Đổi tên Luật khoáng sản thành Luật Địa chất và Khoáng sản? Sửa đổi Luật Khoáng sản được dự kiến khi nào hoàn thành?

Nội dung chính

• Đánh giá của Chính phủ về đề nghị xây dựng Luật Khoáng sản (sửa đổi)?
• Sửa đổi Luật Khoáng sản được dự kiến khi nào hoàn thành?
• Năm chính sách chủ yếu, là nòng cốt của dự thảo Luật Khoáng sản sửa đổi là gì?

Đánh giá của Chính phủ về đề nghị xây dựng Luật Khoáng sản (sửa đổi)?

Căn cứ tiểu mục 2 Mục II Nghị quyết 126/NQ-CP năm 2022, Chính phủ đã có những đánh giá về đề nghị xây dựng Luật Khoáng sản (sửa đổi) như sau:

- Về cơ bản, Chính phủ thống nhất về sự cần thiết, mục tiêu xây dựng Luật nhằm xử lý những tồn tại, hạn chế, vướng mắc trong thực tiễn; tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về địa chất, khoáng sản; góp phần thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường.

- Chính phủ đề nghị xây dựng Luật cần quán triệt quan điểm về:

Thứ nhất, thể chế hóa đầy đủ các quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng.

Thứ hai, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật, đặc biệt là các quy định pháp luật có liên quan đến lĩnh vực địa chất, khoáng sản; bảo đảm kế thừa hiệu quả các quy định hiện hành; tháo gỡ vướng mắc, khó khăn; giảm tối đa thủ tục hành chính.

Thứ ba, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương để địa phương chủ động trong việc phát triển kinh tế xã hội, phù hợp với thực tế gắn với trách nhiệm thẩm quyền được giao; đồng thời thiết lập công cụ kiểm soát quyền lực, giám sát thực hiện; xử lý được những tồn tại, tiêu cực trong lĩnh vực địa chất, khoáng sản.

Chính phủ giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, tập trung hoàn thiện Đề nghị với các nội dung sau:

+ Về tên gọi của Luật: Thống nhất với đề xuất đổi tên dự án Luật này thành Luật Địa chất và Khoáng sản.

+ Chính sách 1: Về tài nguyên địa chất, khoáng sản; điều tra cơ bản địa chất, điều tra cơ bản địa chất về tài nguyên khoáng sản; thông tin, dữ liệu địa chất, khoáng sản;

+ Chính sách 2: Về hoàn thiện chính sách về bảo vệ tài nguyên địa chất, khoáng sản; chiến lược, quy hoạch địa chất, khoáng sản;

+ Chính sách 3: Về hoàn thiện chính sách về khu vực khoáng sản;

+ Chính sách 4: Về hoàn thiện chính sách trong quản lý hoạt động thăm dò, khai thác khoáng sản;

+ Chính sách 5: Tài chính về địa chất, khoáng sản;

Theo đó, Chính phủ đã nêu rõ việc sẽ thống nhất đổi tên dự án này thành Luật khoáng sản thành Luật Địa chất và Khoáng sản.

Sửa đổi nêu trên được căn cứ vào yêu cầu thực tiễn công tác địa chất là một ngành khoa học kỹ thuật tổng hợp, khi thực hiện điều tra địa chất về khoáng sản phải tiến hành điều tra, đánh giá toàn diện cấu trúc địa chất, điều kiện địa chất.

Mà hiện nay, Luật Khoáng sản chỉ quy định phạm vi điều chỉnh về công tác điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản. Do đó, việc bổ sung đối tượng điều chỉnh là địa chất vào dự án xây dựng Luật mới được cho là phù hợp và cần thiết.

Đổi tên Luật khoáng sản thành Luật Địa chất và Khoáng sản? Sửa đổi Luật Khoáng sản được dự kiến khi nào hoàn thành? (Hình từ Internet)

Sửa đổi Luật Khoáng sản được dự kiến khi nào hoàn thành?

Nội dung này tại Nghị quyết 88/NQ-CP năm 2022 Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 10-NQ/TW năm 2022 về định hướng chiến lược địa chất, khoáng sản và công nghiệp khai khoáng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Có nêu rõ các nhiệm vụ hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách về địa chất, khoáng sản và công nghiệp khai khoáng, cụ thể:

- Hoàn thành hồ sơ đề nghị xây dựng Dự án Luật Khoáng sản (sửa đổi) trình Chính phủ trong tháng 7 năm 2022. Theo đó, tổng kết đánh giá đầy đủ kết quả sau 10 năm thực hiện Luật Khoáng sản năm 2010 và thể chế hóa đầy đủ các chính sách mới đối với công tác điều tra cơ bản địa chất, về tài nguyên địa chất;

Đồng thời, sửa đổi, bổ sung hoàn thiện nội dung các chính sách trong lĩnh vực khoáng sản và công nghiệp khai khoáng của Nghị quyết 10-NQ/TW năm 2022 để đề xuất theo hướng xây dựng dự thảo Luật Khoáng sản (sửa đổi) thay thế Luật Khoáng sản 2010.

Sau khi hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Khoáng sản (sửa đổi) được Quốc hội khóa XV thông qua, hoàn thành xây dựng Dự thảo Luật trình Quốc hội khóa XV tại kỳ họp cuối năm 2023. Tập trung vào một số nội dung:

+ Quy định rõ nội dung điều tra cơ bản tài nguyên địa chất (tài nguyên khoáng sản; tài nguyên vị thế, di sản địa chất, công viên địa chất); các điều kiện địa chất khác: tai biến địa chất, địa chất môi trường, địa chất thủy văn - địa chất công trình, địa mạo...);

Bên cạnh đó, chỉ ra công tác điều tra cơ bản địa chất chủ yếu do nhà nước thực hiện và nguồn xã hội hóa; thông tin, dữ liệu địa chất, khoáng sản (là cơ sở dữ liệu quốc gia) phải được nộp vào lưu trữ địa chất để quản lý tập trung, thống nhất;

Đồng thời, quy định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc hoàn trả kinh phí khi khai thác, sử dụng thông tin, dữ liệu địa chất, khoáng sản.

+ Quy định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động khoáng sản; việc tái đầu tư nguồn thu từ khai thác khoáng sản để phát triển giáo dục, y tế, hạ tầng, bảo đảm an sinh xã hội... cho địa phương và người dân nơi có khoáng sản được khai thác, ưu tiên hỗ trợ phát triển sản xuất, chuyển đổi sinh kế và ổn định đời sống cho đồng bào dân tộc thiểu số.

+ Rà soát các Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết hướng dẫn thi hành Luật Khoáng sản 2010 đã ban hành, đề xuất bổ sung trong đề cương dự thảo Luật Khoáng sản (sửa đổi) để hoàn thiện các quy định về:

++ Quy định về đấu giá quyền khai thác khoáng sản;

++ Trình tự, thủ tục cấp phép thăm dò, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (gồm cát, sỏi lòng sông) phù hợp với thực tiễn;

++ Ưu tiên cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường cho xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng, nhất là công trình trọng điểm quốc gia.

- Hoàn thành các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành ngay sau khi Luật Khoáng sản (sửa đổi) ban hành trong năm 2024.

Như vậy, dự kiến ban hành Luật Khoáng sản sửa đổi (đã được đổi tên thành Luật Địa chất và Khoáng sản) trong năm 2024.

Năm chính sách chủ yếu, là nòng cốt của dự thảo Luật Khoáng sản sửa đổi là gì?

Căn cứ Chương IV Tờ trình đề nghị xây dựng Dự án Luật Khoáng sản của Bộ Tài Nguyên và Môi trường. Thì hiện nay, dự thảo Luật đang lấy ý kiến đưa ra 5 chính sách chủ yếu, là nòng cốt của dự thảo Luật, bao gồm:

+ Chính sách về tài nguyên địa chất, khoáng sản; điều tra cơ bản địa chất, điều tra cơ bản địa chất về tài nguyên khoáng sản; thông tin, dữ liệu địa chất, khoáng sản;

+ Hoàn thiện chính sách về bảo vệ tài nguyên địa chất, khoáng sản; chiến lược, quy hoạch địa chất, khoáng sản;

+ Hoàn thiện chính sách về khu vực khoáng sản;

+ Hoàn thiện chính sách trong quản lý hoạt động thăm dò, khai thác khoáng sản;

+ Tài chính về địa chất, khoáng sản.