Ai có quyền đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng? Bị can và hội thẩm có mối quan hệ họ hàng với nhau thì có được thay đổi hội thẩm không?

Nội dung chính

• Ai có quyền đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng?
• Bị can và hội thẩm có mối quan hệ họ hàng với nhau thì có được thay đổi hội thẩm không?
• Thời điểm thay đổi người tiến hành tố tụng là hội thẩm
• Ai có thẩm quyền thay đổi người tiến hành tố tụng?

Ai có quyền đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng?

Căn cứ Điều 50 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, người có quyền đề nghị thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng bao gồm:

“1. Kiểm sát viên.

2. Người bị tạm giữ, bị can, bị cáo, bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự và người đại diện của họ.

3. Người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự.”

Như vậy, khi phát hiện bất thường, những người được nêu trên có thể yêu cầu đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng theo quy định của pháp luật.

Bị can và hội thẩm có mối quan hệ họ hàng với nhau thì có được thay đổi hội thẩm không?

Căn cứ tại khoản 1 Điều 52 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm như sau:

“1. Thẩm phán, Hội thẩm phải từ chối tham gia xét xử hoặc bị thay đổi khi thuộc một trong các trường hợp:

a) Trường hợp quy định tại Điều 49 của Bộ luật này;

b) Họ cùng trong một Hội đồng xét xử và là người thân thích với nhau;

c) Đã tham gia xét xử sơ thẩm hoặc phúc thẩm hoặc tiến hành tố tụng vụ án đó với tư cách là Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án.”

Theo quy định trên, hội thẩm có quan hệ họ hàng thân thích với bị can nên sẽ thay đổi hội thẩm khác.

Người tiến hành tố tụng

Tải trọn bộ các văn bản về đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng hiện hành: Tải về

Thời điểm thay đổi người tiến hành tố tụng là hội thẩm

Căn cứ tại khoản 2 Điều 52 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, việc thay đổi thẩm phán, hội thẩm vào các thời điểm như sau:

“2. Việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm trước khi mở phiên tòa do Chánh án hoặc Phó Chánh án Tòa án được phân công giải quyết vụ án quyết định.

Thẩm phán bị thay đổi là Chánh án Tòa án thì do Chánh án Tòa án trên một cấp quyết định.

Việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm tại phiên tòa do Hội đồng xét xử quyết định trước khi bắt đầu xét hỏi bằng cách biểu quyết tại phòng nghị án. Khi xem xét thay đổi thành viên nào thì thành viên đó được trình bày ý kiến của mình, Hội đồng quyết định theo đa số.

Trường hợp phải thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm tại phiên tòa thì Hội đồng xét xử ra quyết định hoãn phiên tòa.”

Như vậy, bị cáo có thể tiến hành yêu cầu thay đổi hội thẩm trước hoặc trong phiên xét xử. Nếu có yêu cầu trong phiên xét xử, Hội đồng xét xử sẽ ra quyết định hoãn phiên Tòa.

Ai có thẩm quyền thay đổi người tiến hành tố tụng?

Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 51 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015:

"Điều 51. Thay đổi Điều tra viên, Cán bộ điều tra

1. Điều tra viên, Cán bộ điều tra phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi khi thuộc một trong các trường hợp:

a) Trường hợp quy định tại Điều 49 của Bộ luật này;

b) Đã tiến hành tố tụng trong vụ án đó với tư cách là Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, Thẩm phán, Hội thẩm, Thẩm tra viên hoặc Thư ký Tòa án.

2. Việc thay đổi Điều tra viên, Cán bộ điều tra do Thủ trưởng hoặc Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra quyết định.

Điều tra viên bị thay đổi là Thủ trưởng Cơ quan điều tra thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này thì việc điều tra vụ án do Cơ quan điều tra cấp trên trực tiếp tiến hành."

Theo quy định tại khoản 2 Điều 52 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, việc thay đổi người tiến hành tố tụng là Kiểm sát viên trước khi mở phiên tòa do Viện trưởng hoặc Phó Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp được phân công giải quyết vụ án quyết định. Kiểm sát viên bị thay đổi là Viện trưởng Viện kiểm sát thì do Viện trưởng Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp quyết định.

Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 53 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, việc thay đổi người tiến hành tố tụng là Thẩm phán, Hội thẩm trước khi mở phiên tòa do Chánh án hoặc Phó Chánh án Tòa án được phân công giải quyết vụ án quyết định. Thẩm phán bị thay đổi là Chánh án Tòa án thì do Chánh án Tòa án trên một cấp quyết định.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 54 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, việc thay đổi người tiến hành tố tụng là Thư ký Tòa án trước khi mở phiên tòa do Chánh án hoặc Phó Chánh án Tòa án được phân công giải quyết vụ án quyết định. Việc thay đổi Thư ký Tòa án tại phiên tòa do Hội đồng xét xử quyết định.