Sáp nhập xã: 02 trường hợp thuộc diện sáp nhập xã trong giai đoạn tới? Kết quả sáp nhập xã theo báo cáo của Bộ Nội vụ?

Nội dung chính

• 02 trường hợp thuộc diện sáp nhập xã trong giai đoạn tới? Kết quả sáp nhập xã theo báo cáo của Bộ Nội vụ?
• Thực hiện sáp nhập xã trong giai đoạn tới cần tuân thủ nguyên tắc gì?
• Các trường hợp không bắt buộc sáp nhập xã trong giai đoạn tới?

02 trường hợp thuộc diện sáp nhập xã trong giai đoạn tới? Kết quả sáp nhập xã theo báo cáo của Bộ Nội vụ?

Theo khoản 1 Điều 1 Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030 do Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành thì việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã quy định tại Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 bao gồm các trường hợp thành lập, nhập, giải thể, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi là cấp huyện), xã, phường, thị trấn (sau đây gọi là cấp xã).

Theo đó, tại khoản 2 và khoản 3 Điều 1 Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 có quy định các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện sắp xếp trong giai đoạn 2023 - 2025 và các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện sắp xếp trong giai đoạn 2026 - 2030.

Thứ nhất, trong giai đoạn 2023 - 2025 thì theo khoản 1 Mục II Báo cáo 8677/BC-BNV năm 2024 về Tình hình và kết quả thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025 (Tính đến ngày 31/12/2024) do Bộ Nội vụ ban hành thì 51 địa phương trên cả nước đã hoàn thành mục tiêu sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2025.

Kết quả thực hiện sắp xếp, thành lập ĐVHC các cấp giai đoạn 2023 - 2025 của 51 địa phương thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã được đề cập tại khoản 1 Mục II Báo cáo 8677/BC-BNV như sau:

Thứ hai, trong giai đoạn 2026 - 2030 (tức giai đoạn tới), các xã thuộc diện sắp xếp gồm có 02 trường hợp sau đây:

Trường hợp 1: Đơn vị hành chính cấp xã đồng thời có diện tích tự nhiên và quy mô dân số dưới 100% tiêu chuẩn của đơn vị hành chính tương ứng quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính;

Trường hợp 2: Đơn vị hành chính cấp xã đồng thời có diện tích tự nhiên dưới 30% và quy mô dân số dưới 300% tiêu chuẩn của đơn vị hành chính tương ứng quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính.

Ngoài ra, đối với các đơn vị hành chính cấp xã không thuộc phạm vi nêu trên được khuyến khích thực hiện sắp xếp theo quy định tại Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 để giảm số lượng, tăng quy mô đơn vị hành chính, giải quyết các vấn đề còn bất hợp lý về phân định địa giới đơn vị hành chính do biến động về địa chất, địa hình hoặc do quá trình phát triển kinh tế - xã hội, tạo thuận lợi cho công tác quản lý nhà nước ở địa phương.

Sáp nhập xã: 02 trường hợp thuộc diện sáp nhập xã trong giai đoạn tới? Kết quả sáp nhập xã theo báo cáo của Bộ Nội vụ? (Hình từ Internet)

Thực hiện sáp nhập xã trong giai đoạn tới cần tuân thủ nguyên tắc gì?

Theo Điều 2 Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 thì khi thực hiện sáp nhập xã trong giai đoạn tới cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

(1) Bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng và tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của người đứng đầu cơ quan, tổ chức trong việc thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.

(2) Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã phải tuân thủ Hiến pháp, thực hiện đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục quy định tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.

(3) Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã phải bảo đảm phù hợp với quy hoạch tỉnh, quy hoạch nông thôn, quy hoạch đô thị hoặc các quy hoạch khác có liên quan.

(4) Chú trọng, cân nhắc kỹ các yếu tố đặc thù về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán, vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, cộng đồng dân cư, yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phát triển kinh tế - xã hội.

(5) Chú trọng và làm tốt công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân nhằm tạo sự đồng thuận, ủng hộ, thống nhất cao về chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; tổ chức lấy ý kiến cử tri trên địa bàn bảo đảm công khai, minh bạch và đúng quy định của pháp luật.

(6) Gắn việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã với đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; thực hiện tinh giản biên chế, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; giải quyết chế độ, chính sách hợp lý đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; thực hiện chế độ, chính sách hỗ trợ đặc thù đối với các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã sau khi thực hiện sắp xếp.

Các trường hợp không bắt buộc sáp nhập xã trong giai đoạn tới?

Các trường hợp không bắt buộc sáp nhập xã trong giai đoạn tới được quy định tại Điều 3 Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15, cụ thể như sau:

(1) Đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện sắp xếp nhưng có một trong các yếu tố đặc thù sau đây thì không bắt buộc thực hiện sắp xếp:

- Có vị trí biệt lập và khó tổ chức giao thông kết nối thuận lợi với các đơn vị hành chính liền kề;

- Có địa giới đơn vị hành chính đã hình thành ổn định và từ năm 1945 đến nay chưa có thay đổi, điều chỉnh lần nào;

- Có vị trí trọng yếu về quốc phòng, an ninh hoặc có đặc điểm về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán riêng biệt mà nếu sắp xếp với đơn vị hành chính liền kề khác sẽ dẫn đến mất ổn định về quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

- Đơn vị hành chính nông thôn thuộc diện sắp xếp đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch phát triển thành đơn vị hành chính đô thị trong giai đoạn 2023 - 2030, có diện tích tự nhiên và quy mô dân số đạt tiêu chuẩn của đơn vị hành chính đô thị theo quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính.

(2) Trong giai đoạn 2023 - 2025 không bắt buộc thực hiện sắp xếp đối với các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã đã được sắp xếp trong giai đoạn 2019 - 2021.

(3) Trong giai đoạn 2026 - 2030 không bắt buộc thực hiện sắp xếp đối với các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã đã được sắp xếp trong giai đoạn 2019 - 2021 và giai đoạn 2023 - 2025.

(4) Đối với trường hợp quy định tại các khoản (1), (2) và (3), nếu địa phương thấy cần thực hiện sắp xếp để tổ chức hợp lý đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh báo cáo tại phương án tổng thể và đề án sắp xếp đơn vị hành chính của địa phương để trình cấp có thẩm quyền xem xét.