Kết hôn khi chưa đủ tuổi thì có bị xử phạt hay không? Mức xử phạt đối với hành vi này được quy định như thế nào?

Nội dung chính

• Tảo hôn là gì?
• Các hành vi bị cấm trong chế độ hôn nhân và gia đình?
• Quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn?
• Chưa đủ tuổi mà kết hôn thì có bị xử phạt?

Tảo hôn là gì?

Căn cứ theo quy định tại khoản 8 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, theo đó có thể hiểu:

"Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

…

8. Tảo hôn là việc lấy vợ, lấy chồng khi một bên hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 8 của Luật này.

…”

Kết hôn khi chưa đủ tuổi thì có bị xử phạt hay không? Mức xử phạt đối với hành vi này được quy định như thế nào?

Các hành vi bị cấm trong chế độ hôn nhân và gia đình?

Căn cứ theo khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 về bảo vệ chế độ hôn nhân gia đình. Trong Điều này cũng có quy định về các hành vi bị cấm trong chế độ hôn nhân và gia đình, theo đó:

“Điều 5. Bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình

…

2. Cấm các hành vi sau đây:

a) Kết hôn giả tạo, ly hôn giả tạo;

b) Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn;

c) Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ;

d) Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;

đ) Yêu sách của cải trong kết hôn;

e) Cưỡng ép ly hôn, lừa dối ly hôn, cản trở ly hôn;

g) Thực hiện sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản vì mục đích thương mại, mang thai hộ vì mục đích thương mại, lựa chọn giới tính thai nhi, sinh sản vô tính;

h) Bạo lực gia đình;

i) Lợi dụng việc thực hiện quyền về hôn nhân và gia đình để mua bán người, bóc lột sức lao động, xâm phạm tình dục hoặc có hành vi khác nhằm mục đích trục lợi.

3. Mọi hành vi vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình phải được xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật.

Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan khác có thẩm quyền áp dụng biện pháp kịp thời ngăn chặn và xử lý người có hành vi vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình.

4. Danh dự, nhân phẩm, uy tín, bí mật đời tư và các quyền riêng tư khác của các bên được tôn trọng, bảo vệ trong quá trình giải quyết vụ việc về hôn nhân và gia đình.”

Như vậy, căn cứ theo quy định trên của pháp luật thì việc tảo hôn là hành vi bị cấm trong chế độ hôn nhân và gia đình.

Quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn?

Căn cứ theo Điều 8 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 về điều kiện kết hôn, theo đó:

“Điều 8. Điều kiện kết hôn

1. Nam, nữ kết hôn với nhau phải tuân theo các điều kiện sau đây:

a) Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên;

b) Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định;

c) Không bị mất năng lực hành vi dân sự;

d) Việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn theo quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 2 Điều 5 của Luật này.

2. Nhà nước không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính.”

Như vậy, nếu muốn kết hôn thì phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật và chỉ khi có đủ điều kiện thì mới được cơ quan có thẩm quyền công nhân và cho phép đăng ký kết hôn.

Chưa đủ tuổi mà kết hôn thì có bị xử phạt?

Như đã phân tích ở trên, việc chưa đủ điều kiện kết hôn (cụ thể là độ tuôi) mà kết hôn thì hành vi này được coi là tảo hôn. Căn cứ theo Điều 58 Nghị định 82/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi tảo hôn, theo đó:

“Điều 58. Hành vi tảo hôn, tổ chức tảo hôn

1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi tổ chức lấy vợ, lấy chồng cho người chưa đủ tuổi kết hôn.

2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi duy trì quan hệ vợ chồng trái pháp luật với người chưa đủ tuổi kết hôn mặc dù đã có bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Toà án.”

Bên cạnh đó, việc tổ chức tảo hôn còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội tổ chức tảo hôn căn cứ theo quy định tại Điều 183 Bộ Luật hình sự 2015, theo đó:

“Điều 183. Tội tổ chức tảo hôn

Người nào tổ chức việc lấy vợ, lấy chồng cho những người chưa đến tuổi kết hôn, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm.”

Như vậy, việc kết hôn khi chưa đủ tuổi là hành vi mà pháp luật không cho phép và việc vi phạm đối với hành vi này tùy vào tính chất mức độ sẽ có mức xử phạt theo quy định của pháp luật