Đã nộp đơn đăng ký bản quyền tác giả và được cấp Giấy chứng nhân đăng ký quyền tác giả thì có chắc chắn là tác giả của tác phẩm hay không?

Nội dung chính

• Pháp luật Việt Nam quy định thế nào về quyền tác giả?
• Quyền tác giả phát sinh kể từ thời điểm nào?
• Quy định về đăng ký quyền tác giả như thế nào?

Pháp luật Việt Nam quy định thế nào về quyền tác giả?

Theo khoản 2 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (được sửa đổi bởi khoản 2 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2009) đưa ra định nghĩa về quyền tác giả như sau:

“Điều 4. Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

…

2. Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.

…”

Do đó, quyền tác giả gắn liền với tác phẩm do tổ chức, cá nhân sáng tạo hoặc sở hữu tác phẩm đó.

Theo Điều 6 Nghị định 22/2018/NĐ-CP quy định:

“Điều 6. Tác giả, đồng tác giả

1. Tác giả là người trực tiếp sáng tạo ra một phần hoặc toàn bộ tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học.

2. Đồng tác giả là những tác giả cùng trực tiếp sáng tạo ra một phần hoặc toàn bộ tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học.

3. Người hỗ trợ, góp ý kiến hoặc cung cấp tư liệu cho người khác sáng tạo ra tác phẩm không được công nhận là tác giả hoặc đồng tác giả.”

Theo đó, tác giả chính là người sáng tạo ra một phần hoặc toàn bộ tác phẩm. Việc cá nhân không trực tiếp sáng tạo ra tác phẩm thì không được xem là tác giả của tác phẩm đó.

Đã nộp đơn đăng ký bản quyền tác giả và được cấp Giấy chứng nhân đăng ký quyền tác giả thì có chắc chắn là tác giả hay không?

Quyền tác giả phát sinh kể từ thời điểm nào?

Theo Điều 6 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 và khoản 1 Điều 2 Luật Kinh doanh bảo hiểm, Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2019 quy định như sau:

"Điều 6. Căn cứ phát sinh, xác lập quyền sở hữu trí tuệ

1. Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện d­ưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay ch­ưa công bố, đã đăng ký hay ch­ưa đăng ký.

2. Quyền liên quan phát sinh kể từ khi cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chư­ơng trình được mã hoá được định hình hoặc thực hiện mà không gây ph­ương hại đến quyền tác giả.

3. Quyền sở hữu công nghiệp được xác lập như sau:

a) Quyền sở hữu công nghiệp đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí, nhãn hiệu được xác lập trên cơ sở quyết định cấp văn bằng bảo hộ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo thủ tục đăng ký quy định tại Luật này hoặc công nhận đăng ký quốc tế theo điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

Quyền sở hữu công nghiệp đối với nhãn hiệu nổi tiếng được xác lập trên cơ sở sử dụng, không phụ thuộc vào thủ tục đăng ký.

Quyền sở hữu công nghiệp đối với chỉ dẫn địa lý được xác lập trên cơ sở quyết định cấp văn bằng bảo hộ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo thủ tục đăng ký quy định tại Luật này hoặc theo điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên;

b) Quyền sở hữu công nghiệp đối với tên thương mại được xác lập trên cơ sở sử dụng hợp pháp tên thương mại đó;

c) Quyền sở hữu công nghiệp đối với bí mật kinh doanh được xác lập trên cơ sở có được một cách hợp pháp bí mật kinh doanh và thực hiện việc bảo mật bí mật kinh doanh đó;

d) Quyền chống cạnh tranh không lành mạnh được xác lập trên cơ sở hoạt động cạnh tranh trong kinh doanh.

4. Quyền đối với giống cây trồng được xác lập trên cơ sở quyết định cấp Bằng bảo hộ giống cây trồng của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo thủ tục đăng ký quy định tại Luật này."

Theo đó, căn cứ làm phát sinh quyền tác giả là thời điểm mà tác phẩm được sáng tạo ra, không phân biệt nội dung, việc đã công bố hay chưa công bố tác phẩm.

Quy định về đăng ký quyền tác giả như thế nào?

Theo Điều 49 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 quy định như sau:

“Điều 49. Đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan

1. Đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan là việc tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan nộp đơn và hồ sơ kèm theo (sau đây gọi chung là đơn) cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để ghi nhận các thông tin về tác giả, tác phẩm, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan.

2. Việc nộp đơn để được cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan không phải là thủ tục bắt buộc để được hưởng quyền tác giả, quyền liên quan theo quy định của Luật này.

3. Tổ chức, cá nhân đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan không có nghĩa vụ chứng minh quyền tác giả, quyền liên quan thuộc về mình khi có tranh chấp, trừ trường hợp có chứng cứ ngược lại.”

Theo đó, việc đăng ký nộp đơn cấp Giấy chứng nhận đăng ký bản quyền tác giả không phải là thủ tục, căn cứ làm phát sinh quyền tác giả. Tổ chức, cá nhân đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả không có nghĩa vụ phải chứng minh quyền tác giả thuộc về mình khi có tranh chấp.

Tuy nhiên, trường hợp nếu bên tranh chấp có căn cứ chứng minh về việc tác phẩm do mình sáng tạo ra trước khi tổ chức, cá nhân nộp đơn đăng ký cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả thì việc xác định quyền tác giả sẽ căn cứ vào thời điểm mà bên tranh chấp đã sáng tạo ra tác phẩm.