Các phong tục ngày Tết cổ truyền, Tết Nguyên Đán của người Việt Nam? Tết Nguyên Đán có phải là lễ lớn?

Nội dung chính

• Các phong tục ngày Tết cổ truyền, Tết Nguyên Đán của người Việt Nam?
• Tổ chức Lễ hội dịp Tết Nguyên đán phải đảm bảo nguyên tắc gì?
• Chính sách của Nhà nước về lễ hội được quy định như thế nào?

Các phong tục ngày Tết cổ truyền, Tết Nguyên Đán của người Việt Nam?

1. Dọn dẹp, trang trí nhà cửa

Trước Tết, các gia đình thường dọn dẹp, trang trí nhà cửa sạch sẽ để "tiễn" đi cái cũ, đón cái mới. Việc này có ý nghĩa xua đuổi tà ma, đón tài lộc, sự thịnh vượng vào nhà. Những món đồ trang trí như câu đối, câu chúc, hoặc cây đào, cây mai (ở miền Bắc và miền Nam) được trưng bày trong nhà.

2. Thăm mộ tổ tiên

Từ ngày 23 đến ngày 30 tháng Chạp, các gia đình thường tập trung đông đủ các thành viên để cùng nhau dọn dẹp, sửa sang nguôi mộ và thắp nhang để tỏ lòng hiếu kính đến tổ tiên.

3. Cúng ông Công, ông Táo

Vào ngày 23 tháng Chạp, người dân Việt Nam tổ chức lễ cúng tiễn ông Công, ông Táo về trời. Đây là dịp để gia đình bày tỏ lòng biết ơn và cầu cho gia đình gặp nhiều may mắn, hạnh phúc trong năm mới.

4. Mâm cỗ cúng Tết

Ngày Tết, mỗi gia đình sẽ chuẩn bị mâm cỗ cúng tổ tiên để bày tỏ lòng biết ơn và cầu mong tổ tiên phù hộ cho gia đình một năm mới an lành, tài lộc. Mâm cỗ thường bao gồm các món như bánh chưng, bánh tét, thịt đông, dưa hành, canh măng…

5. Tất niên, đón giao thừa

Vào đêm 30 Tết, mọi gia đình tổ chức lễ cúng giao thừa để tiễn năm cũ và đón năm mới. Đây là thời điểm linh thiêng, mọi người quây quần bên nhau, cầu mong sự bình an, may mắn trong năm mới. Sau khi cúng xong, mọi người thường cùng nhau xem pháo hoặc chơi các trò chơi truyền thống.

6. Khai bút đầu năm

Như đã đề cập trước đó, "khai bút đầu năm" là phong tục của học sinh, sinh viên và những người yêu thích văn hóa tri thức. Người ta sẽ viết chữ đầu tiên trong năm mới với mong muốn học hành tiến bộ, đạt được thành công.

7. Xông đất

Vào ngày mùng 1 Tết, người Việt có phong tục đi thăm bà con, bạn bè, chúc Tết nhau. "Xông đất" là một phong tục trong đó người đầu tiên vào nhà trong ngày Tết sẽ có ảnh hưởng lớn đến vận mệnh gia đình trong suốt năm mới. Vì vậy, người ta thường chọn người có tính tình tốt, công việc thuận lợi để "xông đất" cho gia đình.

8. Mừng tuổi

Mừng tuổi là một phong tục phổ biến trong dịp Tết Nguyên Đán. Người lớn thường mừng tuổi cho trẻ em hoặc người thân, bạn bè với mong muốn cầu chúc sức khỏe, may mắn. Món quà mừng tuổi thường là tiền lì xì, thể hiện sự chúc phúc và hy vọng cho sự phát đạt trong năm mới.

9. Thờ cúng tổ tiên

Trong suốt dịp Tết, người dân Việt Nam thường thờ cúng tổ tiên để thể hiện lòng biết ơn và tri ân những người đã khuất. Mâm cỗ cúng tổ tiên được chuẩn bị tươm tất và cúng trong những ngày đầu năm để cầu mong sự bình an và tài lộc cho gia đình.

10. Chúc Tết, Lì xì và trao đổi quà Tết

Người dân Việt Nam thường trao đổi quà Tết như trà, bánh kẹo, rượu, trái cây… để thể hiện sự kính trọng và tình thân ái với người thân, bạn bè và đối tác. Các lời chúc Tết như "Chúc mừng năm mới", "An khang thịnh vượng", "Vạn sự như ý" thường được sử dụng trong dịp này.

Các phong tục ngày Tết cổ truyền, Tết Nguyên Đán của người Việt Nam? (hình từ internet)

Tết Nguyên Đán có phải là lễ lớn?

Các ngày lễ lớn được quy định tại Điều 4 Nghị định 145/2013/NĐ-CP cụ thể như sau:

Các ngày lễ lớn

Các ngày lễ lớn trong nước bao gồm:

1. Ngày Tết Nguyên đán (01 tháng Giêng Âm lịch).

2. Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (03-02-1930).

3. Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương (10-3 Âm lịch).

4. Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975).

5. Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ (07-5-1954).

6. Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890).

7. Ngày Cách mạng Tháng Tám (19-8-1945) và Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02-9-1945).

Như vậy, Ngày Tết Nguyên đán (01 tháng Giêng Âm lịch) là ngày lễ lớn theo quy định

Tổ chức Lễ hội dịp Tết Nguyên đán phải đảm bảo nguyên tắc gì?

Theo Điều 5 Nghị định 110/2018/NĐ-CP nguyên tắc tổ chức lễ hội như sau:

- Việc tổ chức lễ hội nhằm giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, tôn vinh công lao các bậc tiền nhân, nhân vật lịch sử, những người có nhiều đóng góp trong quá trình hình thành, phát triển đất nước; tuyên truyền giá trị về lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích, truyền thống tốt đẹp của lễ hội.

- Lễ hội phải được tổ chức trang trọng, thiết thực, hiệu quả; phù hợp với quy mô, nội dung của lễ hội; tổ chức lễ hội truyền thống theo đúng bản chất, ý nghĩa lịch sử văn hóa; giảm tần suất, thời gian tổ chức lễ hội văn hóa.

- Nghi lễ của lễ hội phải trang nghiêm, bảo đảm truyền thống; không thực hiện nghi lễ có tính bạo lực, phản cảm, trái với truyền thống yêu hòa bình, nhân đạo của dân tộc Việt Nam.

- Giáo dục, định hướng con người hình thành các hành vi, thái độ, nhận thức cao đẹp; loại bỏ xu hướng chạy theo lợi ích vật chất, lòng tham và các lợi ích cá nhân.

- Phải thực hiện các biện pháp bảo vệ di tích, danh lam thắng cảnh; bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phòng chống cháy nổ, an toàn giao thông và vệ sinh môi trường.

- Không lợi dụng việc tổ chức lễ hội nhằm mục đích trục lợi cá nhân, phục vụ lợi ích nhóm; không ép buộc tổ chức, cá nhân tham gia đóng góp kinh phí tổ chức lễ hội.

- Hạn chế sử dụng ngân sách nhà nước, đẩy mạnh xã hội hóa các nguồn lực trong việc tổ chức lễ hội; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Chính sách của Nhà nước về lễ hội được quy định như thế nào?

Theo Điều 4 Nghị định 110/2018/NĐ-CP chính sách của Nhà nước về lễ hội như sau:

- Hỗ trợ hoạt động phục dựng, bảo vệ lễ hội truyền thống nhằm duy trì các giá trị văn hóa đặc sắc, tiêu biểu, đáp ứng đời sống tinh thần của nhân dân.

- Khuyến khích các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao dân gian truyền thống; ứng dụng khoa học, công nghệ hiện đại trong tổ chức lễ hội văn hóa, lễ hội ngành nghề, lễ hội có nguồn gốc từ nước ngoài.

- Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ về quản lý hoạt động lễ hội.

- Mở rộng hợp tác quốc tế trong hoạt động lễ hội.