Năm 2023, những trường hợp nào thì hợp đồng bảo hiểm sẽ bị vô hiệu? Trách nhiệm của các bên khi hợp đồng bảo hiểm vô hiệu là gì? – Thanh Hà (Sóc Trăng).
>> Các trường hợp đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng bảo hiểm năm 2023
>> Quy định về thay đổi mức độ rủi ro được bảo hiểm 2023 theo Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022
Từ ngày 01/01/2023, Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 sẽ có hiệu lực thi hành. Theo đó, bổ sung thêm 07 trường hợp hợp đồng bảo hiểm vô hiệu (tổng số 11 trường hợp), cụ thể như sau:
Theo khoản 1 Điều 25 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 quy định về các trường hợp hợp đồng bảo hiểm vô hiệu bao gồm:
(1) Bên mua bảo hiểm không có quyền lợi có thể được bảo hiểm tại thời điểm giao kết hợp đồng bảo hiểm;
(2) Không có đối tượng bảo hiểm tại thời điểm giao kết hợp đồng bảo hiểm;
(3) Tại thời điểm giao kết hợp đồng bảo hiểm, bên mua bảo hiểm biết sự kiện bảo hiểm đã xảy ra;
(4) Mục đích, nội dung hợp đồng bảo hiểm vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội; (Quy định mới bổ sung)
(5) Doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài và bên mua bảo hiểm giao kết hợp đồng bảo hiểm giả tạo;
(6) Bên mua bảo hiểm là người chưa thành niên; người mất năng lực hành vi dân sự; người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; (Quy định mới bổ sung)
(7) Hợp đồng bảo hiểm được giao kết có sự nhầm lẫn làm cho một bên hoặc các bên không đạt được mục đích của việc giao kết hợp đồng, trừ trường hợp mục đích giao kết hợp đồng của các bên đã đạt được hoặc các bên có thể khắc phục ngay được sự nhầm lẫn làm cho mục đích của việc giao kết hợp đồng vẫn đạt được; (Quy định mới bổ sung)
(8) Hợp đồng bảo hiểm được giao kết do bị lừa dối, trừ trường hợp quy định tại Điều 22 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022; (Quy định mới bổ sung)
(9) Hợp đồng bảo hiểm được giao kết do bị đe dọa, cưỡng ép; (Quy định mới bổ sung)
(10) Bên mua bảo hiểm không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình khi giao kết hợp đồng bảo hiểm; (Quy định mới bổ sung)
(11) Hợp đồng bảo hiểm không tuân thủ quy định về hình thức quy định tại Điều 18 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022. (Quy định mới bổ sung)
Lưu ý: Khi hợp đồng bảo hiểm vô hiệu thì hợp đồng không có hiệu lực từ thời điểm giao kết. Doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài và bên mua bảo hiểm hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Bên có lỗi gây thiệt hại thì phải bồi thường.
Các trường hợp hợp đồng bảo hiểm vô hiệu năm 2023 (Ảnh minh họa - Nguồn từ Internet)
Theo Điều 15 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 quy định các loại hợp đồng bảo hiểm bao gồm:
(1) Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ;
(2) Hợp đồng bảo hiểm sức khỏe;
(3) Hợp đồng bảo hiểm tài sản;
(4) Hợp đồng bảo hiểm thiệt hại;
(5) Hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm.
Trong đó, hợp đồng bảo hiểm (3), (4) và (5) nêu trên thuộc loại hình bảo hiểm phi nhân thọ.
Doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài và bên mua bảo hiểm có thể thỏa thuận giao kết một loại hợp đồng bảo hiểm hoặc kết hợp nhiều loại hợp đồng bảo hiểm nêu trên và bảo đảm phù hợp với quy định tại khoản 3 Điều 63 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022.
Lưu ý:
- Hợp đồng bảo hiểm hàng hải được thực hiện theo quy định của Bộ luật Hàng hải 2015; nếu có nội dung không quy định tại Bộ luật Hàng hải 2015 thì thực hiện theo quy định của Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022.
- Nội dung liên quan đến hợp đồng bảo hiểm không được quy định trong Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 thì thực hiện theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015.
Khi giao kết và thực hiện hợp đồng bảo hiểm, các bên phải đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc được quy định tại Điều 15 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 cụ thể:
- Nguyên tắc trung thực tuyệt đối: các bên tham gia hợp đồng bảo hiểm phải cung cấp thông tin, thực hiện các quyền và nghĩa vụ một cách trung thực nhất, trên cơ sở tin tưởng tuyệt đối lẫn nhau trong quá trình giao kết và thực hiện hợp đồng bảo hiểm;
- Nguyên tắc quyền lợi có thể được bảo hiểm: bên mua bảo hiểm phải có quyền lợi có thể được bảo hiểm phù hợp với từng loại hợp đồng bảo hiểm theo quy định của Luật này;
- Nguyên tắc bồi thường: số tiền bồi thường mà người được bảo hiểm nhận được không vượt quá thiệt hại thực tế trong sự kiện bảo hiểm, trừ trường hợp có thỏa thuận khác trong hợp đồng bảo hiểm;
- Nguyên tắc thế quyền: người được bảo hiểm có trách nhiệm chuyển giao cho doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài quyền yêu cầu người thứ ba có hành vi gây thiệt hại chịu trách nhiệm bồi hoàn trong phạm vi số tiền bồi thường bảo hiểm. Nguyên tắc này không áp dụng đối với hợp đồng bảo hiểm nhân thọ và hợp đồng bảo hiểm sức khỏe;
- Nguyên tắc rủi ro ngẫu nhiên: rủi ro được bảo hiểm phải là những rủi ro bất ngờ, không lường trước được.
>> Xem thêm bài viết:
>> Nội dung phải có trong hợp đồng bảo hiểm 2023 theo Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022
>> Các quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp bảo hiểm từ năm 2023