện thực hiện sắp xếp: 721 trụ sở.

+ Theo thống kê tại Đề án của 51 tỉnh, thành phố thì bố trí đúng quy định: 610 trụ sở; Số dôi dư: 111 trụ sở (chia ra: 56 trụ sở hành chính, 42 trụ sở đơn vị sự nghiệp, 13 nhà văn hóa, trụ sở khác).

- Cấp xã:

+ Tổng số trụ sở công hiện có tại các ĐVHC cấp xã thực hiện sắp xếp: 4.773 trụ sở.

+ Theo thống kê tại Đề án của 51 tỉnh, thành phố thì thì bố trí đúng quy định: 3.975 trụ sở; Số dôi dư: 798 trụ sở (490 trụ sở hành chính, 243 trụ sở đơn vị sự nghiệp, 65 nhà văn hóa, trụ sở khác).

Các trường hợp nào không bắt buộc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã?

Căn cứ tại Điều 3 Nghị quyết 35/2023/UBTVQH quy định các trường hợp không bắt buộc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025 gồm có như sau:

(1) Đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện sắp xếp nhưng có một trong các yếu tố đặc thù sau đây thì không bắt buộc thực hiện sắp xếp:

- Có vị trí biệt lập và khó tổ chức giao thông kết nối thuận lợi với các đơn vị hành chính liền kề;

- Có địa giới đơn vị hành chính đã hình thành ổn định và từ năm 1945 đến nay chưa có thay đổi, điều chỉnh lần nào;

- Có vị trí trọng yếu về quốc phòng, an ninh hoặc có đặc điểm về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán riêng biệt mà nếu sắp xếp với đơn vị hành chính liền kề khác sẽ dẫn đến mất ổn định về quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

- Đơn vị hành chính nông thôn thuộc diện sắp xếp đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch phát triển thành đơn vị hành chính đô thị trong giai đoạn 2023 - 2030, có diện tích tự nhiên và quy mô dân số đạt tiêu chuẩn của đơn vị hành chính đô thị theo quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính.

(2) Trong giai đoạn 2023 - 2025 không bắt buộc thực hiện sắp xếp đối với các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã đã được sắp xếp trong giai đoạn 2019 - 2021.

(3) Trong giai đoạn 2026 - 2030 không bắt buộc thực hiện sắp xếp đối với các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã đã được sắp xếp trong giai đoạn 2019 - 2021 và giai đoạn 2023 - 2025.

(4) Đối với trường hợp quy định tại (1), (2), (3) nếu địa phương thấy cần thực hiện sắp xếp để tổ chức hợp lý đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh báo cáo tại phương án tổng thể và đề án sắp xếp đơn vị hành chính của địa phương để trình cấp có thẩm quyền xem xét.