Người giám hộ của người chưa thành niên phải đáp ứng được những điều kiện nào? Cha mẹ đều mất thì ai sẽ là người giám hộ đương nhiên của con chưa thành niên?

Nội dung chính

• Những đối tượng nào thuộc trường hợp cần có người giám hộ?
• Người giám hộ của người chưa thành niên phải đáp ứng được những điều kiện nào?
• Cha mẹ đều mất thì ai sẽ là người giám hộ đương nhiên của con chưa thành niên?
• Người giám hộ của người chưa đủ mười lăm tuổi có những nghĩa vụ gì?

Những đối tượng nào thuộc trường hợp cần có người giám hộ?

Theo Điều 47 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về người được giám hộ như sau:

"Điều 47. Người được giám hộ

1. Người được giám hộ bao gồm:

a) Người chưa thành niên không còn cha, mẹ hoặc không xác định được cha, mẹ;

b) Người chưa thành niên có cha, mẹ nhưng cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; cha, mẹ đều bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con; cha, mẹ đều không có điều kiện chăm sóc, giáo dục con và có yêu cầu người giám hộ;

c) Người mất năng lực hành vi dân sự;

d) Người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.

2. Một người chỉ có thể được một người giám hộ, trừ trường hợp cha, mẹ cùng giám hộ cho con hoặc ông, bà cùng giám hộ cho cháu."

Từ quy định trên thì người chưa thành niên không còn cha, mẹ hoặc không xác định được cha, me; người chưa thành niên có cha, mẹ nhưng cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự,...và một số trường hợp khác theo quy định trên.

Trường hợp cháu của bạn đã mất cả cha lẫn mẹ nên thuộc trường hợp người chưa thành niên cần có người giám hộ.

Người giám hộ của người chưa thành niên phải đáp ứng được những điều kiện nào?

Căn cứ Điều 48 và Điều 49 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về giám hộ như sau:

"Điều 48. Người giám hộ

1. Cá nhân, pháp nhân có đủ điều kiện quy định tại Bộ luật này được làm người giám hộ.

2. Trường hợp người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ lựa chọn người giám hộ cho mình thì khi họ ở tình trạng cần được giám hộ, cá nhân, pháp nhân được lựa chọn là người giám hộ nếu người này đồng ý. Việc lựa chọn người giám hộ phải được lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực.

3. Một cá nhân, pháp nhân có thể giám hộ cho nhiều người.

Điều 49. Điều kiện của cá nhân làm người giám hộ

Cá nhân có đủ các điều kiện sau đây có thể làm người giám hộ:

1. Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.

2. Có tư cách đạo đức tốt và các điều kiện cần thiết để thực hiện quyền, nghĩa vụ của người giám hộ.

3. Không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc người bị kết án nhưng chưa được xoá án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người khác.

4. Không phải là người bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con chưa thành niên."

Theo đó, người làm giám hộ phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; có tư cách đạo đức tốt và các điều kiện cần thiết để thực hiện quyền, nghĩa vụ của người giám hộ. Ngoài ra, người giám hộ không được là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc người bị kết án nhưng chưa được xoá án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người khác hoặc người bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con chưa thành niên.

Người giám hộ

Cha mẹ đều mất thì ai sẽ là người giám hộ đương nhiên của con chưa thành niên?

Căn cứ Điều 52 Bộ luật Dân sự 2015 quy định người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên như sau:

"Điều 52. Người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên

Người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 47 của Bộ luật này được xác định theo thứ tự sau đây:

1. Anh ruột là anh cả hoặc chị ruột là chị cả là người giám hộ; nếu anh cả hoặc chị cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì anh ruột hoặc chị ruột tiếp theo là người giám hộ, trừ trường hợp có thỏa thuận anh ruột hoặc chị ruột khác làm người giám hộ.

2. Trường hợp không có người giám hộ quy định tại khoản 1 Điều này thì ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại là người giám hộ hoặc những người này thỏa thuận cử một hoặc một số người trong số họ làm người giám hộ.

3. Trường hợp không có người giám hộ quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột hoặc dì ruột là người giám hộ."

Như vậy, việc giám hộ sẽ thực hiện theo thứ tự ưu tiên, đầu tiên sẽ là anh chị trong gia đình; kế đến là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại là người giám hộ hoặc những người này thỏa thuận cử một hoặc một số người trong số họ làm người giám hộ. Cuối cùng là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột hoặc dì ruột trong gia đình.

Người giám hộ của người chưa đủ mười lăm tuổi có những nghĩa vụ gì?

Tại Điều 55 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về nghĩa vụ của người giám hộ đối với người được giám hộ chưa đủ mười lăm tuổi

"Điều 55. Nghĩa vụ của người giám hộ đối với người được giám hộ chưa đủ mười lăm tuổi

1. Chăm sóc, giáo dục người được giám hộ.

2. Đại diện cho người được giám hộ trong các giao dịch dân sự, trừ trường hợp pháp luật quy định người chưa đủ mười lăm tuổi có thể tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự.

3. Quản lý tài sản của người được giám hộ.

4. Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được giám hộ."

Theo đó, nếu bạn trở thành người giám hộ của cháu mình thì bạn có nghĩa vụ chăm sóc, giáo dục cháu của mình; thực hiện đại diên trong các giao dịch dân sự, trừ trường hợp pháp luật quy định người chưa đủ mười lăm tuổi có thể tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự. Ngoài ra còn phải quản lý tài sản cháu mình; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của bé.