Thư ký Tòa án phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi khi nào? Ai là người có thẩm quyền thay đổi Thư ký Tòa án?

Nội dung chính

• Nhiệm vụ, quyền hạn của Thư ký Tòa án trong tố tụng hình sự được quy định như thế nào?
• Trường hợp nào thì Thư ký Tòa án phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi?
• Ai là người có thẩm quyền thay đổi Thư ký Tòa án?

Nhiệm vụ, quyền hạn của Thư ký Tòa án trong tố tụng hình sự được quy định như thế nào?

Căn cứ theo Điều 47 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quy định về nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của Thư ký Tòa án cụ thể như sau:

"Điều 47. Nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của Thư ký Tòa án

1. Thư ký Tòa án được phân công tiến hành tố tụng đối với vụ án hình sự có những nhiệm vụ, quyền hạn:

a) Kiểm tra sự có mặt của những người được Tòa án triệu tập; nếu có người vắng mặt thì phải nêu lý do;

b) Phổ biến nội quy phiên tòa;

c) Báo cáo Hội đồng xét xử danh sách những người được triệu tập đến phiên tòa và những người vắng mặt;

d) Ghi biên bản phiên tòa;

đ) Tiến hành hoạt động tố tụng khác thuộc thẩm quyền của Tòa án theo sự phân công của Chánh án Tòa án.

2. Thư ký Tòa án phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và trước Chánh án Tòa án về hành vi của mình."

Theo đó, Thư ký Tòa án có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:

- Kiểm tra sự có mặt của những người được Tòa án triệu tập; nếu có người vắng mặt thì phải nêu lý do;

- Phổ biến nội quy phiên tòa;

- Báo cáo Hội đồng xét xử danh sách những người được triệu tập đến phiên tòa và những người vắng mặt;

- Ghi biên bản phiên tòa;

- Tiến hành hoạt động tố tụng khác thuộc thẩm quyền của Tòa án theo sự phân công của Chánh án Tòa án.

Thư ký Tòa án phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi trong trường hợp nào?

Trường hợp nào thì Thư ký Tòa án phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi?

Theo khoản 1 Điều 54 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quy định về việc thay đổi Thư ký Tòa án như sau:

"1. Thư ký Tòa án phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi khi thuộc một trong các trường hợp:

a) Trường hợp quy định tại Điều 49 của Bộ luật này;

b) Đã tiến hành tố tụng vụ án đó với tư cách là Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Thẩm phán, Hội thẩm, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án."

Đồng thời, tại Điều 49 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quy định về các trường hợp phải từ chối hoặc thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng cụ thể như sau:

"Điều 49. Các trường hợp phải từ chối hoặc thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng

Người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi khi thuộc một trong các trường hợp:

1. Đồng thời là bị hại, đương sự; là người đại diện, người thân thích của bị hại, đương sự hoặc của bị can, bị cáo;

2. Đã tham gia với tư cách là người bào chữa, người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật trong vụ án đó;

3. Có căn cứ rõ ràng khác để cho rằng họ có thể không vô tư trong khi làm nhiệm vụ."

Như vậy, khi thuộc một trong các trường hợp sau đây thì Thư ký Tòa án phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi:

- Đồng thời là bị hại, đương sự; là người đại diện, người thân thích của bị hại, đương sự hoặc của bị can, bị cáo;

- Đã tham gia với tư cách là người bào chữa, người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật trong vụ án đó;

- Có căn cứ rõ ràng khác để cho rằng họ có thể không vô tư trong khi làm nhiệm vụ;

- Đã tiến hành tố tụng vụ án đó với tư cách là Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Thẩm phán, Hội thẩm, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án.

Ai là người có thẩm quyền thay đổi Thư ký Tòa án?

Theo khoản 2 Điều 54 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về việc thay đổi Thư ký Tòa án như sau:

"2. Việc thay đổi Thư ký Tòa án trước khi mở phiên tòa do Chánh án hoặc Phó Chánh án Tòa án được phân công giải quyết vụ án quyết định.

Việc thay đổi Thư ký Tòa án tại phiên tòa do Hội đồng xét xử quyết định.

Trường hợp phải thay đổi Thư ký Tòa án tại phiên tòa thì Hội đồng xét xử ra quyết định tạm ngừng phiên tòa."

Như vậy, tùy vào từng giai đoạn tố tụng thì thẩm quyền thay đổi Thư ký Tòa án cũng khác nhau, cụ thể:

- Trước khi mở phiên tòa: do Chánh án hoặc Phó Chánh án Tòa án được phân công giải quyết vụ án quyết định;

- Tại phiên tòa: do Hội đồng xét xử quyết định.

Trên đây là những quy định pháp luật mới nhất liên quan đến những trường hợp Thư ký Tòa án phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi, nhiệm vụ, quyền hạn của Thư ký Tòa án trong tố tụng hình sự.