Bão suy yếu thành áp thấp nhiệt đới là gì? Khi nào thì bão và áp thấp nhiệt đới tan? Có thể dự báo mưa lớn trước khi bão và áp thấp nhiệt đới đổ bộ bao lâu?

Nội dung chính

• Bão suy yếu thành áp thấp nhiệt đới là gì? Khi nào thì bão và áp thấp nhiệt đới tan?
• Có thể dự báo mưa lớn trước khi bão và áp thấp nhiệt đới đổ bộ bao lâu?
• Nội dung và quy trình dự báo mưa lớn như thế nào?

Bão suy yếu thành áp thấp nhiệt đới là gì? Khi nào thì bão và áp thấp nhiệt đới tan?

Theo Điều 5 Quyết định 18/2021/QĐ-TTg quy định về dự báo, cảnh báo, truyền tin thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai do Thủ tướng Chính phủ ban hành thì áp thấp nhiệt đới được hiểu là một xoáy thuận nhiệt đới có sức gió mạnh nhất từ cấp 6 đến cấp 7 và có thể có gió giật.

Và cũng theo quy định trên thì bão là một xoáy thuận nhiệt đới có sức gió mạnh nhất từ cấp 8 trở lên và có thể có gió giật. Bão có sức gió mạnh nhất từ cấp 10 đến cấp 11 gọi là bão mạnh, từ cấp 12 đến cấp 15 gọi là bão rất mạnh, từ cấp 16 trở lên gọi là siêu bão.

Như vậy, bão suy yếu thành áp thấp nhiệt đới có thể hiểu là một xoáy thuận nhiệt đới có sức gió mạnh từ cấp 8 trở lên sau một khoảng thời gian giảm dần về cấp 6 đến cấp 7.

Thời điểm bão và áp thấp nhiệt đới tan là khi bão và áp thấp nhiệt đới đã suy yếu thành vùng áp thấp có sức gió mạnh nhất dưới cấp 6. (Theo khoản 9 Điều 5 Quyết định 18/2021/QĐ-TTg)

Bão suy yếu thành áp thấp nhiệt đới là gì? Khi nào thì bão và áp thấp nhiệt đới tan? Có thể dự báo mưa lớn trước khi bão và áp thấp nhiệt đới đổ bộ bao lâu? (Hình từ Internet)

Có thể dự báo mưa lớn trước khi bão và áp thấp nhiệt đới đổ bộ bao lâu?

Theo khoản 8 Điều 5 Quyết định 18/2021/QĐ-TTg quy định về dự báo, cảnh báo, truyền tin thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai do Thủ tướng Chính phủ ban hành thì bão hoặc áp thấp nhiệt đới đổ bộ là khi tâm bão, tâm áp thấp nhiệt đới đã vào đất liền.

Và mưa lớn là hiện tượng mưa với tổng lượng mưa đạt trên 50 mm trong 24 giờ, trong đó mưa với tổng lượng mưa từ trên 50 mm đến 100 mm trong 24 giờ là mưa to, mưa với tổng lượng mưa trên 100 mm trong 24 giờ là mưa rất to.

Đồng thời, căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 14 Quyết định 18/2021/QĐ-TTg quy định về ban hành bản tin dự báo, cảnh báo mưa lớn như sau:

Ban hành bản tin dự báo, cảnh báo mưa lớn, lũ, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy

1. Tin dự báo, cảnh báo mưa lớn

a) Tin cảnh báo mưa lớn được ban hành khi phát hiện mưa lớn có khả năng xảy ra trước 48 giờ;

b) Tin dự báo mưa lớn được ban hành khi phát hiện mưa lớn có khả năng xảy ra trước 24 giờ.

...

Như vậy, theo quy định thì trước khi bão và áp thấp nhiệt đới đổ bộ nếu phát hiện mưa lớn có khả năng xảy ra thì sẽ ban hành tin dự báo mưa lớn trước 24 giờ kể từ thời điểm phát hiện.

Nội dung và quy trình dự báo mưa lớn như thế nào?

Theo quy định tại Điều 7 Thông tư 25/2022/TT-BTNMT thì việc dự báo mưa lớn bao gồm 04 nội dung chính sau:

- Khu vực mưa mưa lớn.

- Thời gian mưa lớn.

- Lượng mưa và xác suất xảy ra.

- Cấp độ rủi ro thiên tai do mưa lớn.

Và theo Điều 8 Thông tư 25/2022/TT-BTNMT thì quy trình kỹ thuật dự báo mưa lớn được thực hiện như sau:

Bước 1. Thu thập, xử lý các loại thông tin, dữ liệu

- Số liệu thời tiết, bao gồm quan trắc bề mặt, thám không vô tuyến;

- Số liệu vệ tinh khí tượng;

- Số liệu ra đa thời tiết;

- Số liệu mô hình số trị;

- Số liệu thống kê khí hậu;

- Số liệu hạ tầng, kinh tế - xã hội khu vực khả năng chịu ảnh hưởng của mưa lớn.

Bước 2. Phân tích, đánh giá hiện trạng

- Phân tích, đánh giá hiện trạng các hình thế thời tiết và các đặc trưng liên quan gây mưa lớn:

+ Phân tích đặc điểm hình thế synop;

+ Phân tích đặc điểm hoàn lưu khí quyển quy mô lớn;

+ Phân tích số liệu vệ tinh khí tượng; phân tích số liệu ra đa thời tiết;

+ Phân tích đặc trưng động lực;

+ Phân tích đặc trưng nhiệt lực;

- Xác định diễn biến mưa lớn đã qua và đánh giá hiện trạng mưa lớn về thời gian mưa, khu vực mưa, cường độ mưa, lượng mưa và xác suất xảy ra.

Bước 3. Thực hiện các phương án dự báo

- Các phương án được sử dụng trong dự báo mưa lớn tại hệ thống dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn quốc gia:

+ Phương án dựa trên phương pháp synop, chuyên gia, thống kê; phương án dựa trên cơ sở phân tích số liệu vệ tinh, ra đa và đo mưa tự động;

+ Phương án dựa trên phương pháp mô hình số trị;

+ Phương án dựa trên phương pháp tương tự;

+ Phương án dựa trên cơ sở kết hợp nhiều phương pháp khác nhau;

- Căn cứ vào điều kiện cụ thể, tổ chức, cá nhân không thuộc hệ thống dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn quốc gia tự quy định việc sử dụng các phương án dự báo, cảnh báo cho phù hợp.

Bước 4. Thảo luận dự báo

- Phân tích, đánh giá độ tin cậy của các kết quả dự báo bằng các phương án khác nhau, các kết quả dự báo trong các bản tin dự báo gần nhất;

- Tổng hợp các kết quả dự báo ban đầu từ các phương án khác nhau và đưa ra nhận định của các dự báo viên;

- Người chịu trách nhiệm ban hành bản tin lựa chọn và đưa ra kết luận dự báo cuối cùng đảm bảo độ tin cậy theo thời hạn dự báo.

Bước 5. Xây dựng bản tin dự báo

- Hệ thống dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn quốc gia xây dựng và ban hành bản tin dự báo, cảnh báo mưa lớn theo quy định tại Quyết định 18/2021/QĐ-TTg;

- Căn cứ yêu cầu thực tế, tổ chức, cá nhân không thuộc hệ thống dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn quốc gia tự quy định nội dung bản tin cho phù hợp.

Bước 6. Cung cấp bản tin dự báo

- Hệ thống dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn quốc gia cung cấp các bản tin dự báo, cảnh báo mưa lớn theo quy định tại Điều 34 Quyết định 18/2021/QĐ-TTg;

- Tổ chức, cá nhân không thuộc hệ thống dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn quốc gia tự quy định danh sách các địa chỉ được cung cấp bản tin cho phù hợp với yêu cầu thực tế.

Bước 7. Bổ sung bản tin dự báo

Trong trường hợp xảy ra mưa đặc biệt lớn hoặc rất nguy hiểm cần bổ sung bản tin dự báo, cảnh báo mưa lớn ngoài các bản tin được ban hành theo quy định tại Điều 9 Thông tư 25/2022/TT-BTNMT. Việc bổ sung bản tin được thực hiện theo 06 bước trên.

Bước 8. Đánh giá chất lượng dự báo

- Hệ thống dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn quốc gia:

+ Đánh giá việc thực hiện đầy đủ tại 07 bước trên;

+ Đánh giá tính đầy đủ, kịp thời việc dự báo, cảnh báo mưa lớn theo quy định tại Quyết định 18/2021/QĐ-TTg;

+ Đánh giá chất lượng bản tin dự báo, cảnh báo mưa lớn theo quy định tại Điều 19 Thông tư 41/2017/TT-BTNMT.

Lưu ý: Việc đánh giá chất lượng bản tin dự báo, cảnh báo được thực hiện sau khi có đủ số liệu quan trắc theo thời hạn dự báo của bản tin;

- Các tổ chức, cá nhân không thuộc hệ thống dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn quốc gia phải tuân thủ các quy định hiện hành về đánh giá chất lượng dự báo.