Biện pháp hoán dụ là gì? Ví dụ về biện pháp hoán dụ? Ngôn ngữ, chữ viết dùng trong cơ sở giáo dục được quy định thế nào?

Nội dung chính

• Biện pháp hoán dụ là gì? Ví dụ về biện pháp hoán dụ?
• Học sinh từ lớp mấy phải học nhận biết biện pháp hoán dụ?
• Ngôn ngữ, chữ viết dùng trong cơ sở giáo dục được quy định thế nào?

Biện pháp hoán dụ là gì? Ví dụ về biện pháp hoán dụ?

Biện pháp hoán dụ là một biện pháp tu từ trong tiếng Việt, trong đó người nói hoặc người viết gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên của một sự vật, hiện tượng khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng tính biểu cảm và gợi hình.

Các kiểu hoán dụ phổ biến:

(1) Lấy bộ phận để gọi toàn thể

Ví dụ: "Bàn tay ta làm nên tất cả" → "Bàn tay" tượng trưng cho con người lao động.

(2) Lấy dấu hiệu đặc trưng để gọi sự vật

Ví dụ: "Áo chàm đưa buổi phân ly" → "Áo chàm" tượng trưng cho người dân Tây Bắc.

(3) Lấy vật chứa đựng để chỉ vật bị chứa đựng

Ví dụ: "Cả lớp đang làm bài kiểm tra." → "Cả lớp" chỉ tất cả học sinh trong lớp.

(4) Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng

Ví dụ: "Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao." → "Cây" tượng trưng cho con người, "núi cao" tượng trưng cho sự đoàn kết, sức mạnh.

Ví dụ biện pháp hoán dụ trong thơ:

"Áo nâu liền với áo xanh

Nông thôn cùng với thị thành đứng lên.

Vai áo bạc, chân đất quen

Năm sông ba núi, vững bền cùng nhau."

(Tố Hữu)

"Áo nâu" tượng trưng cho nông dân, "áo xanh" tượng trưng cho công nhân.

Tác dụng của biện pháp hoán dụ

Biện pháp hoán dụ có nhiều tác dụng quan trọng trong văn học và đời sống, giúp tăng tính biểu cảm và hiệu quả giao tiếp. Dưới đây là một số tác dụng chính:

- Tăng tính hình ảnh, sinh động cho câu văn. Hoán dụ giúp cách diễn đạt trở nên cụ thể, dễ hình dung, thay vì diễn đạt trực tiếp một cách khô khan.

- Gợi cảm xúc mạnh mẽ: Khi sử dụng hoán dụ, người đọc có thể cảm nhận được cảm xúc ẩn chứa trong câu văn, câu thơ.

- Làm cho cách diễn đạt ngắn gọn, súc tích. Hoán dụ giúp truyền tải ý nghĩa nhanh chóng mà không cần giải thích dài dòng.

- Tăng sức gợi, tạo sự liên tưởng sâu sắc: Nhờ sự liên hệ giữa các sự vật, hiện tượng, hoán dụ kích thích trí tưởng tượng và tư duy của người đọc/nghe.

Lưu ý: Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo

Biện pháp hoán dụ là gì? Ví dụ về biện pháp hoán dụ? Ngôn ngữ, chữ viết dùng trong cơ sở giáo dục được quy định thế nào? (hình từ internet)

Học sinh từ lớp mấy phải học nhận biết biện pháp hoán dụ?

Theo khoản 2 Mục 4 Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT quy định như sau:

IV. YÊU CẦU CẦN ĐẠT

2. Yêu cầu cần đạt về năng lực đặc thù

...

2.2. Yêu cầu cần đạt ở cấp trung học cơ sở

...

b) Năng lực văn học

Nhận biết và phân biệt được các loại văn bản văn học: truyện, thơ, kịch, kí và một số thể loại tiêu biểu cho mỗi loại; phân tích được tác dụng của một số yếu tố hình thức nghệ thuật thuộc mỗi thể loại văn học; hiểu nội dung tường minh và hàm ẩn của văn bản văn học. Trình bày được cảm nhận, suy nghĩ về tác phẩm văn học và tác động của tác phẩm đối với bản thân; bước đầu tạo ra được một số sản phẩm có tính văn học.

Ở lớp 6 và lớp 7: nhận biết được đề tài, hiểu được chủ đề, ý nghĩa của văn bản đã đọc; nhận biết được truyện dân gian, truyện ngắn, thơ trữ tình và thơ tự sự; kí trữ tình và kí tự sự; nhận biết được chủ thể trữ tình, nhân vật trữ tình và giá trị biểu cảm, giá trị nhận thức của tác phẩm văn học; nhận biết và phân tích được tác dụng của một số yếu tố hình thức và biện pháp nghệ thuật gắn với đặc điểm của mỗi thể loại văn học (cốt truyện, lời người kể chuyện, lời nhân vật, không gian và thời gian, vần, nhịp, hình ảnh và các biện pháp tu từ như ẩn dụ, hoán dụ, nói quá, nói giảm nói tránh).

Như vậy, theo quy định trên học sinh học biện pháp tu từ hoán dụ từ lớp 6. Ngoài ra, lớp 6 và lớp 7 học sinh còn học các biện pháp tu từ như ẩn dụ, nói quá, nói giảm nói tránh.

Ngôn ngữ, chữ viết dùng trong cơ sở giáo dục được quy định thế nào?

Theo Điều 11 Luật Giáo dục 2019 quy định về ngôn ngữ, chữ viết dùng trong cơ sở giáo dục như sau:

- Tiếng Việt là ngôn ngữ chính thức dùng trong cơ sở giáo dục. Căn cứ vào mục tiêu giáo dục và yêu cầu cụ thể về nội dung giáo dục, Chính phủ quy định việc dạy và học bằng tiếng nước ngoài trong cơ sở giáo dục.

- Nhà nước khuyến khích, tạo điều kiện để người dân tộc thiểu số được học tiếng nói, chữ viết của dân tộc mình theo quy định của Chính phủ; người khuyết tật nghe, nói được học bằng ngôn ngữ ký hiệu, người khuyết tật nhìn được học bằng chữ nổi Braille theo quy định của Luật Người khuyết tật.

- Ngoại ngữ quy định trong chương trình giáo dục là ngôn ngữ được sử dụng phổ biến trong giao dịch quốc tế. Việc tổ chức dạy ngoại ngữ trong cơ sở giáo dục phải bảo đảm để người học được học liên tục, hiệu quả.