Bị hại có phải tham gia vào việc nhận dạng hay không? Trước khi tiến hành nhận dạng có phải thông báo cho Viện kiểm sát không?

Nội dung chính

• Bị hại là ai?
• Người bị hại có quyền như thế nào?
• Bị hại có phải tham gia vào việc nhận dạng hay không?
• Trước khi tiến hành nhận dạng có phải thông báo cho Viện kiểm sát không?
• Việc nhận dạng trong tố tụng hình sự được thực hiện như thế nào?

Bị hại là ai?

Theo khoản 1 Điều 62 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định về khái niệm bị hại như sau:

"Bị hại là cá nhân trực tiếp bị thiệt hại về thể chất, tinh thần, tài sản hoặc là cơ quan, tổ chức bị thiệt hại về tài sản, uy tín do tội phạm gây ra hoặc đe dọa gây ra."

Người bị hại có quyền như thế nào?

Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 62 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, người bị hại có những quyền như sau:

- Được thông báo, giải thích quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định;

- Đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu;

- Trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá;

- Đề nghị giám định, định giá tài sản theo quy định của pháp luật;

- Được thông báo kết quả điều tra, giải quyết vụ án;

- Đề nghị thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật;

- Đề nghị hình phạt, mức bồi thường thiệt hại, biện pháp bảo đảm bồi thường;

- Tham gia phiên tòa; trình bày ý kiến, đề nghị chủ tọa phiên tòa hỏi bị cáo và người khác tham gia phiên tòa; tranh luận tại phiên tòa để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình; xem biên bản phiên tòa;

- Tự bảo vệ, nhờ người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình;

- Tham gia các hoạt động tố tụng theo quy định của Bộ luật này;

- Yêu cầu cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp khác của mình, người thân thích của mình khi bị đe dọa;

- Kháng cáo bản án, quyết định của Tòa án;

- Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng;

- Các quyền khác theo quy định của pháp luật.

Bị hại có phải tham gia vào việc nhận dạng trong tố tụng hình sự hay không?

Bị hại có phải tham gia vào việc nhận dạng hay không?

Theo khoản 2 Điều 190 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quy định về việc nhận dạng như sau:

“2. Những người sau đây phải tham gia việc nhận dạng:

a) Người làm chứng, bị hại hoặc bị can;

b) Người chứng kiến.”

Như vậy, bị hại là người phải tham gia vào việc nhận dạng trong vụ án hình sự.

Trước khi tiến hành nhận dạng có phải thông báo cho Viện kiểm sát không?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 190 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quy định về việc nhận dạng cụ thể như sau:

“1. Khi cần thiết, Điều tra viên có thể đưa người, ảnh hoặc vật cho người làm chứng, bị hại hoặc bị can nhận dạng.

Số người, ảnh hoặc vật đưa ra để nhận dạng ít nhất phải là ba và bề ngoài phải tương tự nhau, trừ trường hợp nhận dạng tử thi.

Trước khi tiến hành nhận dạng, Điều tra viên phải thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp để cử Kiểm sát viên kiểm sát việc nhận dạng. Kiểm sát viên phải có mặt để kiểm sát việc nhận dạng. Nếu Kiểm sát viên vắng mặt thì ghi rõ vào biên bản nhận dạng.”

Như vậy, theo quy định nêu trên, trước khi tiến hành nhận dạng, Điều tra viên phải thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp để cử Kiểm sát viên kiểm sát việc nhận dạng. Kiểm sát viên phải có mặt để kiểm sát việc nhận dạng. Nếu Kiểm sát viên vắng mặt thì phải ghi rõ vào biên bản nhận dạng.

Việc nhận dạng trong tố tụng hình sự được thực hiện như thế nào?

Theo Điều 190 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, việc nhận dạng được thực hiện theo quy định cụ thể như sau:

(1) Khi cần thiết, Điều tra viên có thể đưa người, ảnh hoặc vật cho người làm chứng, bị hại hoặc bị can nhận dạng.

- Số người, ảnh hoặc vật đưa ra để nhận dạng ít nhất phải là ba và bề ngoài phải tương tự nhau, trừ trường hợp nhận dạng tử thi.

- Trước khi tiến hành nhận dạng, Điều tra viên phải thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp để cử Kiểm sát viên kiểm sát việc nhận dạng. Kiểm sát viên phải có mặt để kiểm sát việc nhận dạng. Nếu Kiểm sát viên vắng mặt thì ghi rõ vào biên bản nhận dạng.

(2) Nếu người làm chứng hoặc bị hại là người nhận dạng thì trước khi tiến hành, Điều tra viên phải giải thích cho họ biết trách nhiệm về việc từ chối, trốn tránh khai báo hoặc cố ý khai báo gian dối. Việc này phải ghi vào biên bản.

(3) Điều tra viên phải hỏi trước người nhận dạng về những tình tiết, vết tích và đặc điểm mà nhờ đó họ có thể nhận dạng được.

- Trong quá trình tiến hành nhận dạng, Điều tra viên không được đặt câu hỏi gợi ý. Sau khi người nhận dạng đã xác nhận một người, một vật hay một ảnh trong số được đưa ra để nhận dạng thì Điều tra viên yêu cầu họ giải thích là họ đã căn cứ vào các vết tích hoặc đặc điểm gì mà xác nhận được người, vật hay ảnh đó.

(4) Biên bản nhận dạng được lập theo quy định tại Điều 178 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015. Biên bản ghi rõ nhân thân, tình trạng sức khỏe của người nhận dạng và của những người được đưa ra để nhận dạng; đặc điểm của vật, ảnh được đưa ra để nhận dạng; các lời khai báo, trình bày của người nhận dạng; điều kiện ánh sáng khi thực hiện nhận dạng.

Trên đây là những quy định pháp luật mới nhất liên quan đến việc tham gia nhận dạng của bị hại và việc thông báo cho Viện kiểm sát trước khi tiến hành việc nhận dạng trong vụ án hình sự.