Kiểm toán độc lập báo cáo tài chính của ngân hàng thương mại có kiểm toán bảng cân đối kế toán không?

Nội dung chính

• Tổ chức kiểm toán độc lập thực hiện kiểm toán ngân hàng thương mại cần đáp ứng những điều kiện gì?
• Kiểm toán độc lập báo cáo tài chính của ngân hàng thương mại có kiểm toán bảng cân đối kế toán không?
• Trách nhiệm lựa chọn tổ chức kiểm toán độc lập của ngân hàng thương mại được quy định như thế nào?

Tổ chức kiểm toán độc lập thực hiện kiểm toán ngân hàng thương mại cần đáp ứng những điều kiện gì?

Theo khoản 1 Điều 2 Thông tư 39/2011/TT-NHNN quy định:

Tổ chức tín dụng bao gồm:

a) Ngân hàng thương mại, ngân hàng hợp tác xã (sau đây gọi là ngân hàng);

b) Tổ chức tín dụng phi ngân hàng;

c) Tổ chức tài chính vi mô;

d) Quỹ tín dụng nhân dân có tổng tài sản từ 50 tỷ đồng trở lên tại thời điểm ngày 30 tháng 9 năm liền kề trước năm kiểm toán.

Các quỹ tín dụng nhân dân khác thực hiện kiểm toán độc lập theo quy định riêng của Ngân hàng Nhà nước.

Kiểm toán độc lập tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài là việc kiểm toán viên hành nghề, tổ chức kiểm toán độc lập kiểm toán báo cáo tài chính, hoạt động của hệ thống kiểm soát nội bộ của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và các công việc kiểm toán khác theo hợp đồng kiểm toán theo khoản 1 Điều 3 Thông tư 39/2011/TT-NHNN.

Căn cứ theo Điều 11 Thông tư 39/2011/TT-NHNN, được sửa đổi bởi khoản 6 Điều 1 Thông tư 24/2021/TT-NHNN quy định như sau:

Điều kiện đối với tổ chức kiểm toán độc lập thực hiện kiểm toán ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài

1. Đã thành lập và có thời gian hoạt động kiểm toán tại Việt Nam tối thiểu 03 năm;

2. Có vốn chủ sở hữu, vốn được cấp từ 10 tỷ đồng trở lên;

3. Có số lượng kiểm toán viên hành nghề từ 10 người trở lên;

4. Có ít nhất 05 kiểm toán viên hành nghề tham gia kiểm toán một ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Trong đó, phải có ít nhất 03 kiểm toán viên hành nghề có từ 02 năm kinh nghiệm kiểm toán trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng trở lên.

5. Các kiểm toán viên hành nghề và người đại diện tổ chức kiểm toán độc lập tham gia kiểm toán ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải đáp ứng đủ các tiêu chuẩn quy định tại Điều 13 Thông tư này;

6. Không có quan hệ mua trái phiếu, mua tài sản, góp vốn, liên doanh, mua cổ phần với ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được kiểm toán;

7. Không là khách hàng đang được cấp tín dụng và được cung cấp các dịch vụ khác với điều kiện ưu đãi của ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được kiểm toán;

8. Không kiểm toán độc lập chính ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đó trong thời gian 05 năm liên tiếp liền kề trước năm kiểm toán;

9. (bị bãi bỏ bởi Điều 2 Thông tư 24/2021/TT-NHNN)

10. Không bị xử lý vi phạm pháp luật về kiểm toán độc lập trong 02 năm liền kề trước năm kiểm toán;

11. Tổ chức kiểm toán, kiểm toán viên hành nghề thực hiện kiểm toán ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thuộc danh sách tổ chức kiểm toán và danh sách kiểm toán viên hành nghề được chấp thuận thực hiện kiểm toán cho đơn vị có lợi ích công chúng theo công bố của Bộ Tài chính cho giai đoạn thực hiện kiểm toán.

Trường hợp ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng là đơn vị có lợi ích công chúng thuộc lĩnh vực chứng khoán thì tổ chức kiểm toán, kiểm toán viên hành nghề thực hiện kiểm toán cho ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng phải thuộc danh sách tổ chức kiểm toán và danh sách kiểm toán viên hành nghề được chấp thuận thực hiện kiểm toán cho đơn vị có lợi ích công chúng thuộc lĩnh vực chứng khoán theo công bố của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho giai đoạn thực hiện kiểm toán.

12. Không thuộc những trường hợp không được kiểm toán theo quy định tại Điều 30 Luật Kiểm toán độc lập;

13. Đáp ứng các quy định khác về kiểm toán độc lập quy định tại các văn bản hướng dẫn Luật Kiểm toán độc lập.

Theo các quy định trên, ngân hàng thương mại là một trong những tổ chức tín dụng. Tổ chức kiểm toán độc lập thực hiện kiểm toán ngân hàng thương mại cần đáp ứng những điều kiện được quy định cụ thể trên.

Tổ chức kiểm toán độc lập thực hiện kiểm toán ngân hàng thương mại cần đáp ứng những điều kiện gì? (Hình từ Internet)

Kiểm toán độc lập báo cáo tài chính của ngân hàng thương mại có kiểm toán bảng cân đối kế toán không?

Kiểm toán báo cáo tài chính là việc kiểm toán viên hành nghề, tổ chức kiểm toán độc lập kiểm tra, đưa ra ý kiến về tính trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu của báo cáo tài chính của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài theo quy định của chuẩn mực kiểm toán theo khoản 1 Điều 3 Thông tư 39/2011/TT-NHNN.

Nội dung kiểm toán độc lập theo quy định tại khoản 1 Điều 8 Thông tư 39/2011/TT-NHNN, được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 2, khoản 3 Điều 1 Thông tư 24/2021/TT-NHNN gồm:

Nội dung kiểm toán độc lập

1. Kiểm toán độc lập báo cáo tài chính của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài bao gồm kiểm toán:

a) Bảng cân đối kế toán;

b) Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh;

c) Báo cáo lưu chuyển tiền tệ;

d) Thuyết minh báo cáo tài chính.

...

Theo đó, kiểm toán độc lập báo cáo tài chính của ngân hàng thương mại gồm kiểm toán:

- Bảng cân đối kế toán;

- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh;

- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ;

- Thuyết minh báo cáo tài chính.

Như vậy, kiểm toán độc lập báo cáo tài chính của ngân hàng thương mại có kiểm toán bảng cân đối kế toán.

Trách nhiệm lựa chọn tổ chức kiểm toán độc lập của ngân hàng thương mại được quy định như thế nào?

Căn cứ theo Điều 15 Thông tư 39/2011/TT-NHNN, được sửa đổi bởi khoản 9 Điều 1 Thông tư 24/2021/TT-NHNN quy định như sau:

Trách nhiệm của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài

1. Lựa chọn tổ chức kiểm toán độc lập theo đúng quy định của Thông tư này.

2. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày quyết định lựa chọn tổ chức kiểm toán độc lập, có trách nhiệm gửi thông báo bằng văn bản về tổ chức kiểm toán độc lập được lựa chọn cho Ngân hàng Nhà nước theo quy định sau đây:

a) Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài gửi cho Ngân hàng Nhà nước (qua Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng), trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản này;

b) Quỹ tín dụng nhân dân, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thuộc đối tượng thanh tra, giám sát an toàn vi mô của Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi là Ngân hàng Nhà nước tỉnh, thành phố) gửi cho Ngân hàng Nhà nước tỉnh, thành phố nơi quỹ tín dụng nhân dân, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đặt trụ sở chính.

...

Theo đó, ngân hàng thương mại có trách nhiệm lựa chọn tổ chức kiểm toán độc lập theo đúng quy định.

Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày quyết định lựa chọn tổ chức kiểm toán độc lập, ngân hàng thương mại có trách nhiệm gửi thông báo bằng văn bản về tổ chức kiểm toán độc lập được lựa chọn cho Ngân hàng Nhà nước qua Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng.