Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 12709-2-9:2020 về Quy trình giám định bọ trĩ hại đậu

• Số hiệu: TCVN12709-2-9:2020
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2020

A - Đốt đỉnh dài

B - Đốt đỉnh hiếm khi dài

Hình 1- Râu đầu bọ trĩ

A - Đầu có vân

B - Đầu không có vân

Hình 2 - Đầu bọ trĩ

2. Cánh trước rộng có các phần phình ra tạo thành u lồi (Hình 3A); râu đầu có thụ cảm dạng chạc (Hình 4A); bàn chân 1 đốt (Hình 5A) ........................................................ Không phải Caliothrips

- Cánh trước không có các u lồi (Hình 3B); râu đầu có thụ cảm dạng chạc hoặc dạng đơn (Hình 4A, 4B); bàn chân 1 hoặc 2 đốt (Hình 5A, 5B) .................................................................................. 3

...

...

...

B - Cánh trước không có u lồi

Hình 3 - Cánh bọ trĩ

A - Thụ cảm dạng chạc

B - Thụ cảm dạng đơn

Hình 4 - Thụ cảm trên râu đầu bọ trĩ

...

...

...

B - Bàn chân 2 đốt

Hình 5 - Bàn chân bọ trĩ

3. Cánh trước có ô lưới đa giác, có các đốm và dải tối màu, gốc và đỉnh cánh nhạt màu (Hình 6A) .......................................................................................................Không phải Caliothrips

- Cánh trước không có ô lưới đa giác, màu sắc khác nhau (Hình 6B) .....................................4

Hình 6 - Cánh trước bọ trĩ

4. Cánh trước có các lông mịn thẳng nằm trên rìa sau và các lông nhỏ nằm trên gân cánh (Hình 7A); đốt 3 và đốt 4 của râu đầu có thụ cảm dạng đơn (Hình 8A) .............Không phải Caliothrips

...

...

...

Hình 7 - Cánh trước bọ trĩ

Hình 8 - Râu đầu bọ trĩ

5. Bàn chân có 2 đốt (Hình 9A) ............................................................ Không phải Caliothrips

- Bàn chân có 1 đốt (Hình 9B) ....................................................................................................6

...

...

...

Hình 9 - Bàn chân bọ trĩ

6. Hai bên của đốt bụng 2 có 1 vùng kitin hóa cứng đặc biệt (Hình 10A); đầu và mảnh lưng ngực có vân nổi rõ ràng (Hình 11 A) .....................................................................Không phải Caliothrips

- Hai bên của đốt bụng 2 không có kitin hóa cứng đặc biệt (Hình 10B); dầu và mảnh lưng ngực không có vân rõ ràng (Hình 11B) ..............................................................................................7

Hình 10 - Đốt bụng 2 bọ trĩ

Hình 11- Đầu và mảnh lưng ngực bọ trĩ

...

...

...

- Đầu không có gờ viền chẩm (Hình 12B); trên đốt bụng không có khía tròn nhỏ ở bờ phía trước (Hình 13B) ................................................................................................................................8

Hình 12 - Đầu bọ trĩ

Hình 13 - Đốt bụng bọ trĩ

8. Đầu thót hẹp về phía sau (Hình 14A); mảnh lưng ngực có vân ngang (Hình 15A); đốt bụng 10 không có khía đốt (Hình 16A) ................................................................. Không phải Caliothrips

- Đầu không thót hẹp về phía sau (Hình 14B); mảnh lưng ngực có vân dạng kẻ ô rõ ở bên trong (Hình 15B); đốt bụng 10 có khía đốt (Hình 16B) ....................................................Caliothrips

...

...

...

Hình 14 - Đầu bọ trĩ

Hình 15 – Mảnh lưng ngực bọ trĩ

Hình 16 - Đốt bụng 10 bọ trĩ

6.3.2  Đặc điểm giám định trưởng thành bọ trĩ hại đậu

...

...

...

- Đầu không bị thót hẹp ở gốc (Hình 18). Râu đầu 8 đốt, đốt 3 và 4 có nón cảm giác dạng chạc, đốt 8 dài gấp hai lần đốt 7. Đốt 2 màu nâu sẫm, đốt 3 và 4 phần lớn màu vàng có đỉnh màu nâu nhạt, đốt 5 phần lớn màu vàng có đỉnh màu nâu đậm (Hình 19)

- Cánh trước màu nâu, có hai dải màu trắng ở gốc và gần đỉnh, đỉnh cánh tối màu. Gân thứ nhất có 2 lông về phía nửa cuối, gân thứ 2 có từ 5 đến 7 lông, lông mao ngắn hơn lông sườn cánh (Hình 20)

- Mảnh lưng ngực dạng đan lưới, không có lông dài. Mảnh lưng ngược cuối đan lưới, có 1 cặp lông dài gần rìa trước (Hình 21)

- Bàn chân kéo dài có 1 đốt; đốt háng sau có mấu lồi trong

- Rìa bên đốt bụng 3 có dạng mạng lưới gần như hình tam giác, bên trong các vân mắt lưới có nhiều khía nhăn (Hình 22, 23)

- Đốt bụng 2 đến đốt bụng 8 có 1 cặp lông nhỏ ở giữa, có lông cứng nhỏ dạng răng cưa ở 2 bên (Hình 24)

- Mặt lưng đốt bụng 9 con đực có 3 cặp gai ở giữa, mặt lưng đốt bụng 3 đến 7 có các lỗ nhỏ nằm ngang (Hình 25)

Hình 17 - Trưởng thành cái bọ trĩ hại đậu

...

...

...

Hình 18 - Đầu bọ trĩ

Hình 19 - Râu đầu bọ trĩ

Hình 20 - Cánh trước bọ trĩ

Hình 21 - Mảnh lưng ngực giữa và mảnh lưng ngực cuối bọ trĩ

Hình 22 - Đốt bụng 3,4 bọ trĩ

...

...

...

Hình 23 - Đốt bụng 5,6 bọ trĩ

Hình 24 - Đốt bụng 8,9 trưởng thành cái bọ trĩ

Hình 25 - Đốt bụng trưởng thành đực bọ trĩ

6.4  Kết luận

Mẫu giám định được kết luận là loài bọ trĩ hại đậu khi mẫu giám định có đặc điểm hình thái phù hợp với các đặc điểm đã nêu ở điều 6.3

7  Báo cáo kết quả

Nội dung phiếu kết quả giám định gồm những thông tin cơ bản sau:

...

...

...

- Phương pháp giám định

- Tài liệu giám định

- Người giám định/cơ quan giám định

- Kết quả giám định: Tên khoa học của loài

Phiếu kết quả giám định chi tiết tham khảo phụ lục B.

Phụ lục A

(Tham khảo)

Thông tin chung

...

...

...

- Tên khoa học: Caliothrips fasciatus (Pergande)

- Tên khác : Heliothrips fasciatus Pergande

Caliothrips woodworthi Daniel

- Tên tiếng Việt: Bọ trĩ hại đậu

- Vị trí phân loại:

Ngành: Arthropoda

Lớp: Insecta

Bộ: Thysanoptera

Họ: Thripidae

...

...

...

Loài: Caliothrips fasciatus

A.2  Phân bố

Châu Á: Nhật Bản;

Châu Âu: Anh;

Châu Đại Dương: New Zealand;

Châu Mỹ: Mexico, USA, Brazil, Guatemala;

Châu Phi: Ai Cập

A.3  Ký chủ

Bọ trĩ hại đậu Caliothrips fasciatus gây hại trên nhiều loài thực vật thuộc các bộ khác nhau như: Chenopodiaceae: Beta vulgaris (củ cải đường); Cucurbitaceae: Citrullus lanatus (dưa hấu); Fabaceae: Pisum sativum (đậu Hà Lan); Malvaceae: Gossypium arboreum (bông); Rosaceae: Pyrus communis (lê); Rutaceae: Citrus spp. (cây có múi); Citrus reticulata (quýt); Vitaceae: Vitis vinifera (nho).

...

...

...

Bọ trĩ hại đậu Caliothrips fasciatus đẻ trứng từng quả một vào mô lá hoặc quả của các cây họ đậu. Ấu trùng tuổi 1, 2 và trưởng thành gây hại trên cây trồng; tiền nhộng và nhộng ở trong đất và không ăn thêm. Khi cây ký chủ chết hoặc được thu hoạch hết, trưởng thành Caliothrips fasciatus di cư đến các vườn cam, trú ẩn ở chỗ lõm của phần đáy quả cam nhưng không gây hại hoặc sinh sản trên quả.

Loài bọ trĩ hại đậu Caliothrips fasciatus phát tán nhờ gió. Ngoài ra, Caliothrips fasciatus còn có thể phát tán sang các quốc gia hoặc vùng lãnh thổ khác qua hoạt động vận chuyển, buôn bán nguyên liệu thực vật bị nhiễm dịch hại này.

Phụ lục B

(Tham khảo)

Mẫu phiếu kết quả giám định

Cơ quan giám định

...........................................

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
***

...

...

...

………., ngày ... tháng ... năm 20…...

PHIẾU KẾT QUẢ GIÁM ĐỊNH

1. Tên hàng hóa:

2. Nước xuất khẩu:

3. Xuất xứ:

4. Phương tiện vận chuyển:                   Khối lượng:

5. Địa điểm lấy mẫu:

6. Ngày lấy mẫu:

...

...

...

8. Tình trạng mẫu:

9. Ký hiệu mẫu:

10. Số mẫu lưu:

11. Người giám định:

12. Phương pháp giám định: Theo TCVN 12709-2-9:2020, Quy trình giám định côn trùng và nhện nhỏ gây hại thực vật. Phần 2-9: Yêu cầu cụ thể đối với bọ trĩ hại đậu Caliothrips fasciatus (Pergande)

13. Kết quả giám định:

Bộ: Thysanoptera

Họ: Thripidae

Giống: Caliothrips

...

...

...

Là đối tượng kiểm dịch thực vật của Việt Nam.

TRƯỞNG PHÒNG KỸ THUẬT
(hoặc người giám định)
(ký, ghi rõ họ và tên)

THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
(ký, ghi rõ họ và tên đóng dấu)

Thư mục tài liệu tham khảo

[1] CABI, 2019. Invasive Species Compendium

(https://www.cabi.org/isc/datasheet/112877)

[2] CSIRO, 2009. World Thysanoptera. (http://anic.ento.csiro.au/thrips/identifying_thrips/Caliothrips_fasciatus.htm)

...

...

...

[4] L.A. Mound and G. Kibby, 2005. Thysanoptera - An identification guide - 2^nd edition. CABI Publishing, CAB International, Wallingford, UK. ISBN-13: 978-0-85199-211-2, p14-18

[5] Moritz G., Brandt S., Triapitsyn S & S Subramanian. Identification and information tools for Thrips in East Africa

(http://thripsnet.zoologie.uni-halle.de/key-server-neu/data/0a0b0a0e-0d03-4106-8306-08060a080902/media/Html/Caliothhps%20fasciatus.html)

[6] PaDIL, 2019. Australian Pest and Diseases Image Library

(http://www.padil.gov.au/pests-and-diseases/pest/main/136396)

[7] QCVN 01-175:2014/BNNPTNT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy trình lưu giữ, bảo quản và vận chuyển mẫu trong kiểm dịch thực vật

[8] TCVN 1-2 : 2008, Phần 2: Quy định về trình bày và thể hiện nội dung tiêu chuẩn quốc gia.

[9] TCVN 12709-1:2019. Quy trình giám định côn trùng và nhện nhỏ hại thực vật - Phần 1: Yêu cầu chung

[10] University of California, 2012. Thrips of California 2012

...

...

...