Cầm giữ tiền mặt bị đánh rơi có phải là chiếm hữu tài sản không có căn cứ? Sau bao lâu thì người nhặt được được xác lập quyền sở hữu?

Nội dung chính

• Cầm giữ tiền mặt bị đánh rơi có phải là chiếm hữu tài sản không có căn cứ?
• Bao lâu thì người nhặt được tiền mặt bị đánh rơi được xác lập quyền sở hữu?
• Xử phạt hành chính như thế nào đối với người nhặt được tiền mặt bị đánh rơi cố tình không trả lại?

Cầm giữ tiền mặt bị đánh rơi có phải là chiếm hữu tài sản không có căn cứ?

Chiếm hữu tài sản có căn cứ pháp luật được quy định tại Điều 165 Bộ luật Dân sự 2015, theo đó:

Chiếm hữu có căn cứ pháp luật

1. Chiếm hữu có căn cứ pháp luật là việc chiếm hữu tài sản trong trường hợp sau đây:

a) Chủ sở hữu chiếm hữu tài sản;

b) Người được chủ sở hữu ủy quyền quản lý tài sản;

c) Người được chuyển giao quyền chiếm hữu thông qua giao dịch dân sự phù hợp với quy định của pháp luật;

d) Người phát hiện và giữ tài sản vô chủ, tài sản không xác định được ai là chủ sở hữu, tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên, bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm phù hợp với điều kiện theo quy định của Bộ luật này, quy định khác của pháp luật có liên quan;

đ) Người phát hiện và giữ gia súc, gia cầm, vật nuôi dưới nước bị thất lạc phù hợp với điều kiện theo quy định của Bộ luật này, quy định khác của pháp luật có liên quan;

e) Trường hợp khác do pháp luật quy định.

2. Việc chiếm hữu tài sản không phù hợp với quy định tại khoản 1 Điều này là chiếm hữu không có căn cứ pháp luật.

Như vậy, chiếm hữu có căn cứ pháp luật là việc chiếm hữu tài sản bao gồm người phát hiện và giữ tài sản vô chủ, tài sản không xác định được ai là chủ sở hữu, tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên, bị chôn, giấu, bị vùi lấp,...

Do đó, trường hợp phát hiện tiền mặt bị đánh rơi và tạm thời cầm giữ thì không được xem là chiếm hữu tài sản không có căn cứ.

Cầm giữ tiền mặt bị đánh rơi có phải là chiếm hữu tài sản không có căn cứ? (Hình từ Internet)

Bao lâu thì người nhặt được tiền mặt bị đánh rơi được xác lập quyền sở hữu?

Xác lập quyền sở hữu đối với tài sản do người khác đánh rơi, bỏ quên được quy định tại Điều 230 Bộ luật Dân sự 2015, theo đó:

Xác lập quyền sở hữu đối với tài sản do người khác đánh rơi, bỏ quên

1. Người phát hiện tài sản do người khác đánh rơi, bỏ quên mà biết được địa chỉ của người đánh rơi hoặc bỏ quên thì phải thông báo hoặc trả lại tài sản cho người đó; nếu không biết địa chỉ của người đánh rơi hoặc bỏ quên thì phải thông báo hoặc giao nộp cho Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã nơi gần nhất để thông báo công khai cho chủ sở hữu biết mà nhận lại.

Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã đã nhận tài sản phải thông báo cho người đã giao nộp về kết quả xác định chủ sở hữu.

2. Sau 01 năm, kể từ ngày thông báo công khai về tài sản do người khác đánh rơi, bỏ quên mà không xác định được chủ sở hữu hoặc chủ sở hữu không đến nhận thì quyền sở hữu đối với tài sản này được xác định như sau:

a) Trường hợp tài sản bị đánh rơi, bỏ quên có giá trị nhỏ hơn hoặc bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định thì người nhặt được được xác lập quyền sở hữu đối với tài sản đó theo quy định của Bộ luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan; trường hợp tài sản có giá trị lớn hơn mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định thì sau khi trừ chi phí bảo quản, người nhặt được được hưởng giá trị bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định và 50% giá trị của phần vượt quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định, phần giá trị còn lại thuộc về Nhà nước;

b) Trường hợp tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên là tài sản thuộc di tích lịch sử - văn hóa theo quy định của Luật di sản văn hóa thì tài sản đó thuộc về Nhà nước; người nhặt được tài sản được hưởng một khoản tiền thưởng theo quy định của pháp luật.

Người nhặt được tiền do người khác đánh rơi, bỏ quên mà biết được địa chỉ của người đánh rơi hoặc bỏ quên thì phải thông báo hoặc trả lại cho người đó; nếu không biết địa chỉ thì phải thông báo hoặc giao nộp cho Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã nơi gần nhất để thông báo công khai cho chủ sở hữu biết mà nhận lại.

Sau 01 năm, kể từ ngày thông báo công khai mà không xác định được chủ sở hữu hoặc chủ sở hữu không đến nhận thì số tiền nhặt được đó sẽ được giải quyết như sau:

Nếu số tiền nhỏ hơn hoặc bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định thì người nhặt được tiền sẽ được hưởng số tiền đó.

Trường hợp số tiền lớn hơn mười lần mức lương cơ sở thì sau khi trừ chi phí bảo quản, người nhặt được được hưởng số tiền bằng mười lần mức lương cơ sở và 50% số tiền vượt quá, số tiền còn lại thuộc về Nhà nước.

Xử phạt hành chính như thế nào đối với người nhặt được tiền mặt bị đánh rơi cố tình không trả lại?

Nhặt được tiền mặt bị đánh rơi cố tình không trả lại thuộc vào trường hợp chiếm giữ tài sản của người khác, hành vi này bị xử phạt hành chính theo điểm đ khoản 2 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, theo đó:

Vi phạm quy định về gây thiệt hại đến tài sản của tổ chức, cá nhân khác

...

2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của cá nhân, tổ chức, trừ trường hợp vi phạm quy định tại điểm b khoản 3 Điều 21 Nghị định này;

b) Dùng thủ đoạn hoặc tạo ra hoàn cảnh để buộc người khác đưa tiền, tài sản;

c) Gian lận hoặc lừa đảo trong việc môi giới, hướng dẫn giới thiệu dịch vụ mua, bán nhà, đất hoặc các tài sản khác;

d) Mua, bán, cất giữ hoặc sử dụng tài sản của người khác mà biết rõ tài sản đó do vi phạm pháp luật mà có;

đ) Sử dụng, mua, bán, thế chấp, cầm cố trái phép hoặc chiếm giữ tài sản của người khác;

e) Cưỡng đoạt tài sản nhưng không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

…

Người nào nhặt được tiền mặt bị đánh rơi cố tình không trả lại thì có thể bị xử phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.

Đồng thời sẽ bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm, buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được (nếu có) và phải trả lại tiền cho người đánh rơi (điểm a khoản 3, điểm a, b khoản 4 Điều này).