Xếp hạng tổ chức tín dụng được áp dụng với đối tượng nào? Việc xếp hạng dựa trên nguyên tắc và cơ sở nào, gồm những hệ thống tiêu chí gì?

Nội dung chính

• Tổ chức tín dụng nào được xếp hạng?
• Việc xếp hạng tổ chức tín dụng dựa trên cơ sở nào?
• Nguyên tắc của việc xếp hạng tổ chức tín dụng là gì?
• Hệ thống tiêu chí xếp hạng tổ chức tín dụng gồm những nội dung gì?

Tổ chức tín dụng nào được xếp hạng?

Thông tư 52/2018/TT-NHNN quy định việc xếp hạng tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Những quy định trong thông tư này được áp dụng đối với các đối tượng được quy định tại khoản 1 Điều 2 Thông tư 52/2018/TT-NHNN, gồm:

- Tổ chức tín dụng bao gồm: Ngân hàng thương mại (bao gồm ngân hàng thương mại do nhà nước sở hữu trên 50% vốn điều lệ, ngân hàng thương mại cổ phần, ngân hàng liên doanh, ngân hàng 100% vốn nước ngoài), ngân hàng hợp tác xã, công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính;

- Chi nhánh ngân hàng nước ngoài;

- Các tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc xếp hạng tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Bên cạnh đó, khoản 2 Điều 2 quy định những trường hợp tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không được áp dụng quy định về đánh giá, xếp hạng gồm:

- Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đang được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (sau đây gọi là Ngân hàng Nhà nước) đặt vào tình trạng kiểm soát đặc biệt;

- Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đã gửi Ngân hàng Nhà nước hồ sơ đề nghị giải thể (trong trường hợp tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài giải thể tự nguyện) hoặc đã bị Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước có văn bản yêu cầu thanh lý tài sản, thành lập Hội đồng thanh lý, Tổ giám sát thanh lý (trong trường hợp tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài bị thu hồi Giấy phép) theo quy định của pháp luật;

- Thời gian hoạt động chưa đủ 24 tháng kể từ ngày khai trương hoạt động.

Căn cứ vào các quy định trên, để trả lời câu hỏi của bạn, chi nhánh ngân hàng nước ngoài vẫn có thể được xếp hạng. Những trường hợp chi nhánh ngân hàng nước ngoài không được xếp hạng gồm:

- Đang bị Ngân hàng Nhà nước đặt vào tình trạng kiểm soát đặc biệt

- Tự nguyện gửi Ngân hàng Nhà nước hồ sơ đề nghị giải thể hoặc bị Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước có văn bản yêu cầu thanh lý tài sản, lập hội đồng thanh lý, Tổ giám sát thanh lý trong trường hợp bị thu hồi GIấy phép theo quy định

- Có thời gian hoạt động chưa đủ 24 tháng kể từ ngày khai trương hoạt động.

Việc xếp hạng tổ chức tín dụng dựa trên cơ sở nào?

Việc xếp hạng tổ chức tín dụng nêu trên được thực hiện dựa trên những tài liệu, thông tin được quy định tại Điều 5 Thông tư 52/2018/TT-NHNN, được bổ sung bởi điểm a khoản 2 Điều 1 Thông tư 23/2021/TT-NHNN có hiệu lực kể từ ngày 15/02/2022 như sau:

(1) Tài liệu, thông tin, dữ liệu sử dụng để xếp hạng:

- Tài liệu, thông tin, dữ liệu của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài gửi Ngân hàng Nhà nước theo quy định pháp luật về chế độ báo cáo, thống kê;

- Thông tin, dữ liệu tại báo cáo tài chính của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đã được kiểm toán độc lập theo quy định của pháp luật;”.

- Kết quả giám sát, kiểm tra, thanh tra, kiểm toán của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền theo quy định của pháp luật (bao gồm Ngân hàng Nhà nước, các cơ quan quản lý nhà nước khác và công ty kiểm toán độc lập);

- Trường hợp thực hiện xếp hạng theo quy định tại khoản 3 Điều 21 Thông tư này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định phạm vi tài liệu, thông tin, dữ liệu được sử dụng để tính điểm xếp hạng các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. (được sửa đổi bởi điểm b khoản 2 Điều 1 Thông tư 23/2021/TT-NHNN)

(2) Số liệu được sử dụng để tính điểm xếp hạng là:

- Số liệu riêng lẻ của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (không bao gồm công ty con, công ty liên kết);

- Số liệu tại thời điểm ngày 31 tháng 12 hàng năm của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, ngoại trừ các chỉ tiêu được tính bình quân;

- Trường hợp thực hiện xếp hạng đột xuất phục vụ yêu cầu quản lý nhà nước theo quy định tại Khoản 3 Điều 21 Thông tư này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định phạm vi tài liệu, thông tin, dữ liệu được sử dụng để tính điểm xếp hạng các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Căn cứ vào những tài liệu, thông tin, đữ liệu nêu trên, cơ quan có thẩm quyền tiến hành xếp hạng tổ chức tín dụng.

Xếp hạng tổ chức tín dụng

Nguyên tắc của việc xếp hạng tổ chức tín dụng là gì?

Nguyên tắc xếp hạng tổ chức tín dụng được quy định cụ thể tại Điều 4 Thông tư 52/2018/TT-NHNN như sau:

(1) Việc xếp hạng cần đảm bảo phản ánh đầy đủ thực trạng hoạt động, rủi ro của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và tuân thủ đúng quy định của pháp luật.

(2) Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được chia thành các nhóm đồng hạng, cụ thể như sau:

a) Nhóm 1: Ngân hàng thương mại có quy mô lớn (tổng giá trị tài sản bình quân theo quý trong năm xếp hạng trên 100.000 tỷ đồng);

b) Nhóm 2: Ngân hàng thương mại có quy mô nhỏ (tổng giá trị tài sản bình quân theo quý trong năm xếp hạng bằng hoặc thấp hơn 100.000 tỷ đồng);

c) Nhóm 3: Chi nhánh ngân hàng nước ngoài;

d) Nhóm 4: Công ty tài chính;

đ) Nhóm 5: Công ty cho thuê tài chính;

e) Nhóm 6: Ngân hàng hợp tác xã.

(3) Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được xếp hạng theo hệ thống tiêu chí. Từng tiêu chí xếp hạng bao gồm nhóm chỉ tiêu định lượng và nhóm chỉ tiêu định tính. Nhóm chỉ tiêu định lượng đo lường mức độ lành mạnh hoạt động ngân hàng trên cơ sở số liệu hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Nhóm chỉ tiêu định tính đo lường mức độ tuân thủ các quy định pháp luật của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

(4) Trọng số của nhóm chỉ tiêu, trọng số của từng chỉ tiêu theo từng nhóm đồng hạng được xác định trên cơ sở tầm quan trọng của từng nhóm chỉ tiêu, từng chỉ tiêu đối với mức độ lành mạnh hoạt động ngân hàng và yêu cầu của công tác thanh tra, giám sát.

(5) Căn cứ vào mức điểm xếp hạng đạt được, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được xếp vào một trong các hạng sau: Tốt (A), Khá (B), Trung bình (C), Yếu (D) hoặc Yếu kém (E).

Hệ thống tiêu chí xếp hạng tổ chức tín dụng gồm những nội dung gì?

Điều 6 Thông tư 52/2018/TT-NHNN quy định tiêu chí xếp hạng đối với tổ chức tín dụng gồm:

- Vốn (C);

- Chất lượng tài sản (A);

- Quản trị điều hành (M);

- Kết quả hoạt động kinh doanh (E);

- Khả năng thanh khoản (L);

- Mức độ nhạy cảm đối với rủi ro thị trường (S).

Ngoài ra, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được tính điểm theo các tiêu chí, nhóm chỉ tiêu được quy định tại Điều 7, 8, 9, 10, 11, 12 Thông tư 52/2018/TT-NHNN.

Như vậy, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài nếu không thuộc các trường hợp đặc biệt thì được xếp hạng theo quy định của pháp luật, dựa trên các nguyên tắc, tài liệu, thông tin luật định.