Hàu thường mắc bệnh truyền nhiễm do do ký sinh trùng Bonamia gây nên ở giai đoạn nào? Dấu hiệu bệnh tích ở hàu khi mắc bệnh là gì?

Nội dung chính

• Ký sinh trùng Bonamia gây nên bệnh truyền nhiễm ở hàu là loài như thế nào?
• Hàu thường mắc bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng Bonamia gây nên ở giai đoạn nào?
• Một số dấu hiệu bệnh tích ở hàu khi mắc bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng Bonamia gồm những dấu hiệu nào?

Ký sinh trùng Bonamia gây nên bệnh truyền nhiễm ở hàu là loài như thế nào?

Tại tiết 2.1.1 và tiết 2.1.2 tiểu mục 2.1 Mục 2 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8710-25:2022 về Bệnh thủy sản - Quy trình chẩn đoán - Phần 25: Bệnh do ký sinh trùng Bonamia ostreae và Bonamia exitiosa ở hàu quy định như sau:

Thuật ngữ, định nghĩa và các từ viết tắt

2.1 Thuật ngữ và định nghĩa

Trong tiêu chuẩn này sử dụng các thuật ngữ và định nghĩa sau:

2.1.1

Bệnh do Bonamia (Bonamiasis)

Bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng Bonamia sp. gây ra ở hàu; Bonamia ký sinh trong tế bào máu của hàu, gây rối loạn chức năng tế bào và gây chết hàu.

CHÚ THÍCH: Bonamia ostreae và Bonamia exitiosa là hai loài phổ biến của giống Bonamia gây bệnh ở hàu.

2.1.2

Bonamia sp

Ký sinh trùng đơn bào nguyên sinh bắt buộc, thuộc ngành Halosporidia.

CHÚ THÍCH: Bonamia sp. là những tế bào có thành mỏng, kích thước dao động từ 2 μm đến 5 μm, phát triển nhân lên trong tế bào máu theo cơ chế trực phân. Trong giai đoạn cảm nhiễm, có thể quan sát các tế bào này trong tế bào máu hoặc tế bào biểu mô liên kết như mang, màng áo, ruột.

...

Theo quy định trên thì ký sinh trùng Bonamia gây nên bệnh truyền nhiễm ở hàu là ký sinh trùng đơn bào nguyên sinh bắt buộc, thuộc ngành Halosporidia.

Bonamia thường sẽ ký sinh trong tế bào máu của hàu, gây rối loạn chức năng tế bào và gây chết hàu.

Ký sinh trùng Bonamia có 02 loài phổ biến thường thấy nhất là Bonamia ostreae và Bonamia exitiosa.

Hàu thường mắc bệnh truyền nhiễm do do ký sinh trùng Bonamia gây nên ở giai đoạn nào? Dấu hiệu bệnh tích ở hàu khi mắc bệnh là gì? (Hình từ Internet)

Hàu thường mắc bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng Bonamia gây nên ở giai đoạn nào?

Đặc điểm dịch tễ học của hàu khi mắc bệnh truyền nhiễm do do ký sinh trùng Bonamia gây nên được quy định tại tiểu mục 5.1 Mục 5 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8710-25:2022 về Bệnh thủy sản - Quy trình chẩn đoán - Phần 25: Bệnh do ký sinh trùng Bonamia ostreae và Bonamia exitiosa ở hàu như sau:

Chẩn đoán lâm sàng

5.1 Dịch tễ học

Bonamia ostreae là nguyên nhân gây chết hàu hàng loạt tại các nước châu Âu (Pháp, Ai len, Ý, Hà Lan, Thổ Nhĩ Kì, Tây Ban Nha, Anh) và tại Canada, Mỹ, Úc và New Zealand.

Bonamia ostreae được phát hiện cảm nhiễm tự nhiên và có khả năng gây bệnh trên hàu Ostrea edulis, vật chủ trung gian của ký sinh trùng này là sao biển (Ophiothrix fragilis) và hàu Thái Bình Dương (Crassostrea gigas).

Giai đoạn cảm nhiễm: Bonamia ostreae có thể cảm nhiễm ở các giai đoạn khác nhau của hàu, từ ấu trùng đến trưởng thành, tuy nhiên tỷ lệ nhiễm và cường độ cảm nhiễm trên hàu ở giai đoạn 6 tháng tuổi cao hơn các giai đoạn khác.

Bonamia exitiosa đã được phát hiện trên hàu ở New Zealand, Úc, Tây Ban Nha, Ý, Pháp và Anh. Các loài hàu Ostrea chilensis, O. angasi, O. edulis, O. stentina cảm nhiễm với B. exitiosa. Có nghiên cứu cho rằng hàu C. gigas đóng vai trò là kí chủ trung gian mang mầm bệnh B. exitiosa.

Giai đoạn cảm nhiễm: Hàu có chiều dài ≥ 58 mm thường bị nhiễm với Bonamia exitiosa, ấu trùng của hàu cũng có thể bị nhiễm Bonamia exitiosa.

Bệnh lan truyền theo trục ngang từ con mang mầm bệnh sang con khỏe hoặc từ giá thể hàu đã bị nhiễm mầm bệnh trước đó.

Tỷ lệ nhiễm và tỷ lệ chết ở hàu do Bonamia có thể lên tới 80 %, tùy thuộc vào yếu tố thời tiết và điều kiện môi trường. Tỷ lệ và cường độ nhiễm Bonamia thường có xu hướng tăng trong điều kiện thời tiết ấm.

Hoạt động của tế bào đại thực bào đóng vai trò quan trọng để bảo vệ hàu chống lại tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, B. ostreae có thể sống sót và nhân lên trong tế bào đại thực bào, sản sinh độc tố và hủy hoại tế bào máu. Bonamia phát triển ra ngoài tế bào, gây rối loạn sinh lý tế bào và làm chết hàu.

...

Việc cảm nhiễm bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng Bonamia gây nên sẽ được xét ở 02 loài phổ biến nhất là Bonamia ostreae và Bonamia exitiosa, cụ thể:

(1) Bonamia ostreae

Bonamia ostreae được phát hiện cảm nhiễm tự nhiên và có khả năng gây bệnh trên hàu Ostrea edulis, vật chủ trung gian của ký sinh trùng này là sao biển (Ophiothrix fragilis) và hàu Thái Bình Dương (Crassostrea gigas).

Giai đoạn cảm nhiễm: Bonamia ostreae có thể cảm nhiễm ở các giai đoạn khác nhau của hàu, từ ấu trùng đến trưởng thành, tuy nhiên tỷ lệ nhiễm và cường độ cảm nhiễm trên hàu ở giai đoạn 6 tháng tuổi cao hơn các giai đoạn khác.

(2) Bonamia exitiosa

Bonamia exitiosa đã được phát hiện trên hàu ở New Zealand, Úc, Tây Ban Nha, Ý, Pháp và Anh. Các loài hàu Ostrea chilensis, O. angasi, O. edulis, O. stentina cảm nhiễm với B. exitiosa.

Có nghiên cứu cho rằng hàu C. gigas đóng vai trò là kí chủ trung gian mang mầm bệnh B. exitiosa.

Giai đoạn cảm nhiễm: Hàu có chiều dài ≥ 58 mm thường bị nhiễm với Bonamia exitiosa, ấu trùng của hàu cũng có thể bị nhiễm Bonamia exitiosa.

Một số dấu hiệu bệnh tích ở hàu khi mắc bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng Bonamia gồm những dấu hiệu nào?

Các dấu hiệu bệnh tích ở hàu khi mắc bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng Bonamia gồm các dấu hiệu quy định tại tiểu mục 5.3 Mục 5 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8710-25:2022 về Bệnh thủy sản - Quy trình chẩn đoán - Phần 25: Bệnh do ký sinh trùng Bonamia ostreae và Bonamia exitiosa ở hàu như sau:

- Hàu gầy, thịt mỏng nhiều nước, tim to, co màng áo;

- Tuyến tiêu hóa nhợt màu, đôi khi có tổn thương tạo thành áp xe;

- Trong một số trường hợp, hàu bị nhiễm Bonamia xuất hiện màu sắc nhợt ngả vàng trên mang và màng áo.

- Quan sát mô học dưới kính hiển vi quang học cho thấy sự xâm nhập các tế bào máu tại các mô liên kết bị tổn thương như mang, màng áo, dạ dày, tuyến ruột. Có thể quan sát thấy ký sinh trùng trong các tế bào máu, hoặc tại các mô liên kết có kích thước rất nhỏ từ 2 μm đến 5 μm hình cầu hoặc hình ovan.