Các Ủy ban Quốc hội bao gồm các Ủy ban nào? Cơ cấu tổ chức của Hội đồng dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội ra sao?

Nội dung chính

• Trong bộ máy hành chính nhà nước thì Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội là gì?
• Nguyên tắc làm việc, nhiệm kỳ và trách nhiệm báo cáo của Hội đồng dân tộc và Ủy ban của Quốc hội như thế nào?

Trong bộ máy hành chính nhà nước thì Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội là gì?

Căn cứ khoản 1, Điều 66 Luật Tổ chức Quốc hội 2014 như sau:

“Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội là cơ quan của Quốc hội, chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước Quốc hội; trong thời gian Quốc hội không họp thì báo cáo công tác trước Ủy ban thường vụ Quốc hội.”

Như vậy, trong bộ máy hành chính nhà nước thì Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội là cơ quan của Quốc hội và chịu trách nhiệm, báo cáo công tác trước Quốc hội. Trong thời gian Quốc hội không họp thì báo cáo công tác trước Ủy ban thường vụ Quốc hội để xem xét giải quyết.

Hội đồng dân tộc

Các Ủy ban Quốc hội bao gồm các Ủy ban nào? 

Căn cứ khoản 2, Điều 66 Luật Tổ chức Quốc hội 2014 như sau:

"2. Các Ủy ban của Quốc hội gồm:

a) Ủy ban pháp luật;

b) Ủy ban tư pháp;

c) Ủy ban kinh tế;

d) Ủy ban tài chính, ngân sách;

đ) Ủy ban quốc phòng và an ninh;

e) Ủy ban văn hóa, giáo dục; (Cụm từ này bị thay thế bởi Điểm b Khoản 16 Điều 1 Luật Tổ chức Quốc hội sửa đổi 2020 có hiệu lực từ ngày 01/01/2021)

g) Ủy ban xã hội; (Cụm từ này bị thay thế bởi Điểm c Khoản 16 Điều 1 Luật Tổ chức Quốc hội sửa đổi 2020 có hiệu lực từ ngày 01/01/2021)

h) Ủy ban khoa học, công nghệ và môi trường;

i) Ủy ban đối ngoại."

Như vậy, bạn thấy rằng trong bộ máy hành chính nhà nước thì các Ủy ban của Quốc hội được pháp luật liệt kê rất cụ thể và chi tiết như: Ủy ban kinh tế, Ủy ban tư pháp, Ủy ban tài chính, ngân sách...một số Ủy ban khác trong các Ủy ban của Quốc hội.

Về cơ cấu tổ chức của Hội đồng dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội ra sao?

Căn cứ Điều 67 Luật Tổ chức Quốc hội 2014 như sau:

“1. Hội đồng dân tộc gồm có Chủ tịch, các Phó Chủ tịch, Ủy viên thường trực, Ủy viên chuyên trách và các Ủy viên khác. Ủy ban của Quốc hội gồm có Chủ nhiệm, các Phó Chủ nhiệm, Ủy viên thường trực, Ủy viên chuyên trách và các Ủy viên khác.

2. Chủ tịch Hội đồng dân tộc, Chủ nhiệm Ủy ban của Quốc hội do Quốc hội bầu. Các Phó Chủ tịch, Ủy viên thường trực, Ủy viên chuyên trách và các Ủy viên khác của Hội đồng dân tộc; các Phó Chủ nhiệm, Ủy viên thường trực, Ủy viên chuyên trách và các Ủy viên khác của Ủy ban do Ủy ban thường vụ Quốc hội phê chuẩn.

3. Thường trực Hội đồng dân tộc, Thường trực Ủy ban của Quốc hội giúp Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội giải quyết các công việc thường xuyên của Hội đồng, Ủy ban trong thời gian Hội đồng, Ủy ban không họp.

Thường trực Hội đồng dân tộc gồm Chủ tịch, các Phó Chủ tịch và các Ủy viên thường trực. Thường trực Ủy ban của Quốc hội gồm Chủ nhiệm, các Phó Chủ nhiệm và các Ủy viên thường trực.

4. Hội đồng dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội thành lập các tiểu ban để nghiên cứu, chuẩn bị các vấn đề thuộc lĩnh vực hoạt động của Hội đồng, Ủy ban. Trưởng tiểu ban phải là thành viên của Hội đồng, Ủy ban, các thành viên khác có thể không phải là thành viên của Hội đồng, Ủy ban hoặc không phải là đại biểu Quốc hội.”

Như vậy, bạn thấy rằng trong bộ máy hành chính nhà nước thì Hội đồng dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội được quy định các chức danh cụ thể ở từng vị trí khác nhau vì dụ như: Hội đồng dân tộc thì gồm có Chủ tịch, các Phó Chủ tịch, Ủy viên thường trực, Ủy viên chuyên trách..., bên cạnh đó cũng sẽ đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ khác nhau ở từng vị trí cụ thể.

Nguyên tắc làm việc, nhiệm kỳ và trách nhiệm báo cáo của Hội đồng dân tộc và Ủy ban của Quốc hội như thế nào?

Căn cứ, Điều 68 Luật Tổ chức Quốc hội 2014 như sau:

"1. Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội làm việc theo chế độ tập thể và quyết định theo đa số.

2. Nhiệm kỳ của Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội theo nhiệm kỳ Quốc hội.

3. Tại kỳ họp cuối năm của Quốc hội, Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội gửi báo cáo công tác của mình đến đại biểu Quốc hội và Ủy ban thường vụ Quốc hội. Tại kỳ họp cuối của mỗi khóa Quốc hội, Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội gửi báo cáo tổng kết hoạt động nhiệm kỳ của mình đến đại biểu Quốc hội."

Như vậy, bạn hiểu rằng Hội đồng dân tộc, ủy ban của Quốc hội làm việc theo chế độ tập thể và quyết định theo đa số, nhiệm kỳ của Hội đồng dân tộc và Ủy ban dân tộc theo nhiệm kỳ của Quốc hội.Tại các kỳ họp cuối năm 2 cơ quan trên sẽ gửi báo cáo công tác của mình đến đại biểu Quốc hội và Ủy ban thường vụ Quốc hội. Tại kỳ họp ở mỗi khóa Quốc hội, Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội gửi báo cáo tổng kết nhiệm kỳ của mình đến cho đại biểu Quốc hội.