Tải Mẫu Phiếu điều tra nghi bệnh bạch hầu? Hướng dẫn lấy mẫu dịch ngoáy họng xét nghiệm bệnh bạch hầu?

Nội dung chính

• Mẫu Phiếu điều tra nghi bệnh bạch hầu là mẫu nào?
• Hướng dẫn lấy mẫu dịch ngoáy họng để xét nghiệm bệnh bạch hầu?
• Các biện pháp chống dịch đối với bệnh nhân mắc bệnh bạch hầu và người tiếp xúc gần là gì?

Mẫu Phiếu điều tra nghi bệnh bạch hầu là mẫu nào?

Mẫu phiếu điều tra nghi bệnh bạch hầu được quy định tại Biểu mẫu 1 Phụ lục 1 Hướng dẫn giám sát và phòng, chống bệnh bạch hầu ban hành kèm theo Quyết định 3593/QĐ-BYT năm 2020 có dạng như sau:

TẢI VỀ Mẫu phiếu điều tra nghi bệnh bạch hầu

Tải Mẫu Phiếu điều tra nghi bệnh bạch hầu? Hướng dẫn lấy mẫu dịch ngoáy họng xét nghiệm bệnh bạch hầu? (Hình từ Internet)

Hướng dẫn lấy mẫu dịch ngoáy họng để xét nghiệm bệnh bạch hầu?

Căn cứ theo Mục 3 Phần II Hướng dẫn giám sát và phòng, chống bệnh bạch hầu ban hành kèm theo Quyết định 3593/QĐ-BYT năm 2020 có quy định như sau:

3. Quy định về lấy mẫu, loại bệnh phẩm, kỹ thuật lấy mẫu, bảo quản, vận chuyển mẫu bệnh phẩm.

3.1. Quy định về lấy mẫu, loại bệnh phẩm:

- Đối với ca bệnh nghi ngờ: Lấy mẫu xét nghiệm tất cả các trường hợp. Ưu tiên lấy dịch ngoáy họng, trong trường hợp không lấy được dịch ngoáy họng thì lấy dịch mũi; vết loét trên da (nếu có).

- Đối với ổ dịch/dịch: Lấy mẫu bệnh phẩm của tất cả các trường hợp tiếp xúc gần với trường hợp bệnh xác định trong vòng 1 tuần từ khi khởi phát hoặc người lành mang trùng; ưu tiên lấy dịch ngoáy họng, trong trường hợp không lấy được dịch ngoáy họng thì lấy dịch mũi.

Các loại bệnh phẩm khác: được thực hiện theo yêu cầu của các Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur.

...

Theo đó, đối với các ca bệnh nghi ngờ, ổ dịch/dịch sẽ ưu tiên lấy dịch ngoáy họng, trong trường hợp không lấy được dịch ngoáy họng thì lấy dịch mũi.

Hướng dẫn lấy mẫu dịch ngoáy họng xét nghiệm bệnh bạch hầu được quy định cụ thể tại Phụ lục 2 Hướng dẫn giám sát và phòng, chống bệnh bạch hầu ban hành kèm theo Quyết định 3593/QĐ-BYT năm 2020.

(i) Dụng cụ lấy mẫu bao gồm:

- Găng tay.

- Dụng cụ đè lưỡi.

- Khẩu trang.

- Áo choàng y tế.

- Que lấy mẫu (không dùng que lấy mẫu có cán cầm bằng calcium hoặc gỗ).

- Ống đựng bệnh phẩm có chứa môi trường vận chuyển dành cho vi khuẩn (môi trường Amies hoặc Suart).

- Ống/lọ nhựa vô trùng (để lấy mẫu tại vết loét trên da).

- Túi chống thấm.

- Cồn sát trùng, bút ghi.

- Túi giữ lạnh (gel đá)/ đá khô.

- Phích lạnh bảo quản mẫu.

(ii) Loại bệnh phẩm

- Mẫu dịch ngoáy họng, giả mạc, ngoáy dịch mũi.

- Mẫu bệnh phẩm nên được lấy trước khi bắt đầu điều trị (nếu đã điều trị cần ghi chú vào phiếu yêu cầu xét nghiệm).

(iii) Tiến hành lấy mẫu mẫu ngoáy dịch họng

Trước khi tiến hành lấy mẫu cần điền đầy đủ thông tin về họ tên, tuổi và ngày lấy mẫu trên nhãn ống đựng mẫu.

- Yêu cầu lấy 2 que cho mỗi người bệnh.

- Yêu cầu người bệnh há miệng to.

- Dùng dụng cụ đè nhẹ nhàng lưỡi người bệnh.

- Đưa que lấy mẫu vào vùng hầu họng, miết và xoay tròn nhẹ 3 đến 4 lần tại vùng có đốm trắng, giả mạc (bên cạnh hoặc ngay dưới giả mạc) hoặc vùng bị viêm quanh khu vực 2 bên a-mi-đan và thành sau họng để lấy chất dịch nhầy.

- Sau khi lấy bệnh phẩm đặt que lấy mẫu vào ống chứa 2-3ml môi trường vận chuyển dành cho vi khuẩn để bảo quản (môi trường Amies hoặc Stuart) và đảm bảo đầu que lấy mẫu phải nằm ngập hoàn toàn trong môi trường vận chuyển.

- Bẻ /cắt cán que ngoáy dịch họng cho phù hợp với độ dài của ống chứa môi trường vận chuyển.

- Đóng nắp, xiết chặt nắp ống bệnh phẩm và bọc ngoài bằng giấy parafin (nếu có).

Các biện pháp chống dịch đối với bệnh nhân mắc bệnh bạch hầu và người tiếp xúc gần là gì?

Căn cứ quy định tại Phần IV Hướng dẫn giám sát và phòng, chống bệnh bạch hầu ban hành kèm theo Quyết định 3593/QĐ-BYT năm 2020, theo đó bệnh nhân mắc bệnh bạch hầu và người tiếp xúc gần cần được áp dụng các biện pháp chống dịch sau đây:

Phải tiến hành các biện pháp chống dịch càng sớm càng tốt, trong vòng 24 giờ kể từ khi phát hiện ca nghi ngờ đầu tiên.

(1) Đối với bệnh nhân

- Tất cả bệnh nhân nghi ngờ, bệnh nhân có thể phải được cho đeo khẩu trang và cách ly ngay tại cơ sở y tế. Tiến hành điều trị đặc hiệu ngay kể cả khi chưa có kết quả xét nghiệm. Ca bệnh nghi ngờ, ca bệnh có thể cần phải cách ly riêng biệt với ca bệnh xác định.

Nếu dịch xảy ra trong trường học thì tất cả học sinh có biểu hiện sốt, đau họng hoặc có các triệu chứng khác nghi ngờ mắc bệnh đều phải nghỉ học và đưa tới cơ sở y tế để quản lý, điều trị và lấy mẫu xét nghiệm.

- Tiến hành lấy mẫu xét nghiệm để chẩn đoán xác định trước khi bệnh nhân được sử dụng kháng sinh.

- Các bệnh nhân đã được chẩn đoán xác định bằng xét nghiệm kể cả người lành mang trùng phải được đeo khẩu trang, cách ly, điều trị tại cơ sở y tế theo đúng “Hướng dẫn chẩn đoán điều trị bệnh bạch hầu” (Quyết định 2957/QĐ- BYT).

(2) Đối với người tiếp xúc gần

- Lập danh sách tất cả những người tiếp xúc gần.

- Tổ chức cách ly tại nhà và theo dõi tình trạng sức khỏe người tiếp xúc gần trong vòng 14 ngày kể từ khi tiếp xúc lần cuối với ca bệnh. Hướng dẫn người tiếp xúc gần tự theo dõi sức khỏe, khi có triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh phải thông báo ngay cho cán bộ y tế.

- Tiến hành lấy mẫu bệnh phẩm người tiếp xúc gần để xét nghiệm.