Đơn giản hóa thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp để giảm đối tượng phải cung cấp và có thể tiết kiệm 1.687 tỷ đồng/năm?
Trước đó, ngày 22/5/2023, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Trần Văn Sơn chủ trì cuộc làm việc với Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Bộ Kế hoạch và Đầu tư về thực hiện đơn giản hóa thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp (LLTP).
Khái niệm phiếu lý lịch tư pháp là gì?
Căn cứ tại Điều 2 Luật Lý lịch tư pháp 2009 đã quy định các khái niệm:
Điều 2. Giải thích từ ngữ
1. Lý lịch tư pháp là lý lịch về án tích của người bị kết án bằng bản án, quyết định hình sự của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, tình trạng thi hành án và về việc cấm cá nhân đảm nhiệm chức vụ, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã trong trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã bị Tòa án tuyên bố phá sản.
4. Phiếu lý lịch tư pháp là phiếu do cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp cấp có giá trị chứng minh cá nhân có hay không có án tích; bị cấm hay không bị cấm đảm nhiệm chức vụ, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã trong trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã bị Tòa án tuyên bố phá sản.
Như vậy, Phiếu lý lịch tư pháp là phiếu do cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp cấp có giá trị chứng minh cá nhân có hay không có án tích; bị cấm hay không bị cấm đảm nhiệm chức vụ, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã trong trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã bị Tòa án tuyên bố phá sản.
Đơn giản hóa thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp để giảm đối tượng phải cung cấp và có thể tiết kiệm 1.687 tỷ đồng/năm?(Hình internet)
Tình hình và những hạn chế của hoạt động thực hiện thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp thời gian qua?
Theo đó, phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Trần Văn Sơn cho biết, thời gian qua có nhiều phản ánh về thủ tục cấp phiếu LLTP tại nhiều địa phương gây phiền hà cho người dân.
Trước tình hình đó, Thủ tướng Chính phủ giao VPCP họp với các bộ, cơ quan liên quan để bàn về các giải pháp cải cách hành chính đối với cấp LLTP. Vì vậy, cuộc họp sẽ xem xét về quy định thủ tục cấp LLTP, thực trạng cấp phiếu LLTP, từ đó có giải pháp đơn giản hóa, cải cách với thủ tục này.
Theo đó, số lượng phiếu LLTP được cấp qua các năm như sau: Năm 2021 cấp xấp xỉ 467.000 phiếu; năm 2022 là trên 1 triệu phiếu; trong 4 tháng đầu năm 2023 là 375.000 phiếu.
Trong đó, theo số liệu thống kê, hồ sơ thuộc thẩm quyền tiếp nhận, giải quyết của Sở Tư pháp chiếm hơn 90% số lượng phiếu LLTP đã cấp. Hồ sơ thuộc thẩm quyền của Trung tâm LLTP Quốc gia chiếm tỉ lệ rất ít, dưới 10%, như:
- Năm 2021 là 42.008/446.627 phiếu (chiếm tỉ lệ 9,4%);
- 6 tháng đầu năm 2022 là 27.844/479.372 (chiếm tỉ lệ 5,8%).
Lượng phiếu LLTP đã được cấp tập trung vào một số tỉnh, thành phố, như năm 2021:
- TP. Hà Nội 46.726 phiếu (trung bình 3.894 phiếu/tháng) chiếm tỉ lệ 10,4%;
- TPHCM 46.673 (trung bình 3.889 phiếu/tháng) chiếm tỉ lệ xấp xỉ 10,4%;
- Nghệ An 26.840 phiếu (trung bình 2.237 phiếu/tháng) chiếm tỉ lệ 0,6%;
- Ít nhất là Cao Bằng 774 phiếu, Lai Châu 867 phiếu.
Trên thực tế, còn có tình trạng lạm dụng yêu cầu cấp phiếu LLTP. Trong khi đó, việc gia tăng do nhu cầu du học, xuất khẩu lao động, các hoạt động sản xuất không đáng kể.
Nguyên nhân chính là do nhiều cơ quan, doanh nghiệp lạm dụng yêu cầu người lao động nộp phiếu LLTP trong hồ sơ xin việc, như: Tài xế của những hãng taxi công nghệ, người làm công việc bảo vệ, ban quản trị nhà chung cư, một số ngành như cầm đồ, kinh doanh khách sạn, các cá nhân thuộc các tổ chức liên quan đến các hội...
Đồng thời, hiện nay Luật không quy định thời hạn sử dụng, nhưng có nơi lại yêu cầu người lao động cứ 6 tháng phải xin phiếu mới, khiến số lượng yêu cầu cấp phiếu tăng vọt. Chỉ 4 tháng đầu năm 2023, số phiếu cấp trên toàn quốc đã gần bằng số phiếu của cả năm 2021. Dẫn đến tốn kém, lãng phí rất lớn cho người lao động và cơ quan Nhà nước.
Đơn giản hóa thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp để giảm đối tượng phải cung cấp và có thể tiết kiệm 1.687 tỷ đồng/năm?
Bên cạnh những hạn chế được đề cập ở nội dung trên, thời gian qua vẫn đang tồn tại những khuyết điểm dẫn đến việc cần phải đơn giảm hóa thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp như sau:
- Quy trình thực hiện cấp phiếu LLTP còn qua nhiều bước, tầng nấc, chưa phân cấp triệt để, dẫn đến không tạo được sự chủ động, có dấu hiệu "đùn đẩy trách nhiệm", kéo dài thời gian, chi phí thực hiện...
- Việc kết nối, tích hợp, chia sẻ dữ liệu phục vụ khai thác để cấp phiếu LLTP giữa Cơ sở dữ liệu LLTP và Cơ sở dữ liệu ngành công an chưa được triển khai đồng bộ với quá trình đưa vào vận hành Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
- Để việc cấp phiếu LLTP được hiệu quả, đơn giản, thuận lợi, khắc phục những hạn chế như trong thời gian vừa qua, Cục Kiểm soát TTHC đề xuất một số phương án như: Phân cấp triệt để cho Sở Tư pháp trong khai thác Cơ sở dữ liệu LLTP để phục vụ cấp phiếu LLTP nhằm cắt giảm các bước phối hợp không cần thiết.
Do đó, Kết luận tại cuộc làm việc, yêu cầu đơn giản hóa thủ tục cấp phiếu LLTP là cần thiết và xuất phát từ thực tế cuộc sống khi người dân dân phản ánh nhiều về việc quá tải và lạm dụng việc yêu cầu cấp phiếu LLTP. Các đơn vị tiếp tục phối hợp chặt chẽ để giảm thủ tục cấp phiếu LLTP cho người dân và doanh nghiệp. VPCP sẽ phối hợp với các bộ, cơ quan tổng hợp nội dung, đề xuất phương án để báo cáo Chính phủ.
Đối với phương án kết nối Cơ sở dữ liệu LLTP với Cơ sở dữ liệu tàng thư về án tích do Bộ Công an quản lý, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, từ đó cho phép cơ quan Nhà nước khai thác phục vụ quản lý Nhà nước và người dân sử dụng VNEID để chủ động khai thác, xuất trình, chứng minh khi cần thiết thay thế cho việc nộp bản giấy phiếu LLTP như hiện nay, giúp giảm đối tượng phải cung cấp phiếu này khoảng ít nhất 70%.
Chi phí tiết kiệm cho phương án này được tính toán có thể tiết kiệm 1.687 tỷ đồng/năm
Nguồn: Cổng Thông tin điện tử Chính phủ
Quý khách cần hỏi thêm thông tin về có thể đặt câu hỏi tại đây.
- Bộ luật Hình sự mới nhất hiện nay quy định những gì? Bộ luật Hình sự có nhiệm vụ gì? Nguyên tắc xử lý người phạm tội và pháp nhân thương mại phạm tội?
- Phương tiện đo nhóm 2 không có quy trình kiểm định thì có chuyển sang hiệu chuẩn thay thế được không?
- Chức năng của Hội đồng nghệ thuật trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn là gì? Ai có thẩm quyền thành lập Hội đồng nghệ thuật?
- Chính quyền địa phương ở thị trấn là gì? Nhiệm vụ và quyền hạn của chính quyền địa phương ở thị trấn?
- Khi Nhà nước thu hồi đất, chủ sở hữu cây trồng được tự thu hồi cây trồng, vật nuôi trước khi bàn giao lại đất cho Nhà nước không?