Người làm công tác kiểm toán nội bộ được phép kiểm toán đối với chính nội dung mà mình xây dựng không?

Nội dung chính

• Người làm công tác kiểm toán nội bộ được phép kiểm toán đối với chính nội dung mà mình xây dựng không?
• Các hoạt động kiểm toán nội bộ được thực hiện có nhằm mục tiêu phòng ngừa, xử lý rủi ro của đơn vị hay không?
• Công tác kiểm toán nội bộ được thực hiện dựa trên nguyên tắc nào, bằng phương pháp gì?

Người làm công tác kiểm toán nội bộ được phép kiểm toán đối với chính nội dung mà mình xây dựng không?

Căn cứ các quy định tại khoản 3 Điều 6 Nghị định 05/2019/NĐ-CP về những hoạt động cần đảm bảo trong công tác kiểm toán nội bộ của đơn vị nhằm đảm bảo tính độc lập và khách quan, ngăn ngừa sự thiếu công bằng, định kiến và xung đột lợi ích:

"a) Người làm công tác kiểm toán nội bộ không thực hiện kiểm toán đối với quy định, chính sách nội bộ, thủ tục, quy trình mà mình là người chịu trách nhiệm chính trong việc xây dựng quy định, chính sách nội bộ, thủ tục, quy trình đó;

b) Người làm công tác kiểm toán nội bộ không có những xung đột về quyền và lợi ích kinh tế với đơn vị, bộ phận được kiểm toán; người làm công tác kiểm toán nội bộ không được thực hiện kiểm toán đối với đơn vị, bộ phận mà người điều hành đơn vị, bộ phận đó là người có liên quan của mình;

c) Người làm công tác kiểm toán nội bộ không được tham gia kiểm toán các hoạt động, các bộ phận mà mình chịu trách nhiệm thực hiện hoạt động hoặc quản lý bộ phận đó trong thời hạn 03 năm kể từ khi có quyết định không thực hiện hoạt động hoặc quản lý bộ phận đó;

d) Đơn vị phải có biện pháp kiểm tra nhằm đảm bảo tính độc lập và khách quan của công tác kiểm toán nội bộ ngay trong quá trình thực hiện kiểm toán tại đơn vị, bộ phận được kiểm toán và trong giai đoạn lập, gửi báo cáo kiểm toán;

đ) Phạm vi, chu kỳ và phương pháp kiểm toán, quy trình kiểm toán phải đảm bảo kết quả kiểm toán phản ánh đúng thực trạng các nội dung được kiểm toán;

e) Các ghi nhận kiểm toán trong báo cáo kiểm toán nội bộ phải được phân tích cẩn trọng và dựa trên cơ sở các dữ liệu, thông tin thu thập được để đảm bảo tính khách quan."

Theo đó, người làm công tác kiểm toán nội bộ không thực hiện kiểm toán đối với quy định, chính sách nội bộ, thủ tục, quy trình mà mình là người chịu trách nhiệm chính trong việc xây dựng quy định, chính sách nội bộ, thủ tục, quy trình đó, nhằm đảm bảo được tính khách quan, công bằng trong hoạt động kiểm toán nội bộ của đơn vị.

Các hoạt động kiểm toán nội bộ được thực hiện có nhằm mục tiêu phòng ngừa, xử lý rủi ro của đơn vị hay không?

Căn cứ Điều 4 Nghị định 05/2019/NĐ-CP, mục tiêu của kiểm toán nội bộ gồm những nội dung sau:

"Điều 4. Mục tiêu của kiểm toán nội bộ

Thông qua các hoạt động kiểm tra, đánh giá và tư vấn, kiểm toán nội bộ đưa ra các đảm bảo mang tính độc lập, khách quan và các khuyến nghị về các nội dung sau đây:

1. Hệ thống kiểm soát nội bộ của đơn vị đã được thiết lập và vận hành một cách phù hợp nhằm phòng ngừa, phát hiện, xử lý các rủi ro của đơn vị.

2. Các quy trình quản trị và quy trình quản lý rủi ro của đơn vị đảm bảo tính hiệu quả và có hiệu suất cao.

3. Các mục tiêu hoạt động và các mục tiêu chiến lược, kế hoạch và nhiệm vụ công tác mà đơn vị đạt được."

Như vậy, một trong những mục tiêu chính khi thực hiện các hoạt động kiểm tra, đánh giá, tư vấn đối với công tác kiểm toán nội bộ là nhằm đảm bảo đem lại tính độc lập, khách quan cũng như các khuyến nghị về hệ thống kiểm soát nội bộ của đơn vị đã được thiết lập và vận hành một cách phù hợp nhằm phòng ngừa, phát hiện, xử lý các rủi ro của đơn vị.

Công tác kiểm toán nội bộ

Công tác kiểm toán nội bộ được thực hiện dựa trên nguyên tắc nào, bằng phương pháp gì?

(1) Các nguyên tắc cơ bản của kiểm toán nội bộ: quy định tại Điều 5 Nghị định 05/2019/NĐ-CP

- Tính độc lập: Người làm công tác kiểm toán nội bộ không được đồng thời đảm nhận các công việc thuộc đối tượng của kiểm toán nội bộ. Đơn vị phải đảm bảo rằng kiểm toán nội bộ không chịu bất cứ sự can thiệp nào trong khi thực hiện nhiệm vụ báo cáo và đánh giá.

- Tính khách quan: Người làm công tác kiểm toán nội bộ phải đảm bảo khách quan, chính xác, trung thực, công bằng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của kiểm toán nội bộ.

- Tuân thủ pháp luật và chịu trách nhiệm trước pháp luật về hoạt động kiểm toán nội bộ.

(2) Phương pháp thực hiện kiểm toán nội bộ: quy định tại Điều 13 Nghị định 05/2019/NĐ-CP

- Phương pháp thực hiện kiểm toán nội bộ là phương pháp kiểm toán “định hướng theo rủi ro”, ưu tiên tập trung nguồn lực để kiểm toán các đơn vị, bộ phận, quy trình được đánh giá có mức độ rủi ro cao.

- Kế hoạch kiểm toán nội bộ phải được xây dựng dựa trên kết quả đánh giá rủi ro và phải được cập nhật, thay đổi, điều chỉnh phù hợp với các diễn biến, thay đổi trong hoạt động của đơn vị và sự thay đổi của các rủi ro kèm theo.

Như vậy, đối với công tác kiểm toán nội bộ, pháp luật hiện hành quy định một số nội dung nhất định về nguyên tắc và phương pháp thực hiện, mục tiêu cụ thể cũng như các quy định nhằm đảm bảo hoạt động kiểm toán nội bộ tại đơn vị được diễn ra một cách khách quan, công bằng. Một trong số những quy định đó là người làm công tác kiểm toán nội bộ không thực hiện kiểm toán đối với quy định, chính sách nội bộ, thủ tục, quy trình mà mình là người chịu trách nhiệm chính trong việc xây dựng quy định, chính sách nội bộ, thủ tục, quy trình đó.