Điều trị phồng và giả phồng động mạch tạng thì có các bước tiến hành như thế nào? Việc theo dõi người bệnh sau phẫu thuật ra sao?

Nội dung chính

• Điều trị phồng và giả phồng động mạch tạng thì có các bước tiến hành như thế nào?
• Điều trị phồng và giả phồng động mạch tạng thì việc theo dõi người bệnh ra sao?
• Sau khi phẫu thuật điều trị phồng và giả phồng động mạch tạng xong thì người bệnh bị tắc mạch sau mổ thì xử lý ra sao?

Điều trị phồng và giả phồng động mạch tạng thì có các bước tiến hành như thế nào?

Phẫu thuật bắc cầu động mạch chủ bụng là một trong 45 quy trình kỹ thuật quy trình kỹ thuật Ngoại khoa, chuyên khoa Phẫu thuật Tim mạch - Lồng ngực” ban hành kèm theo Quyết định 5732/QĐ-BYT năm 2017.

Căn cứ theo Mục V Quy trình kỹ thuật phẫu thuật điều trị phồng và giả phồng động mạch tạng ban hành kèm theo Quyết định 5732/QĐ-BYT năm 2017 như sau:

PHẪU THUẬT ĐIỀU TRỊ PHỒNG VÀ GIẢ PHỒNG ĐỘNG MẠCH TẠNG

...

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1. Kiểm tra hồ sơ: đầy đủ theo quy định (hành chính, chuyên môn, pháp lý).

2. Kiểm tra người bệnh: đúng người (tên, tuổi …), đúng bệnh.

3. Thực hiện kỹ thuật:

- Vô cảm và chuẩn bị người bệnh: Gây mê nội khí quản; theo dõi huyết áp và điện tim. Đặt thông tiểu, thông dạ dày, theo dõi huyết áp liên tục. Đặt đường truyền TM trung ương để theo dõi và bù dịch trong trường hợp cần thiết. Đặt tư thế người bệnh nằm ngửa, có kê gối đệm ngang mũi ức; sát trùng bộc lộ toàn bộ ổ bụng và hai bẹn; trải toan.

- Kỹ thuật :

Mở bụng đường trắng giữa trên và dưới rốn

Đánh giá các tạng trong ổ bụng (khả năng bảo tồn?).

Vén ruột ra khỏi phẫu trường, trong trường hợp đưa ruột ra ngoài ổ bụng cần giữ ấm và chống căng, xoắn cho cuống mạch mạc treo tràng trên.

Bộc lộ các ĐM tạng sau phúc mạc: ĐM mạc treo tràng trên ở bờ dưới tụy, phía trên D3 tá tràng, chạy dọc theo rễ mạc treo ruột non. ĐM thận 2 bên ở rốn thận hai bên, ĐM thân tạng ở bờ trên của tụy chia các nahnhs trong hậu cung mạc nối, ĐM mạc treo tràng dưới ngay trước ĐMCB dưới thận.

Rạch da đùi để lấy TM hiển theo đường đi của TM hiển lớn, có thể rạch liên tục hoặc cách quãng (trong trường hợp bắc cầu bằng TM hiển).

Heparin toàn thân liều 50UI/kg.

Thắt hoặc khâu cổ khối phồng mạch trong trường hợp khối phồng không có vùng cấp máu/ vùng cấp máu không quan trọng.

Cắt nối đoạn ruột/ làm HMNT nếu cần thiết.

Thay đoạn mạch phồng bằng TM hiển đảo chiều hoặc mạch nhân tạo trong trường hợp khối phồng mạch còn có cấp máu cho tạng.

Đặt dẫn lưu trong trường hợp cần thiết. Khâu lại phúc mạc lá thành

Lau rửa, xếp ruột.

Đóng các vết mổ, kết thúc phẫu thuật.

...

Theo đó, quy định trên có nói rằng các bước tiến hành kỹ thuật như sau:

Kiểm tra hồ sơ: đầy đủ theo quy định (hành chính, chuyên môn, pháp lý).

Kiểm tra người bệnh: đúng người (tên, tuổi …), đúng bệnh.

Thực hiện kỹ thuật:

- Vô cảm và chuẩn bị người bệnh: Gây mê nội khí quản; theo dõi huyết áp và điện tim.

- Đặt thông tiểu, thông dạ dày, theo dõi huyết áp liên tục.

- Đặt đường truyền TM trung ương để theo dõi và bù dịch trong trường hợp cần thiết.

- Đặt tư thế người bệnh nằm ngửa, có kê gối đệm ngang mũi ức; sát trùng bộc lộ toàn bộ ổ bụng và hai bẹn; trải toan.

- Kỹ thuật :

+ Mở bụng đường trắng giữa trên và dưới rốn

+ Đánh giá các tạng trong ổ bụng (khả năng bảo tồn?).

+ Vén ruột ra khỏi phẫu trường, trong trường hợp đưa ruột ra ngoài ổ bụng cần giữ ấm và chống căng, xoắn cho cuống mạch mạc treo tràng trên.

+ Bộc lộ các ĐM tạng sau phúc mạc: ĐM mạc treo tràng trên ở bờ dưới tụy, phía trên D3 tá tràng, chạy dọc theo rễ mạc treo ruột non.

+ ĐM thận 2 bên ở rốn thận hai bên, ĐM thân tạng ở bờ trên của tụy chia các nahnhs trong hậu cung mạc nối, ĐM mạc treo tràng dưới ngay trước ĐMCB dưới thận.

+ Rạch da đùi để lấy TM hiển theo đường đi của TM hiển lớn, có thể rạch liên tục hoặc cách quãng (trong trường hợp bắc cầu bằng TM hiển).

+ Heparin toàn thân liều 50UI/kg.

+ Thắt hoặc khâu cổ khối phồng mạch trong trường hợp khối phồng không có vùng cấp máu/ vùng cấp máu không quan trọng.

+ Cắt nối đoạn ruột/ làm HMNT nếu cần thiết.

+ Thay đoạn mạch phồng bằng TM hiển đảo chiều hoặc mạch nhân tạo trong trường hợp khối phồng mạch còn có cấp máu cho tạng.

+ Đặt dẫn lưu trong trường hợp cần thiết. Khâu lại phúc mạc lá thành

+ Lau rửa, xếp ruột.

+ Đóng các vết mổ, kết thúc phẫu thuật.

Như vậy, khi thực hiện điều trị phồng và giả phồng động mạch tạng thì cần phải thực hiện đúng theo từng bước trên.

Phẫu thuật (Hình từ Internet)

Điều trị phồng và giả phồng động mạch tạng thì việc theo dõi người bệnh ra sao?

Căn cứ theo tiểu mục 1 Mục VI Quy trình kỹ thuật phẫu thuật điều trị phồng và giả phồng động mạch tạng ban hành kèm theo Quyết định 5732/QĐ-BYT năm 2017 như sau:

PHẪU THUẬT ĐIỀU TRỊ PHỒNG VÀ GIẢ PHỒNG ĐỘNG MẠCH TẠNG

...

VI.THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN

1. Theo dõi:

- Nhịp tim, mạch, huyết áp, áp lực TM trung ương trong suốt quá trình phẫu thuật và hậu phẫu.

- Cho kháng sinh điều trị dự phòng nhiễm khuẩn; truyền máu và các dung dịch thay thế máu ... tuỳ theo tình trạng huyết động và các thông số xét nghiệm.

- Cho thuốc chống đông (heparin) ngay sau 6 - 8 giờ đầu sau mổ nếu mạch máu xơ vữa nặng, hết nguy cơ chảy máu.

...

Theo đó, sau khi điều trị phồng và giả phồng động mạch tạng thì phải tiếp tục theo dõi người bệnh ở các yếu tố như sau:

- Nhịp tim, mạch, huyết áp, áp lực TM trung ương trong suốt quá trình phẫu thuật và hậu phẫu.

- Cho kháng sinh điều trị dự phòng nhiễm khuẩn; truyền máu và các dung dịch thay thế máu ... tuỳ theo tình trạng huyết động và các thông số xét nghiệm.

- Cho thuốc chống đông (heparin) ngay sau 6 - 8 giờ đầu sau mổ nếu mạch máu xơ vữa nặng, hết nguy cơ chảy máu.

Như vậy, để đảm bảo an toàn và tránh phát sinh thì cần phải theo dõi người bệnh sau khi thực hiện phẫu thuật.

Sau khi phẫu thuật điều trị phồng và giả phồng động mạch tạng xong thì người bệnh bị tắc mạch sau mổ thì xử lý ra sao?

Căn cứ theo tiểu mục 2 Mục VI Quy trình kỹ thuật phẫu thuật điều trị phồng và giả phồng động mạch tạng ban hành kèm theo Quyết định 5732/QĐ-BYT năm 2017 như sau:

PHẪU THUẬT ĐIỀU TRỊ PHỒNG VÀ GIẢ PHỒNG ĐỘNG MẠCH TẠNG

...

VI.THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN

...

2. Xử trí tai biến:

- Chảy máu: điều chỉnh đông máu. Chỉ định mổ lại cầm máu cấp cứu nếu có khối máu tụ lớn, có rối loạn huyết động.

- Tắc mạch sau mổ: Do không xử lý hết (bỏ sót) tổn thương, kỹ thuật khâu phục hồi lưu thông mạch hoặc sử dụng thuốc chống đông chưa hợp lý. Có thể gây thiếu máu tạng, hoại tử ruột. can thiệp phụ thuộc mức độ thiếu máu. Phải mổ lại cắt ruột nếu có viêm phúc mạc do hoại tử ruột.

- Nhiễm trùng: Có thể tại chỗ hoặc toàn thân, xử trí từ nhẹ đến nặng bao gồm cắt chỉ cách quãng, mổ lại, thắt mạch và bắc cầu bằng homograft.

- Các biến chứng của đông máu (tăng hoặc giảm đông): điều chỉnh thuốc chống đông.

Như vậy, theo quy định trên thì sau khi phẫu thuật điều trị phồng và giả phồng động mạch tạng xong thì người bệnh bị tắc mạch sau mổ thì do không xử lý hết (bỏ sót) tổn thương, kỹ thuật khâu phục hồi lưu thông mạch hoặc sử dụng thuốc chống đông chưa hợp lý.

Có thể gây thiếu máu tạng, hoại tử ruột.

can thiệp phụ thuộc mức độ thiếu máu.

Phải mổ lại cắt ruột nếu có viêm phúc mạc do hoại tử ruột.