Ngày 03 tháng 3 âm lịch là ngày gì? Người lao động làm thêm giờ vào ngày Tết Hàn thực thì tiền lương làm thêm giờ được tính như thế nào?

Nội dung chính

• Ngày 03 tháng 3 âm lịch là ngày gì?
• Người lao động làm thêm giờ vào ngày Tết Hàn thực thì tiền lương làm thêm giờ được tính như thế nào?
• Tết Hàn thực có phải là ngày lễ lớn trong năm không?

Ngày 03 tháng 3 âm lịch là ngày gì?

Tết Hàn Thực hay Tết bánh trôi bánh chay là một ngày tết vào ngày mùng 3 tháng 3 Âm lịch hằng năm.

Trong văn hóa dân gian Việt Nam, ngày 03 tháng 3 âm lịch hàng năm là ngày Tết Hàn Thực, một phong tục truyền thống có nguồn gốc từ Trung Hoa nhưng đã được người Việt tiếp thu và phát triển theo bản sắc riêng. Vào dịp này, nhiều gia đình thường làm bánh trôi, bánh chay để dâng cúng tổ tiên, thể hiện lòng biết ơn đối với ông bà, cha mẹ và duy trì nét đẹp văn hóa dân tộc. "Hàn Thực" nghĩa là "thức ăn lạnh".

Nguồn gốc và ý nghĩa của Tết Hàn thực:

Chuyện kể rằng vào đời Xuân Thu, Vua Tấn Văn Công nước Tấn gặp loạn nên phải bỏ nước lưu vong sống cảnh nay ở nước Tề, mai ở nước Sở. Một hiền sĩ tên là Giới Tử Thôi theo phò Vua trên đường lánh nạn, lương thực cạn kiệt đã phải lén cắt một miếng thịt đùi mình nấu lên dâng Vua. Vua ăn xong, hỏi ra mới biết đem lòng cảm kích vô cùng.

Giới Tử Thôi theo phò Vua Tấn Văn Công trong vòng 19 năm, cùng nhau nếm mật nằm gai, khổ luyện thành tài. Về sau, Tấn Văn Công giành lại được ngôi vương, trở về làm vua nước Tấn, phong thưởng rất hậu cho những người có công nhưng lại quên mất Giới Tử Thôi.

Giới Tử Thôi cũng không oán giận gì, cho rằng những việc đó đâu có gì đáng nói. Vì thế, ông về nhà đưa mẹ vào núi Điền Sơn ở ẩn. Tấn Văn Công về sau nhớ ra, cho người đi tìm nhưng vì là người không tham danh vọng, Tử Thôi nhất quyết không quay về lĩnh thưởng, Vua ra lệnh đốt rừng nhằm thúc ép Tử Thôi quay về. Không ngờ Tử Thôi quyết chí, 2 mẹ con cùng chịu chết cháy trong rừng. Hôm ấy là ngày 03 tháng 3 Âm lịch.

Nhà Vua hối hận cho lập miếu thờ. Hằng năm, cứ đến mùng 3 tháng 3 Âm lịch, người dân bị cấm dùng lửa nấu ăn, ngay cả việc làm cỗ cúng cũng phải làm từ hôm trước, đây được coi là ngày Tết Hàn thực.

Khi du nhập vào Việt Nam, Tết Hàn Thực không còn mang ý nghĩa kiêng lửa mà trở thành dịp để tưởng nhớ tổ tiên, thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Thay vì kiêng dùng lửa, người Việt thường làm bánh trôi, bánh chay – những món ăn đặc trưng trong ngày này để dâng cúng.

Ngoài ra, đây là một dịp để người Việt hướng về nguồn cội, tưởng nhớ ân đức tổ tiên. Vào ngày này, người Việt không kiêng lửa, vẫn nấu nướng bình thường. Điều đặc biệt, người Việt còn sáng tạo nên bánh trôi, bánh chay là những thức ăn nguội tượng trưng cho Tết Hàn thực.

Thông tin trên mang tính chất tham khảo.

Ngày 03 tháng 3 âm lịch là ngày gì? (Hình từ Internet)

Người lao động làm thêm giờ vào ngày Tết Hàn thực thì tiền lương làm thêm giờ được tính như thế nào?

Căn cứ theo Điều 98 Bộ luật Lao động 2019 quy định:

Tiền lương làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm

1. Người lao động làm thêm giờ được trả lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc đang làm như sau:

a) Vào ngày thường, ít nhất bằng 150%;

b) Vào ngày nghỉ hằng tuần, ít nhất bằng 200%;

c) Vào ngày nghỉ lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương, ít nhất bằng 300% chưa kể tiền lương ngày lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương đối với người lao động hưởng lương ngày.

2. Người lao động làm việc vào ban đêm thì được trả thêm ít nhất bằng 30% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc của ngày làm việc bình thường.

3. Người lao động làm thêm giờ vào ban đêm thì ngoài việc trả lương theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, người lao động còn được trả thêm 20% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương theo công việc làm vào ban ngày của ngày làm việc bình thường hoặc của ngày nghỉ hằng tuần hoặc của ngày nghỉ lễ, tết.

...

Như vậy, căn cứ theo lịch Vạn niên 2025 thì Tết Hàn thực rơi vào ngày thứ hai trong tuần, do đó, nếu người lao động đi làm thêm giờ vào ngày Tết Hàn thực thì được trả thêm ít nhất bằng 150% tiền lương.

Trường hợp nếu người lao động làm việc vào ban đêm thì được trả thêm ít nhất bằng 30% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc của ngày làm việc bình thường.

Lưu ý: Nếu ngày Tết Hàn thực rơi vào ngày nghỉ hằng tuần của công ty thì người lao động được trả thêm ít nhất bằng 200% tiền lương.

Trường hợp nếu người lao động làm việc vào ban đêm thì được trả thêm ít nhất bằng 30% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc của ngày làm việc bình thường.

Tết Hàn thực có phải là ngày lễ lớn trong năm không?

Căn cứ theo Điều 4 Nghị định 145/2013/NĐ-CP quy định:

Các ngày lễ lớn trong nước bao gồm:

1. Ngày Tết Nguyên đán (01 tháng Giêng Âm lịch).

2. Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (03-02-1930).

3. Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương (10-3 Âm lịch).

4. Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975).

5. Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ (07-5-1954).

6. Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890).

7. Ngày Cách mạng Tháng Tám (19-8-1945) và Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02-9-1945).

Như vậy, theo như quy định trên thì Tết Hàn thực không phải là một ngày lễ lớn trong năm. Tuy nhiên, dù không phải là ngày lễ lớn, Tết Hàn Thực vẫn mang ý nghĩa văn hóa truyền thống sâu sắc, được nhiều gia đình Việt Nam gìn giữ như một dịp để tưởng nhớ tổ tiên và duy trì nét đẹp ẩm thực với bánh trôi, bánh chay.