Cưỡng chế thu hồi đất là gì? Thủ tục cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất thực hiện như thế nào?

Nội dung chính

• Cưỡng chế thu hồi đất là gì? 04 điều kiện cưỡng chế thu hồi đất?
• Thủ tục cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất thực hiện như thế nào?
• Thời hạn thi hành quyết định cưỡng chế thu hồi đất bao lâu?

Cưỡng chế thu hồi đất là gì? 04 điều kiện cưỡng chế thu hồi đất?

Hiện nay, Luật Đất đai 2024 và các văn bản pháp luật khác chưa quy định vụ thể cưỡng chế thu hồi đất là gì, tuy nhiên dựa vào thực tiễn có thể hiểu cưỡng chế thu hồi đất (cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất) là loại cưỡng chế hành chính, đây là hoạt động của cơ quan chức năng tiến hành, là biện pháp bắt buộc của cơ quan Nhà nước áp dụng với người có đất bị thu hồi mà không chấp hành quyết định thu hồi đất.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 89 Luật Đất đai 2024, cưỡng chế thu hồi đất được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau đây:

- Người có đất thu hồi không chấp hành quyết định thu hồi đất sau khi Uỷ ban nhân dân (UBND) cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã và cơ quan có chức năng quản lý đất đai hoặc đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nơi có đất thu hồi đã vận động, thuyết phục.

- Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã được niêm yết công khai tại trụ sở UBND cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi.

- Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực thi hành.

- Người bị cưỡng chế đã nhận được quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất có hiệu lực thi hành. Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối không nhận quyết định cưỡng chế hoặc vắng mặt khi giao quyết định cưỡng chế thì UBND cấp xã lập biên bản.

Như vậy, Nhà nước tổ chức cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất khi có đủ 04 điều kiện nêu trên.

Cưỡng chế thu hồi đất là gì? Thủ tục cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất thực hiện như thế nào? (Hình từ Internet)

Thủ tục cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất thực hiện như thế nào?

Theo quy định tại khoản 4 Điều 89 Luật Đất đai 2024 thì trình tự, thủ tục cưỡng chế thu hồi đất thực hiện như sau:

Bước 1: Trước khi tiến hành cưỡng chế, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thành lập Ban cưỡng chế thu hồi đất, bao gồm:

- Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện là trưởng ban;

- Đại diện các cơ quan có chức năng thanh tra, tư pháp, tài nguyên và môi trường, xây dựng;

- Đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư;

- Đại diện lãnh đạo Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi là thành viên;

- Các thành viên khác do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định.

Bước 2: Ban cưỡng chế thu hồi đất vận động, thuyết phục, đối thoại với người bị cưỡng chế; nếu người bị cưỡng chế chấp hành thì Ban cưỡng chế thu hồi đất lập biên bản ghi nhận sự chấp hành. Việc bàn giao đất được thực hiện chậm nhất là 30 ngày kể từ ngày lập biên bản.

Trường hợp người bị cưỡng chế không chấp hành quyết định cưỡng chế thì Ban cưỡng chế thu hồi đất tổ chức thực hiện cưỡng chế;

Bước 3: Ban cưỡng chế thu hồi đất có quyền buộc người bị cưỡng chế và những người có liên quan phải ra khỏi khu đất cưỡng chế, tự chuyển tài sản ra khỏi khu đất cưỡng chế; nếu không thực hiện thì Ban cưỡng chế thu hồi đất có trách nhiệm di chuyển người bị cưỡng chế và người có liên quan cùng tài sản ra khỏi khu đất cưỡng chế.

Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối nhận tài sản thì Ban cưỡng chế thu hồi đất phải lập biên bản, tổ chức thực hiện bảo quản tài sản theo quy định của pháp luật và thông báo cho người có tài sản nhận lại tài sản;

Bước 4: Ban cưỡng chế thu hồi đất mời đại diện Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam cấp huyện tham gia giám sát việc cưỡng chế thu hồi đất.

Như vậy, thủ tục cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất được thực hiện tuân thủ 4 bước nêu trên.

Thời hạn thi hành quyết định cưỡng chế thu hồi đất bao lâu?

Căn cứ khoản 3 Điều 89 Luật Đất đai 2024 có quy định:

Cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất

...

3. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất và tổ chức thực hiện quyết định cưỡng chế.

Quyết định cưỡng chế phải được thi hành trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày người bị cưỡng chế nhận được quyết định cưỡng chế hoặc kể từ ngày Ủy ban nhân dân cấp xã lập biên bản về việc người bị cưỡng chế vắng mặt hoặc người bị cưỡng chế từ chối nhận quyết định cưỡng chế, trừ trường hợp quyết định cưỡng chế quy định thời gian dài hơn.

...

Theo đó, thời hạn thi hành quyết định cưỡng chế thu hồi đất là 10 ngày hoặc có thể lâu hơn nếu Quyết định cưỡng chế quy định một thời hạn dài hơn.

TẢI VỀ: Mẫu số 01đ Quyết định cưỡng chế thu hồi đất ban hành kèm theo Nghị định 102/2024/NĐ-CP.

Xem thêm: Có được cưỡng chế thu hồi đất vào ban đêm không? Những trường hợp không được cưỡng chế thu hồi đất?